راه دشوار MTN در خاورمیانه
فعالیت در برخی کشورهای پرخطر دنیا مانند سودان‌جنوبی و سوریه، باعث شده که اپراتور مخابراتی ام‌تی‌ان MTN Group Ltd. بسیار گسترده‌تر و پیشرفته‌تر از دیگر شرکت‌های هم‌رده خود شود. اما فعالیت در چنین کشورهایی، ریسک‌های خودش را دارد. شرکت MTN – که در آمریکا کمتر شناخته شده است – در آفریقا و خاورمیانه قدرت زیادی دارد. این شرکت مدت‌هاست که در دولت‌هایی کار می‌کند که یا در جنگ و تحریم به‌سر می‌برند یا به هر نحوی با درگیری و نزاع روبه‌رو هستند.
راه دشوار MTN در خاورمیانه
شرکت MTN با کمک رسانه‌ها و شرکت اینترنتی Naspers Ltd.، توانست همزمان با سقوط سیستم آپارتاید در کشور آفریقای‌جنوبی، به دستاوردهای خوبی برسد. این شرکت حالا ۲۴۰ میلیون مشترک تلفن‌همراه دارد، رقمی که بیشتر از مجموع مشترکان شرکت‌های بزرگی همچون AT&T و Verizon است. راب شاتر، مدیر اجرایی شرکت MTN می‌گوید: «ما تلاش کردیم تا شرکتمان را از دیگر شرکت‌های حوزه تلکام متمایز کنیم و این کار را با عرضه خدمات اپراتوری در بازار کشورهای در حال توسعه و سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرقابل پیش‌بینی از بازار، انجام دهیم، جایی‌که بیشترین ریسک در آن وجود دارد، ما آنجا تمرکز بیشتری اعمال کرده و فرصت‌ها را مغتنم می‌شمریم.» در سودان جنوبی، مهندسان MTN حتی در جنگ‌زده‌ترین مناطق و مکان‌هایی که میلیون‌ها نفر در آنجا جان خود را ازدست داده‌اند، تلاش می‌کنند تا برج‌های شبکه خود را بازسازی کنند. مثلا با وجود اینکه در یمن حملات متعددی توسط دولت عربستان‌سعودی شکل گرفته و همچنان ادامه دارد، بازهم شاهد فعالیت مسوولان این شرکت هستیم.
در سوریه نیز بازسازی زیرساخت‌های نابود شده ارتباطی ناشی از جنگ بین دولت و شورشیان، توسط پیمانکاران MTN همچنان در حال انجام است. استراتژی این شرکت، MTN را به یکی از بزرگ‌ترین فعالان حوزه تلکام در آفریقای‌جنوبی تبدیل کرده اما یکسری جریمه و کارشکنی در نقاطی مانند نیجریه و کامرون، سوددهی این شرکت را کم کرد. در سال ۲۰۱۵، کمیسیون ارتباطات نیجریه، به دلیل غیرفعال سازی حدود ۵ میلیون سیمکارت در تاریخ مقرر شده، از این شرکت شکایت کرد. MTN قبول کرد که حدود ۶۷/ ۱ میلیارد دلار، جریمه طی سه سال به دولت این کشور پرداخت کند. این جریمه، اولین ضرر بزرگ این شرکت محسوب می‌شد که ارزش سهام شرکت هنوز هم تحت‌تاثیر آن است. در ایران نیز طی سال گذشته، با اعمال دوباره تحریم‌ها که روی ارزش پول ملی و افزایش تورم تاثیر گذاشت، کسب و کار MTN نیز دستخوش تغییر شد و صدمه دید. در آگوست ۲۰۱۸، بانک مرکزی نیجریه دستور داد که این شرکت ۱/ ۸میلیارد دلار سرمایه‌ای که مدعی بود به صورت غیرقانونی از کشور خارج شده بود را برگرداند.
در دسامبر MTN قبول کرد که ۶/ ۵۲ میلیون دلار برای ختم این منازعه پرداخت کند ولی اتهام غیرقانونی بودن خروج سرمایه را قبول نکرد. در هر صورت، به دلیل تصویب قوانین جدید، این شرکت مجبور شد تغییراتی در استراتژی خود اعمال کند. MTN سال گذشته، زیرمجموعه سودآور خود-Cyprus- را فروخت. در ماه می‌نیز سخنگوی شرکت اعلام کرد که قرار است هیات مشاوره‌ای ایجاد کند تا شرکت بتواند با قوانین جدید منطبق‌تر شده و میزان چالش‌ها به حداقل برسد. این شرکت، با وجود تمام ریسک‌ها و خطرهایی که در کشورهای پر حساسیت وجود دارد، همچنان در این مناطق سرمایه گذاری می‌کند. این شرکت مدعی است که تعداد مشترکانی که از سرویس‌های پیشرفته و پیچیده استفاده می‌کنند، روز‌به‌روز در حال افزایش است مانند سرویس‌های پرداخت موبایلی و بیمه موبایلی. در سال ۲۰۱۸، درآمد شرکت از سرویس‌های داده‌ای، به میزان ۲۲ درصد افزایش یافت و به ۹/ ۱میلیارد دلار رسید. درآمد کل شرکت نیز افزایش ۴۷ درصدی داشت و به ۸/ ۷میلیارد دلار رسید. اگر در مکانی صلح برقرار باشد، همه شرکتها در آنجا حضور خواهند داشت. ما معتقدیم که جنگ، همیشگی نیست.
سامانتا هارتارد، یکی از مدیران شرکت قبول دارد که این کشورها، مناطق پر ریسکی هستند اما چون شرکت دیگری در این مناطق فعالیت ندارد، حوزه مناسبی برای MTN محسوب میشود اما خطرهایی که در این کشورها وجود دارد، واقعا زیاد است. سال گذشته، تیم پیمانکاری MTN که برای بازسازی یکی از شعبه‌های شرکت در سودان‌جنوبی ماموریت داشتند، توسط یک گروه تروریستی مورد حمله قرار گرفتند. دار و دسته تروریستی، از این تیم دزدی کرده و بعد ازآن، راننده آنها و یکی از دو مهندس حاضر را کشتند. دومین مهندس موفق به فرار شد ولی جراحت زیادی متحمل شده بود که البته بعدا بهبود یافت. MTN یکی از معدود شرکت‌های بین‌المللی فعال در جوبا، پایتخت سودان‌جنوبی است. در داخل دفتر اصلی MTN در این شهر، چندین مهندس مشغول نظارت روی شبکه‌ها، انجام تعمیرات از راه دور و اعزام تیم‌ها به محل‌های مدنظر هستند. یکی از نقاطی که نمایندگان این شرکت به آنها سر می‌زنند، مناطقی است که ژنراتور سوخت، باتری یا پنل‌های خورشیدی موجود در تاسیسات شرکت دزدیده می شود.
با وجود تمام این مشکلات، MTN همچنان روی سرویس‌های خود در سودان، سرمایه‌گذاری می‌کند و امسال ۳۰ میلیون دلار برای نصب زیرساخت‌ها، برج‌های کنترل، تجهیزات و … در این کشور هزینه کرده است. این شرکت از اولین ورود خود به سودان‌جنوبی در سال ۲۰۱۱، تاکنون ۲۸۶ میلیون دلار در این کشور سرمایه‌گذاری کرده است. در سال ۲۰۱۶، مسوولان و متخصصان شرکت در پایتخت سودان جنوبی، به دلیل بروز تیراندازی مجبور شدند محل کار خود را ترک کنند و با خودروی مسلح به محل دیگری منتقل شوند. این کارمندان، در حالی در این شعبه شرکت کار می‌کردند که سربازان خود دولت کشور، به دیپلمات‌های آمریکایی شلیک کرده و حتی صندوق کمک‌رسانی آمریکایی را غارت کردند. به گفته یکی از مسوولان شرکت، کار کردن در چنین مکان‌هایی واقعا صبر زیادی می‌خواهد! با وجود چنین ریسک‌ها و خطراتی، MTN همچنان روی هدف بلندمدت خود در کشورهایی مانند سودان‌جنوبی و افغانستان متمرکز است. مدیر بخش تبلیغات شرکت می‌گوید: «اگر در مکانی صلح برقرار باشد، همه شرکتها در آنجا حضور خواهند داشت. ما معتقدیم که جنگ، همیشگی نیست. این استراتژی MTN است که معتقد است قطعا جواب خوبی خواهد داد.»