بازار محصولات هوشمند طی سالهای اخیر شاهد افت و خیزهای زیادی بود اما در این میان، گوشیهای هوشمند همواره روندی صعودی داشتند و هر سال چند ده یا حتی چند صد دلار به قیمت مدلهای جدید اضافه میشد. به بیانی دیگر، زمانی که شرکتی از گوشی هوشمند جدیدی رونمایی میکرد، همگان منتظر اعلام قیمت جدید و البته بیشتر این محصول نسبت به مدلهای موجود بودند. برای مثال، چند سال قبل میشد تنها با ۶۵۰ دلار یکی از بهترین گوشیهای آیفون را خرید اما امروز حداقل باید هزار دلار برای داشتن چنین اسمارتفونی پرداخت کرد. اگرچه هنوز هم کاربرانی هستند که چنین هزینههایی را برای داشتن گوشیهای مورد علاقه خود میپردازند، اما بسیاری از کاربران بر این باورند که این گوشیها، ارزش پرداخت چنین هزینههایی را ندارند. هنوز دلیل مشخص و قانعکنندهای برای توجیه روند افزایشی قیمت گوشیهای هوشمند طی سالهای اخیر وجود ندارد. اما شاید بتوان دلایل زیر را بهعنوان عوامل تاثیرگذار در افزایش قیمت گوشیها در نظر گرفت.
کاهش فروش گوشیهای هوشمند
تقریبا دو سال است که تولیدکنندگان از افت فروش گوشیهای خود خبر میدهند و گزارشهای سه ماهه این شرکتها بهخوبی بر این مساله صحه میگذارند. از جمله دلایل این افت فروش این است که بازار از گوشیهای هوشمندی اشباع شده که اکثر آنها از کیفیت و عملکرد تقریبا مشابهی برخوردارند و کاربران تا چند سال میتوانند با گوشیهای فعلی خود سَر کنند. از اینرو، تولیدکنندگان گوشیهای هوشمند به منظور جبران کاهش فروش محصولات خود، راحتترین راه یعنی افزایش قیمت گوشیها را انتخاب کردند. اگرچه این اقدام ممکن است تا حدی این کمی فروش را جبران کند، اما بسیاری از کاربران را از خرید گوشیهای جدید منصرف و آنها را به استفاده طولانیمدت از گوشیهای خود وادار میکند.
عدم تمایز محسوس میان گوشیهای پرچمدار و معمولی
در گذشته، اغلب گوشیها از قابلیتهای چندان پیشرفتهای برخوردار نبودند و گوشیهای پرچمداری که توسط شرکتها معرفی میشدند، یک سروگردن بالاتر بودند و تفاوت را میشد به خوبی احساس کرد. اما امروزه، این تفاوت به حداقل رسیده و با گوشیهای معمولی هم میتوان بسیاری از نیازها را بدون کمترین مشکلی برطرف کرد. چنین رویهای سبب شد تا تولیدکنندگان گوشیهای هوشمند برای متمایز کردن محصولات خود، از ویژگیهای برجستهای همچون دوربینهای چندگانه، شارژ وایرلس، پردازندههای قویتر و مواردی از این قبیل استفاده کنند و بهدنبال آن، قیمت محصولات خود را افزایش دهند.
اما سوالی که پیش میآید این است که آیا روند افزایش قیمت گوشیها به سقف خود رسیده است؟ این شرکت اپل بود که برای اولینبار، قیمت هزار دلاری را برای گوشیهای خود درنظر گرفت و اگرچه در آن زمان، این قیمت بسیار عجیب بود اما طولی نکشید که دیگر شرکتها همانند سامسونگ و هوآوی نیز چنین برچسبی را بر روی محصولات خود چسباندند و این مساله کمکم به یک عادت در میان تولیدکنندگان تبدیل شد. در حالحاضر، مدل آیفون ایکساس مکساپل و همچنین گلکسی نوت ۱۰ پلاس سامسونگ با قیمت ۱۰۹۹ دلار به فروش میرسند که البته این قیمت برای مدل پایهای گوشیهاست؛ این یعنی هنوز تولیدکنندگان گوشیهای هوشمند، به آن قیمتی که بتواند آنها را راضی نگه دارد، نرسیدهاند اما این خریداران هستند که تصمیم نهایی را میگیرند و آماروارقام ماههای اخیر نشان میدهد کاربران دیگر تمایلی به خرید گوشیهایی با چنین قیمتهای نجومیرا ندارند.
برای نمونه، گوشی آیفون ایکسآر شرکت اپل که با قیمت ۷۴۹ دلار به فروش میرسد، عنوان پرفروشترین آیفون سال ۲۰۱۸ را از آن خود کرد. دلیل این محبوبیت نیز قیمت مناسب آن در ازای مشخصاتی است که در دل این محصول بهکار رفته است. از نگاه خریداران، دیگر گوشیهای گرانقیمت اپل ارزش پرداخت قیمتیهایی اینچنینی را ندارند. اما در مورد سامسونگ، قضیه کمیفرق میکند. بدین معنی که گوشی گلکسیاس۱۰پلاس این شرکت، بیشترین فروش را در میان مدلهای این شرکت کرهای داشته است. البته نباید فراموش کرد که گوشیهای سامسونگ اغلب با گذشت چند ماه، افت قیمت محسوسی را تجربه میکنند. این شرکت اخیرا دو مدل گوشی سری نوت به نامهای گلکسینوت۱۰ و گلکسینوت۱۰پلاس را معرفی کرد که مدل کوچکتر با قیمت ۹۵۰ دلار به فروش خواهد رفت.
این اقدام یا بهتر بگوییم عقبنشینی قیمتی از سوی سامسونگ میتواند از دو جنبه بسیار حائزاهمیت باشد؛ بهطوریکه نخست، از لحاظ روانشناختی بر افرادی که تمایلی به خرید گوشیهای هزار دلاری ندارند، تاثیر بگذارد و آنها را به خرید ترغیب کند. دوم آنکه میتواند این اجازه را به سامسونگ بدهد تا بتواند هر قیمتی را بدون هیچگونه نگرانی برای گلکسینوت۱۰پلاس تعیین کند. در واقع، مدل ارزانتر را برای آنهایی که به قیمت اهمیت میدهند تولید کرده و مدل پلاس نیز برای آنهایی که بهدنبال بهترین بهترینها هستند، ارائه شده است. شرکت وانپلاس نیز تقریبا رویه مشابهی با سامسونگ را در عرضه جدیدترین گوشیهای پرچمدار خود در پیش گرفت. برای مثال، مدل معمولی وانپلاس۷ با قیمتی پایینتر و گزینهای مقرونبهصرفه بهحساب میآید و مدل وانپلاس۷ پرو نیز که به مشخصات و ویژگیهای پیشرفتهتری مجهز شده، با قیمت ۹۹۹ دلار به فروش میرسد.
تاثیر فناوری ۵G بر قیمت گوشیها
فناوری ۵G فعلا در آغاز راه خود قرار دارد و در صورت توسعه و تکامل بیشتر، این اجازه را به تولیدکنندگان میدهد تا با تعبیه این تکنولوژی، قابلیتی فوقپیشرفته را در دل گوشیهای خود جا کنند. درواقع این فناوری میتواند بهانه افزایش قیمت دوباره را به دست تولیدکنندگان بدهد و شاید چیزی حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلار را به قیمتهای فعلی محصولات خود اضافه کنند. در اینجا، دو گزینه پیش روی تولیدکنندگان خواهد بود؛ افزایش قیمت یا حفظ قیمت فعلی. برخی تحلیلگران پیشبینی کردهاند که شرکتها احتمالا گزینه دوم را انتخاب خواهند کرد و بعید بهنظر میرسد که مدلهای مجهز به فناوری ۵G با اختلاف قیمتی ۲۰۰ دلاری نسبت به مدلهای موجود به فروش برسند.
گوشیهای تاشو
اگرچه گوشیهای تاشو آنچنان که انتظار میرفت با صلابت، قدم به بازار گوشیهای هوشمند نگذاشتند اما دیر یا زود، مشکل موجود در نمایشگر این گوشی رفع میشود و شاهد ورود عضوی جدید به خانواده اسمارتفونها خواهیم بود. ورودی که به احتمال فراوان، با افزایش قیمت چند صددلاری همراه خواهد بود. همانطور که میدانید شرکتهای سامسونگ و هوآوی اخیرا از گوشیهای تاشوی خود رونمایی کردند و قیمت ۲هزار دلار را برای این مدلها در نظر گرفتهاند. جالب اینجاست که این قیمت بدون احتساب فناوری ۵G است. البته این افزایش قیمت احتمالا به زودی و با تولید انبوه نمایشگرهای تاشو و روی آوردن دیگر شرکتها به تولید چنین گوشیهایی، فروکش خواهد کرد. در این میان برخی کارشناسان نیز پیشبینی کردهاند که در آینده برخی شرکتها با اضافه کردن قابلیتهای جدید به گوشیهای تاشو، قیمت آن را تا ۲۵۰۰ دلار نیز افزایش خواهند داد. گفتنی است این موارد فعلا در حد حدس و گمان است و به طور دقیق مشخص نیست که با ورود گوشیهای تاشو چه سرنوشتی برای قیمت گوشیها رقم خواهد خورد.
اما در خصوص سوالی که در تیتر پرسیده شد، باید بگوییم که پاسخ «نه» است؛ چراکه تولیدکنندگان همواره بهدنبال اضافه کردن قابلیتی یا سختافزاری جدید، قیمت محصولات خود را نیز بالا میبرند. این روزها در بازار گوشیهای هوشمند که رقابتی نفسگیر میان تولیدکنندگان حکمفرماست، خریداران بهدنبال گوشیهایی هستند که ارزش پرداخت چنین مبالغی را داشته باشد. خوشبختانه شرکتهای فعال در این حوزه طی سالهای اخیر، مدلهای مختلفی را مجهز به ویژگیهای متفاوت و البته قیمتهای متنوع، روانه بازار کردهاند و دست خریداران را برای انتخاب باز گذاشتهاند.