جنگ داخلی غول‌های چینی
شرکت‌های بزرگ فناوری در چین طی سه ماه گذشته، به ویژه در بازار سهام، روزهای سختی را پشت سر گذاشتند. در ماه مه، یک هفته پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، صادرات فناوری آمریکایی به «هوآوی»، غول مخابراتی چین، را محدود کرد، «علی‌بابا» و «تنسنت» بیش از یک‌دهم ارزش خود را از دست دادند. سرمایه‌گذاران نسبت به اثرات ناشی از این ممنوعیت نگران هستند؛ چراکه ممکن است به دیگر شرکت‌های فناوری چینی آسیب برساند. برای مثال، این اقدام دولت ترامپ دسترسی به مزایای منابع قطعات و نرم‌افزار پیشرفته آمریکا را برای آنها دشوار می‌سازد.
بررسی آخرین گزارش مالی سه ماهه غول‌های دیجیتالی چین نیز حقایقی را روشن می‌سازد. شرکت بزرگ «تنسنت»، مالک WeChat، یک اپلیکیشن جامع و محبوب با بیش از ۳۰۰ میلیون کاربر، بازی‌های موبایلی می‌سازد و علاوه‌بر آن، کارهایی در بخش امنیت سایبری انجام میدهد. در ۱۴ آگوست گزارشی منتشر شده بود که نشان میداد یک بازی موبایلی جدید «تنسنت»، سود آن را تا ۴/ ۲۱ میلیارد یوآن (معادل ۴/ ۳ میلیارد دلار) افزایش داد. هرچند دولت چین این بازی را در اوایل سال‌جاری ممنوع کرده بود، با این حال در بین کاربران محبوب‌ترین بازی به شمار میرفت. سود این شرکت در مدت مشابه در سال گذشته بالغ بر ۱۷ میلیارد یوآن بود. درآمد «تنسنت» با رشد ۲۱ درصدی تا ۸/ ۸۸ میلیارد یوآن افزایش یافت. شرکت JD.com، یکی دیگر از غول‌های تجارت الکترونیکی چین که بخشی از سهام آن در مالکیت شرکت «تنسنت» است، بهتازگی اعلام کرد قیمت سهام که در حال افت بوده را احیا کرده است. نگاهی به بازار سهام نیز حاکی از آن است که این شرکت چینی روند بهتری را طی کرده است. شرکت JD.com توانسته درآمد بیش از ۱۲۰ میلیارد یوآنی را که در سه ماه دوم سال ۲۰۱۸ به دست آورده، در سه ماه دوم سال ۲۰۱۹ با رشد قابل توجهی تا ۱۵۰ میلیارد یوآن افزایش دهد.
تحلیلگران انتظار دارند «تیتان»، غول تجارت الکترونیک چین، در سه‌ماه دوم سال ۲۰۱۹، بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یوآن فروش داشته باشد و سود خالص ۳/ ۱۰ میلیارد یوآنی را رقم بزند. در واقع، فروش «تیتان» سالانه ۳۵ درصد و سود آن ۲۶ درصد رشد کرده است. همچنین پیش‌بینی میشود با توجه به گزارش‌های مالی که در هفته آینده منتشر خواهد شد، درآمدهای دو شرکت «شیائومی»، تولیدکننده ابزارهای دیجیتالی و Meituan، شرکت تحویل غذا، افزایش یابد. پیشبینیها نشان میدهد درآمد «شیائومی» از مرز ۵۰ میلیارد یوآن خواهد گذشت و درآمد Meituan حدود ۲۰ میلیارد یوآن خواهد بود. البته درآمد «بایدو»، غول جستوجوی چین، در فصل دوم سال ۲۰۱۹ فراتر از مدت مشابه در سال گذشته نخواهد بود.
«هوآوی» نشان داده حتی بازوی بلند و چالاک قوانین سختگیرانه آمریکا نیز نمی‌تواند برای به زنجیر کشیدن و محدود کردن ستارگان تکنولوژی چین کار زیادی از پیش ببرد. بسیاری از کارمندان این غول‌های دیجیتالی چینی که با مجادله و رقابت تکنولوژی انرژی میگیرند، این محدودیتها را سنجشی برای اعتبار و قدرت چینی‌ها و فرصتی برای افزایش استقلال اکوسیستم فناوری رو به رشد چین از دولت آمریکا میدانند. در نهایت، چینی‌ها چیزی دارند که رقبای آمریکایی‌شان آن را در اختیار ندارند. نخست، کنترل نسبتا کامل بازار بزرگ داخلی کشورشان است. دومی میزان رشد بازار است، هرچند از نظر اندازه در حد آمریکاییها نیست، اما خیلی سریع‌تر رشد می‌کند.
با این حال، تکنولوژی چینی هنوز شکست‌ناپذیر نیست. درآمد «تنسنت» به‌خاطر فروش ناامیدکننده در بخش تبلیغات، کمتر از پیش‌بینی تحلیلگران بود. کسبوکار این شرکت با رقیب جدیدی به نام «بایدنس» مواجه شد. «بایدنس» یک استارت‌آپ مستقر در پکن است که اپلیکیشن TikTok تولید کرده است. TikTok یک برنامه موبایلی است که کاربران در آن ویدئو به اشتراک میگذارند، این برنامه جزو نخستین پلت‌فرم‌های رسانههای اجتماعی چینی بود که توانست در بین نوجوانان غربی محبوب شود. «بایدنس» همچنین رقیبی مانند «بایدو» در بازار موتورهای جستوجوی اینترنتی دارد که آن را به چالش می‌کشد، با این حال، این رقیب سرسخت اخیرا عملکرد ناامیدکنندهای ارائه داده است. «علی بابا» همچنان به کسبوکار تجارت الکترونیک خود به‌عنوان محل ۸۵ درصد از درآمد خود تکیه دارد. یک اقتصاد آرام و کند داخلی ممکن است به آن آسیب برساند، همان طور که برای JD.com امکان دارد رخ دهد. برنامههای «علی‌بابا» در طراحی چیپ‌ها برای محاسبات ابری و اینترنت اشیا در مراحل اولیه است. البته پیشبینیها حاکی از رشد درآمد این غول تجارت الکترونیک چینی است.
تکنولوژی برتر این کسب‌وکارها در آینده برای شرکت‌های چینی خلق ثروت خواهد کرد. حساسیت آنها نسبت به ژئوپلیتیک در مقایسه با بازارهای آنلاین بیشتر است و از طرفی درگیری تکنولوژیک بین آمریکا و چین به‌زودی به پایان نخواهد رسید. مهلت ۹۰ روزه «هوآوی» به‌زودی منقضی میشود و ممکن است تمدید نشود. اوایل هفته جاری، فایننشال تایمز در گزارشی جدید به نقل از دو منبع آگاه اعلام کرده به نظر می‌رسد وزارت بازرگانی آمریکا قصد دارد مهلت هوآوی به‌منظور خریداری تجهیزات و استفاده از فناوری‌های توسعه داده شده توسط غول‌های تکنولوژی آمریکایی را به مدت ۹۰ روز تمدید کند تا این شرکت چینی بتواند در این مدت زمان سه ماهه به همکاری با شرکت‌های آمریکایی و همچنین خدمت‌رسانی به کاربرانش ادامه دهد.با توجه به درخواست‌های پیاپی و مکرری که از سوی شرکت‌های بزرگ آمریکایی برای تمدید مهلت هوآوی به‌منظور خریداری تجهیزات مربوط به فناوری‌های شبکه‌ای و همچنین توسعه نرم‌افزار و سیستم‌عامل‌های موبایلی صورت گرفته است، یک مدت زمان سه ماهه برای این غول تکنولوژی چینی درنظر گرفته و تمدید شده تا این شرکت‌ها بدون مواجهه با مشکلات متعدد مالی و تجاری، به کسب و کار و فعالیت‌های خود بپردازند و ادامه دهند.
اما یک تهدید دیگر برای شرکت‌های چینی ممکن است از سوی بازار داخلی باشد. این تهدید می‌تواند یک رقابت سالم را از سوی شرکت‌های تازه به دوران رسیده مانند «بایدنس» اجرا کند یا یک رقابت کمی ناسالم در یک اقتصاد با رشد کند داشته باشد، همچنین در واکنش به جنگ تجاری، خودش را در فناوری چینی نشان دهد. با این حال، ممکن است با تمرکز انحصاری روی شرکت‌های بازار داخلی خود، از دنیای گسترده‌تر که ایده‌های بزرگ‌تر را در بر گرفته، جدا شده و در این انزوا گرفتار شوند. در حال حاضر، شرکت‌های فناوری چین به خوبی عایق‌بندی شده‌اند. با این حال، ممکن است در آینده شرایط برای آنها تغییر کند.
