تسهیل فرآیند توسعه سیاسی با فناوری اطلاعات
تاثیر متقابل «فناوری اطلاعات و ارتباطات» بر مهم‌ترین عنصر عرصه سیاست، یعنی «دولت» و نیز بر حوزه «توسعه سیاسی» و پیش‌نیازهای آن بر کسی پوشیده نیست.
دولت ها در تمامی کشورها برنامه های خاصی را در راستای توسعه علم و فناوری به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات تدوین و پیاده سازی می کنند. یکی از عوامل مؤثر بر گسترش فناوری اطلاعات، سیاست های دولت شامل مخارج و درآمدهای مالیاتی است که می تواند انگیزه ورود به حوزه های فناوری را تحت تأثیر قرار دهد.
اغلب محققان بر این باورند که رشد فناوری و زیرساخت های آن و همچنین شاخص های مرتبط با آنها نظیر تعداد کاربران اینترنت، تعداد خطوط تلفن های همراه و دارندگان رایانه های شخصی به عنوان یکی از شاخص های مهم و اتصال اقتصاد کشورها به اقتصاد جهانی است.
در این ارتباط این پرسش مطرح است که آیا سیاست های دولت شامل مخارج و مالیات بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورها اثر گذار است؟ با توسعه فناوری ها، هزینه دسترسی به اطلاعات بازارها کاهش پیدا کرده و عوامل اقتصادی مثل مصرف کنندگان و تولیدکنندگان می توانند تصمیمات بهتری در زمینه مصرف و تولید انواع کالاها و خدمات اتخاذ کنند که در نتیجه آن رفاه اقتصادی افزایش یافته و شرایط مناسبی برای تولید بیشتر کالاها و خدمات فراهم می شود.
براین اساس، شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه فناوری، می تواند به دولت ها در فراهم سازی شرایط مناسب جهت بسط و گسترش ارتباطات و فناوری یاری رساند.
ضرورت، مزیت و منافع فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث شده است که بسیاری از کشورها، سیاست ها و برنامه های خود را در راستای به کارگیری این فناوری و ایجاد جامعه اطلاعاتی در سطح بالاتر طراحی و تدوین کنند.
در هر حال، اهمیت و ضرورت فناوری اطلاعات و ارتباطات به اندازه ای است که در عصر حاضر داشتن مزیت نسبی منابع و ذخایر طبیعی که خاص کشورهای در حال توسعه است ارزش خود را در برابر مزیت رقابتی ناشی از فناوری که خاص کشورهای توسعه یافته است، از دست داده است.
از این رو، سرمایه گذاری دراین بخش ضمن ارزش افزوده بالایی که به دنبال دارد در بهبود فرآیندها نقش بسزایی ایفا می کند. بنابراین، کشورهای در حال توسعه به ویژه ایران برای پاسخ گویی به نیازهای توسعه ای خود باید در دستیابی به تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات اصرار ورزیده و عقب نشینی نکند.
اقدامات اولیه این فرآیند توسعه زیر ساخت های فنی، سخت افزار و نرم افزار مخابراتی، اطلاع رسانی، علمی، پژوهشی کشور است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات در همه کشورها به عنوان فناوری عمومی دارای کاربرد گسترده‌ای است که سبب تسریع رشد اقتصادی و اجتماعی در کشورهای پیشرفته شده است.
در این تحقیق اثر سیاست‌های دولت شامل مخارج و درآمدهای مالیاتی و متغیر شاخص توسعه انسانی روی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای در حال توسعه با استفاده از الگوی پانل دیتا، بررسی و تحلیل شده است.
متغیر وابسته در این تحقیق شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات شامل دو متغیر مشترکان تلفن همراه و کاربران اینترنتی به ازای هر صد نفر جمعیت است.
نتایج نشان داد که درآمدهای مالیاتی و متغیر شاخص توسعه انسانی اثر مثبت و معناداری بر توسعه فناوری در کشورهای تحت بررسی داشته است، در حالی که اثر مخارج دولت مثبت به دست آمد که از نظر آماری معنی‌دار نیست.
موضوع بررسی تاثیر متقابل فناوری اطلاعات و ارتباطات و برخی دستاوردهای آن بر حوزه سیاست در کشور ما بسیار تازه است و جستجوهای هوشمندانه در سایت‌های اینترنتی نیز گواهی بر این مدعاست که حتی در کشورهای پیشرفته صنعتی که پیش قراولان عرصه فناوری هستند، بررسی این تأثیر به حوزه های بسیار محدودی مانند رأی گیری الکترونیکی و برگزاری انتخابات مکانیزه، افزایش دسترسی توده ها به اطلاعات سیاسی و… منحصر شده است.
بررسی همه جانبه این موضوع نیازمند تخصص های نظام یافته است. بنابراین کنکاش و جستجوی رابطه احتمالی بین این مقوله‌ها و چگونگی آن و چگونگی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و نقش آن در کارکردهای اساسی دولت در جامعه موضوع مهمی است. چراکه، فناوری اطلاعات فرآیند توسعه سیاسی را تسهیل کرده و در نتیجه توسعه مستمر و پایدار خود را نیز تضمین کند.
بر اساس این گزارش، مقاله ای تحت عنوان «اثر سیاست‌های دولت بر فناوری اطلاعات و ارتباطات» توسط فاطمه مقدمی از دانشگاه سمنان تالیف شده است.