برای فیلترینگ هوشمند چه هزینه‌ای شد؟
اگرچه در زمان اجرای طرحی با عنوان فیلترینگ هوشمند اعلام شده بود که برای این طرح ۱۱۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است، اما اکنون مشخص نیست از تجهیزات مرتبط با آن کجا استفاده میشود.
داستان فیلترینگ هوشمند زمانی آغاز شد که مشخص شد راه چاره‌ی جلوگیری از انتشار مطالب مستهجن و نامناسب سایتها یا شبکه‌های اجتماعی، فیلتر کردن تمامی محتوای یک سایت نیست.
سیستم فیلترینگ هوشمند اما این امکان را فراهم می‌کرد که برخلاف روش‌های سنتی فیلترینگ یا پالایش، دسترسی به یک سایت به طور کامل محدود نشود، بلکه تنها محتوای نامناسب و غیرمجاز روی آن سایت غیرقابل دسترسی شود. فیلترینگ هوشمند تا نخستین زمان موعود در سال ۱۳۹۴ نتوانست به اجرا برسد که نهایتا زمان آن به آذر سال ۱۳۹۵ موکول شد.
در آن زمان ابوالحسن فیروزآبادی – دبیر شورای عالی فضای مجازی – درباره‌ی میزان موفقیت فیلترینگ هوشمند گفته بود «چاره‌ای جز فیلترینگ هوشمند نداریم و این برنامه باید موفق شود.»
حتی محمدجواد آذری جهرمی – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – زمانی که ریاست شرکت ارتباطات زیرساخت را برعهده داشت، درباره میزان موفقیت فیلترینگ هوشمند گفته بود: مجریان این کار اعتقاد دارند که آنچه در این خصوص صورت گرفته، موفقیت‌آمیز بوده و تلاش بر آن است که در اجرای این طرح سرعت عمل بیش‌تری وجود داشته باشد. در فاز سوم این طرح که به بحث رمزگذاری‌ها اشاره میشود که لازم است برای سالم‌سازی فضای مجازی کشور در این حوزه نیز شرایط‌مان تقویت شود.
اما با اجرای رمزنگاری روی شبکه‌ای مانند اینستاگرام که به عنوان پایلوت اجرای طرح فیلترینگ هوشمند انتخاب شد، عملا روند فیلترینگ روی این شبکه اجتماعی که یکی از مهم‌ترین هدف‌های این پروژه بود متوقف شد و محمود واعظی -وزیر ارتباطات وقت- با اشاره به توافق‌هایی با مدیران اینستاگرام، اظهار کرد: اگر مشکل از مبدأ حل شود، تجهیزات فیلترینگ هوشمند را در جای دیگر استفاده می‌کنیم.
زمانی که موضوع فیلترینگ هوشمند مطرح شده بود، علی‌اصغر عمیدیان – رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در زمان محمود واعظی – درباره سرمایه‌گذاری انجام‌شده روی این پروژه اظهار کرده بود: ۱۱۰ میلیارد تومان قرارداد میان وزارت ارتباطات و صاحب نظران و متخصصین توانمند در بحث فیلترینگ هوشمند منعقد شده است. فیلترینگ هوشمند یک جنگ الکترونیک آنلاین است که ۱۱ دانشگاه در حال بررسی هستند تا فیلترینگ هوشمند را روزبه‌روز توانمندتر سازند تا در این جنگ الکترونیک آنلاین موفق باشند.
این در حالی است که اخیرا با طرح پرسشی از سازمان فناوری اطلاعات ایران، در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات که یکی از خدمات دولت هوشمند اعلام شده، در پاسخ به این سوال که چه میزان هزینه برای فیلترینگ هوشمند صرف شده است، این پاسخ داده شده که «درخصوص موضوع فیلترینگ هوشمند هیچ هزینه‌ای انجام نشده است و موضوع فیلترینگ هوشمند به این سازمان مربوط نیست».
صرف‌نظر از این پاسخ به سوال درباره‌ی سرمایه‌گذاری روی پروژه فیلترینگ هوشمند، و اینکه فیلترینگ هوشمند دقیقا به کدام بخش از زیرمجموعه‌های وزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات مربوط است اخیرا اظهار نظر رسمی درباره وعده‌هایی که درباره‌ی استفاده از تجهیزات فیلترینگ هوشمند در جای دیگر، داده شده و یا اینکه با توقف فیلترینگ هوشمند، پالایش فضاهایی که از این پروژه استفاده می‌کردند، در چه شرایطی به سر می‌برد، انجام نشده است.
کارشناسان هم معتقدند با صرف هزینه‌های میلیارد تومانی برای پروژه‌ای مانند فیلترینگ هوشمند، امکان حمایت از پروژه‌های دانشجویی، پرداخت وام به شرکت‌های دانش‌بنیان، پیشبرد شبکه ملی اطلاعات، حمایت از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی و بسیاری اقدامات دیگر وجود دارد و باید منتظر شنیدن اخبار از سوی مسوولان در این حوزه‌ها باشیم.