طرح «مگاسیتی»ها همزمان با هوشمندسازی و رشد جمعیت شهری
روز دوم کارگاه های «گروه مطالعاتی۲۰» که صبح امروز (دوشنبه ۱۱ شهریورماه) در محل پژوهشگاه ICT برگزار شد، موضوعات «زیرساخت‌های کلی برای شهر هوشمند» و «شاخص سنجش عملکردی KPI شهرهای پایدار و هوشمند» مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
مهندس بابک معصوم پور مجری کارگاه «زیرساخت های کلی برای شهر هوشمند» ضمن ارائه تعریفی از زیرساخت های استاندارد شهری، گفت: زیرساخت های شهری عبارتند از زیرساخت هایی که مردم برای به دست آوردن منابع از آن استفاده می کنند که این زیرساخت ها به دو دسته کلی فیزیکی و اجتماعی تقسیم می شوند.
وی ادامه داد: زیرساخت های فیزیکی شامل موارد زیست محیطی، آب رسانی و زه‌کشی، حمل و نقل و … و زیرساخت های اجتماعی شامل سرویس های اجتماعی مانند مدیریت، آموزش، فرهنگ سازی، رفاه و ورزش و سرگرمی است که هر دو زیرساخت، قابلیت دیجیتالی شدن دارند.
معصوم پور در توضیح بیشتر پیرامون زیرساخت های مورد نیاز شهری گفت: در زیرمجموعه زیرساخت هایی که به آنها اشاره شد، زیرساخت های اساسی از جمله انرژی، آب رسانی و زه کشی، حمل و نقل، پست و مخابرات و زیست محیطی وجود دارد که جزئیات را به تفصیل مطرح کرده است. به عنوان مثال آیتم های جاده ای، ریلی، آبی و هوایی در زیرساخت حمل و نقل مورد بررسی قرار گرفته و پیشنهاداتی برای هر زیرساخت ارائه شده است که توسط آن می توان به شهر هوشمند رسید.
وی تاکید کرد: در تمام مواردی که بررسی شد، بهبود زیرساخت شهری از طریق ICT قابل انجام و طرح است و با گسترش فناوری اطلاعات می توان زیرساخت ها را با شهر هوشمند تطبیق داد.
این پژوهشگر در ادامه به شاخص های زیرساخت شهر هوشمند اشاره و اظهار کرد: شبکه های هوشمند، کنترل از راه دور، استفاده از GIS که اغلب مربوط به شهرهای حاضر در موقعیت ساحلی است، استفاده از SCADA و مدل ها و ابزارهای بهینه سازی، از شاخص های اصلی مورد بررسی در نمونه های اجرا شده بودند.
نامگذاری شهرهای پایدار و هوشمند تحت عنوان «مگاسیتی»
همچنین مهندس فهیمه سلیمی کوچی مجری کارگاه «شاخص سنجش عملکردی KPI شهرهای پایدار و هوشمند» نیز در ادامه کارگاه های روز دوم گروه مطالعاتی ۲۰، گفت: افزایش آگاهی و نگرانی درباره مسائل زیست محیطی و پیشرفت فناوری باعث شد تا بشر به مرور زمان به هوشمندسازی شهرها بیاندیشد.
وی با اشاره به مفهوم شهرنشینی، شهرها را خانه های هر فرد عنوان کرد و افزود: در سال ۲۰۰۸ جمعیت شهری بیشتر از مناطق غیرشهری بود و پیش بینی شده که ۸۰ درصد از جمعیت کره زمین در شهرها باشند و این در حالی است که ۲ درصد مساحت کره زمین در شهرها هستند.
سلیمی کوچی با بیان اینکه در حال حاضر جمعیت کره زمین رو به افزایش است، خاطرنشان کرد: افزایش جمعیت شهرها باعث رشد شهرها می شود و این مساله به ویژه در شهرهایی که بین ۵ تا ۱۰ میلیون جمعیت دارند، نمود بیشتری دارد؛ به گونه ای که به آنها «مگاسیتی» گفته می شود.
این پژوهشگر در ادامه با طرح سوالی مبنی بر چگونگی حفظ پایداری شهرها، گفت: با ایجاد ثبات در مواردی که استاندارد شهری محسوب می شوند، می توان به پایداری رسید؛ به عنوان مثال استفاده حداقل از منابع و تولید پایین زباله، می تواند شهر را به سطحی از پایداری برساند و لقب شهر هوشمند را به خود بگیرد.
وی تصریح کرد: همچنین همانگونه که در کارگاه قبلی به آن اشاره شد، شهری هوشمند است که از زیرساخت های ارتباطات و فناوری اطلاعات استفاده کند و ICT نقش مهمی در آنها ایفا می کند.
هوشمندسازی شهرها در فهرست اولویت ها سازمان ملل
سلیمی از توجه سازمان ملل به شهرهای هوشمند اشاره کرد و یادآور شد: این سازمان یکی از مباحث اهداف توسعه پایدار را به شهرهای هوشمند اختصاص داده و در فهرست ۱۷ گانه اهداف خود، شهرهای هوشمند را در ردیف یازدهم تعریف کرده است.
وی به تعریف شهر پایدار و هوشمند از دیدگاه اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU) اشاره کرد و افزود: این اتحادیه، شهری را هوشمند نامیده است که از فناوری اطلاعات استفاده می کند تا کارایی سرویس های شهری را افزایش داده و به دنبال آن، سرویس ها و امکانات شهری را ارتقا دهد.
سلیمی به کاربرد استفاده از KPI اشاره و عنوان کرد: نحوه جمع آوری داده ها، استانداردها، اشکال های موجود در آن و راهکار برای بهبود آن را می توان از کاربردهای KPI برشمرد که با ساختارهای مختلف اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت.
به گفته سلیمی، بیش از ۵۰ شهر این شاخص ها را اندازه گیری کردند که از کشور ما، مشهد برای دوره آزمایشی انتخاب شد.
وی در پایان اظهارات خود مسکو را به عنوان نمونه موفق از شهر هوشمند نامید و گفت: این شهر با ۱۲ میلیون نفر جمعیت، به عنوان بزرگترین شهر اتحادیه اروپا، در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸، فرآیند هوشمندسازی را انجام داد و گزارش آن را به منظور سنجش کیفیت هوشمندسازی، به اتحادیه بین المللی مخابرات ارائه کرد؛ نکات انگیزشی برای گرایش به شهر هوشمند توسط مردم مانند پارکینگ رایگان، دسترسی آسان به سرویس های حمل و نقل مانند uber یا پرداخت الکترونیکی با امکاناتی مانند مچ بند همراه، توسط شهرداری این شهر انتخاب شد.