سوءاستفاده از دادههای کاربران هرروز به موضوع اتهامهای شرکتهای بیشتری در دنیای فناوری تبدیل میشود؛ بهگونهای که آخرین شرکت مورداتهام، مایکروسافت است.
برخی گزارشها ادعا میکنند پیمانکاران طرف قرارداد با مایکروسافت به مکالمههای خصوصی کاربران اسکایپ گوش میدهند. مکالمههای ضبطشده، مکالمههایی هستند که با استفاده از سرویس ترجمهی اپلیکیشن برقرار شدهاند. رسانهی مادربرد (Motherboard) با استناد به مجموعهای از اسناد داخلی و اسکرینشات و فایلهای صوتی، اولینبار چنین ادعایی را علیه ردموندیها و اپلیکیشن پرطرفدار آنها مطرح کردند. در وبسایت اسکایپ بهروشنی گفته میشود که شاید برخی از تماسهای متمرکز بر سیستم ترجمه را این شرکت تجزیهوتحلیل کند؛ البته به فعالیت نیروی انسانی در این فرایند و گوش دادن به تماسهای کاربران اشارهای نمیشود.
محتوای صوتی اسکایپ که مادربورد جمعآوری کرده است، تماسهای خصوصی افراد همچون تماس با دوستان، صحبت دربارهی مشکلات شخصی مانند کاهش وزن و حتی موضوعات روابط شخصی را شامل میشود. فایلهای صوتی دیگر نشان میدهند کارمندان مایکروسافت به موارد دیگری همچون دستورهای کاربران به کورتانا هم گوش میدهند. رسانههای دنیای فناوری چندی پیش اخبار مشابهی با موضوعیت اپل و گوگل منتشر کرده بودند. شرکتهای مذکور درنتیجهی همین اخبار استفاده از نیروی انسانی را در سرویسهای سیری و گوگل اسیستنت متوقف کردند.
یکی از پیمانکاران مایکروسافت با تضمین ناشناسبودن هویتش، فایلها را دراخیار مادربورد گذاشت. او بهخاطر امضای قرارداد عدمافشای اطلاعات به ناشناس نگهداشتن هویت خود مجبور بود؛ بااینحال دربارهی موضوع حاضر نیز مصاحبه کرد. پیمانکار مذکور در بخشی از مصاحبه میگوید تواناییاش در بهاشتراکگذاشتن فایلها با رسانهها بهطور ذاتی نشاندهندهی عملکرد ضعیف شرکت در حفظ دادههای کاربران است. فایلهای او بین ۵ تا ۱۰ ثانیه محتوای صوتی دارند؛ البته وی ادعا میکند فایلهای طولانیتر هم دراختیار دارد.
در سال ۲۰۱۵، اسکایپ سرویس مترجم را راهاندازی کرد؛ سرویسی که امکان ترجمهی تقریبا زندهی تماسهای صوتی و تصویری را به کاربران میدهد. شایان ذکر است وایرد پیش از عرضهی قابلیت ترجمهی اسکایپ، مقالهای دربارهی استفادهی ردموندیها از هوش مصنوعی برای ترجمه منتشر کرده بود. قطعا مایکروسافت برای ترجمهی بهینه در پیامرسان مشهور خود از هوش مصنوعی استفاده میکند و آزمایشها روی آن نیز نشاندهندهی کیفیت درخورتوجه ترجمه است. افزونبراین، گزارشها نشان میدهد سیستم مذکور مانند بسیاری از سرویسهای مبتنیبر هوش مصنوعی برای بهینهسازی خدمات خود از نیروی انسانی هم بهره میبرد.
برخی از فایلهای صوتی گزارش اخیر از قابلیت ترجمهی اپلیکیشن اندروید اسکایپ استخراج شدهاند. درواقع، اسکرینشاتهای پیمانکار منبع آنها را اپلیکیشن اندروید بیان میکند. در بخشی از صفحهی پرسشهای پرکاربرد مترجم اسکایپ برای اندروید میخوانیم:
اسکایپ مکالمههای شما را جمعآوری و از آنها برای بهبود محصولات و خدمات مایکروسافت استفاده میکند. برای بهبود یادگیری و رشد فناوری تشخیص صوتی و ترجمه، جملهها و متنهای خودکار تحلیل میشوند. سپس، اصلاحات جدید به سیستم وارد میشود تا سرویسهایی با کارایی بیشتر ساخته شوند. ما برای بهبود فناوری و رشد آن، ترجمههای خودکار را تأید میکنیم و هر اصلاحیهای را دوباره به سیستم میافزاییم.
در هیچ بخشی از متن بالا به درگیری نیروی انسانی در فرایند اشاره نمیشود و درحقیقت، هیچجا هم گفته نمیشود که شاید انسانها به صداهای ضبطشدهی سیستم مترجم در اپلیکیشنهای گوناگون اسکایپ گوش دهند. همچنین در بخش حریم خصوصی مایکروسافت، اشارهای به چنین رویکردی نمیشود.
فردریک کالتونر، مدیر بخش بهرهبرداری از داده در گروه غیرانتقاعی و فعال اجتماعی Privacy International، در گفتوگویی آنلاین دربارهی مسئلهی پیشآمده میگوید:
مردم برای صحبت با دوستان نزدیک یا مصاحبههای شغلی یا تماس با اعضای خانواده در کشورهای خارجی از اسکایپ استفاده میکنند. شرکتها در توضیح شیوهی ضبط دادههای کاربران و استفاده از آنها باید بسیار شفاف باشند. بهعلاوه، اگر قرار باشد صحبتهای کاربری برای بازبینی به نیروی انسانی ارجاع داده شود، باید اطلاعرسانی لازم و کسب اجازه از او در اولویت باشد. حداقل باید گزینهای برای ارسالنشدن گفتوگوهای کاربر به نیروی انسانی دراختیار کاربر قرار گیرد.
پات والش، دیگر فعال مسائل حریم خصوصی در انجمن Privacy Matters میگوید تبلیغات اسکایپ دربارهی سیستم ترجمه کاملا روی استفاده از هوش مصنوعی متمرکز است. از دیدگاه او، استفاده از نیروی انسانی برای بهبود سرویس باید تحت نظارت شدید قانونی قرار بگیرد. والش اعتقاد دارد بخشهای اطلاعرسانی سرویس ترجمهی مایکروسافت و سؤالهای پرکاربرد آن نیز نشانهای از بهکارگیری روش عادلانه و منصفانه از دادههای کاربران ندارد.
یکی از سخنگویان مایکروسافت در بیانیهای بهصورت ایمیل، پاسخی به رسانهی مادربورد داد. در بخشهایی از بیانیه میخوانیم:
مایکروسافت دادههای صوتی را با هدف بهینهسازی سرویسهای مبتنیبر صوت مانند فرمانهای صوتی یا مسیریابی یا ترجمه جمعآوری میکند. تلاش میکنیم در موضوع جمعآوری داده و استفاده از آن بیشترین شفافیت را داشته باشیم؛ درنتیجه، کاربران میتوانند دربارهی زمان و چگونگی استفاده از دادههایشان با اطلاعات کافی تصمیمگیری کنند. مایکروسافت پیش از جمعآوری و استفاده از دادههای کاربران، از آنها اجازه دریافت میکند. همچنین، روشهای متعددی بهکار میگیریم تا حریم خصوصی کاربران را پیش از اشتراکگذاری دادهها با شرکای خود در اولویت قرار دهیم. بهعلاوه، مطمئن میشویم شرکا با بیشترین استانداردهای حریم خصوصی اروپا هماهنگ باشند. ما قطعا بازهم روش مدیریت دادههای صوتی را بررسی میکنیم تا گزینههای انتخابی کاربران با شفافیت نمایش داده شوند و از حریم خصوصی آنها کاملا محافظت شود.
مایکروسافت میگوید در بخشهای FAQ سرویس ترجمهی اسکایپ و اسناد کورتانا مستقیم به استفادهی شرکت از دادهها با هدف بهبود سرویس اشاره شده است. البته، آنها باردیگر دربارهی دسترسی نیروی انسانی به دادهها سخنی بهمیان نمیآورند.
استفاده از نیروی انسانی برای بهینهسازی هوش مصنوعی بهروشنی در اسناد اسکایپ ذکر نمیشود
اسکرینشاتها و دیگر اسنادی که در گزارش اخیر منتشر شدهاند، روش ارائهی داده به پیمانکاران مایکروسافت و اصلاح ترجمهها را نشان میدهد. پیمانکار طرف قرارداد شرکت قطعهای صوتی را درکنار ترجمههای نسبی و تقریبا ناقص سیستم ترجمهی خودکار دریافت میکند. سپس، باید دقیقترین ترجمه را از میان متون ارائهشده انتخاب یا خودش ترجمهای دقیقتر ارائه کند. اسناد نشان میدهند فایل صوتی بهصورت اطلاعات طبقهبندیشده و محرمانهی مایکروسافت شناخته میشود.
پیمانکاری که اطلاعات خبرساز را دراختیار رسانهها قرار داده است، دربارهی فایلهای صوتی میگوید:
برخی از محتوای صوتی که دراختیار من قرار گرفت، حاوی خصوصیترین مکالمههای کاربران بود. انواع جستوجوی کاربران نیز در محتوای مذکور شنیده میشد و حتی اطلاعاتی همچون آدرس و شمارههای تماس هم در آن وجود داشت. شاید هیچ کاربرد خاصی برای چنین اطلاعاتی وجود نداشته باشد؛ اما بههرحال بهکارنگرفتن محیط و ابزاری کنترلشدهتر برای بررسی چنین نوعی از محتوا، عجیب بهنظر میرسد.
مایکروسافت ادعا میکند محتوای صوتی فقط ازطریق پرتال کاملا امن آنلاین دراختیار پیمانکاران قرار میگیرد. بهعلاوه، آنها میگویند اطلاعات خصوصی و هویتی کاربران و دستگاهها را نیز از محتوای صوتی حذف میکنند. بههرحال، اطلاعات موجود در محتوای صوتی جستوجو یا تماسهای اسکایپ، حساسیت بسیاری دارد. همچنین، بسیاری از پیمانکاران مایکروسافت فریلنسرهایی هستند که در خانه کار گوشدادن و بررسی محتوا را انجام میدهند. این حقیقت را نیز مادربورد با بررسی آگهیهای استخدامی آنلاین ردموندیها کشف کرد که امکان کار در منزل را برای پیمانکاران محتوای صوتی متذکر شده بودند.
پیمانکار افشاکنندهی این اخبار درپایان مصاحبه میگوید:
با وجود اینکه به اطلاعات هویتی کاربران دسترسی نداریم، همیشه احساس میکنم اگر کاربران مایکروسافت بدانند افرادی تصادفی در خانههای خود با لباس راحتی به مکالمههای آنها گوش میدهند و حتی شاید به آنها بخندند، بهاحتمال زیاد حس خوشایندی نخواهند داشت.