شکایت از «رکن‌آبادی»، سرانجام «عمره» و قاچاق گوشی با زائر
رییس سازمان حج و زیارت که قبلا گفته بود عمره به شکل محدود بعد از ماه صفر اجرا میشود، اکنون تاکید کرد: برگزاری عمره مشروط به پذیرش خواسته‌های ایران از جانب عربستان است. از سوی دیگر نماینده ولی فقیه در حج نیز تاکید کرد که ایران به هر شرطی، به از سر گیری عمره اصرار ندارد.
علیرضا رشیدیان ـ رییس سازمان حج و زیارت در نشست خبری که پس از پایان حج تمتع، امروز (یکشنبه، ۲۴ شهریورماه) به صورت مشترک با حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالفتاح نواب ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ـ در محل بعثه مقام معظم رهبری برگزار کرد، درباره ازسرگیری عمره به شکل محدود پس از ماه صفر با گذشت چهار سال از تعطیلی آن، توضیح داد: هم‌اکنون پنج میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در نوبت عمره هستند. با توجه به این شرایط امسال مذاکراتی با وزیر حج عربستان داشتیم که چند نکته از سوی ایران تذکر داده شد؛ اولین نکته حفظ عزت، کرامت، امنیت و آرامش حجاج ایرانی در عمره بود که وزیر حج عربستان با استحکام گفت آن را تضمین می‌کند.
او حمایت کنسولی از اتباع ایرانی را دومین مطالبه ایران از عربستان برای ازسرگیری عمره اعلام کرد و افزود: در این راستا سه پیشنهاد از سوی ایران داده شد؛ راه‌اندازی کنسولگری ایران در جده مطابق گذشته، چرا که کنسول‌گری‌ها کار حقوقی و غیرسیاسی انجام می‌دهند. افتتاح دفتر حافظ منافع ایران و عربستان هم‌زمان در دو کشور و حضور هیات کنسولی به نمایندگی از وزارت خارجه ایران همانند حج. وزیر عربستان قرار شد دو پیشنهاد آخر را با دیگر مقامات این کشور مطرح کند، که در صورت پذیرش آن‌ها عمره راه‌اندازی خواهد شد.
منتظر پاسخ رسمی عربستان هستیم
رییس سازمان حج و زیارت گفت: خواسته دیگر ایران از طرف مقابل رفع سخت‌گیری برای سفر شهروندان عربستانی به ایران است که از سال ۱۳۹۵ برقرار شده است . ما مقدمات عمره را انجام داده‌ایم اما منتظر پاسخ رسمی دولت عربستان از سوی وزیر حج این کشور هستیم تا درباره عمره تصمیم نهایی را بگیریم.
وی تصریح کرد: سازمان حج ماموریت سیاسی ندارد اما تصورمان این است که تعاملات فرهنگی و سیاسی بین ملت‌ها تنش‌های سیاسی را کنترل و یا کم می‌کند.
رشیدیان در پاسخ به سوال ایسنا درباره این‌که در شرایطی که عربستان در مذاکرات انجام‌شده به پیشنهادهای ایران پاسخ صریح نداده است و از طرفی بانک مرکزی ایران اعلام کرده تامین ارز عمره را از اولویت خارج کرده و با این شرایط شاهد عمره‌ای گران خواهیم بود، اصرار و ضرورت ایران برای ازسرگیری عمره چیست؟ گفت: وزیر حج عربستان در دیداری که داشتیم گفت «ما دنبال شما می‌دویم.» منظور عربستان این است که به حضور ایرانی‌ها در عمره مایل است، چرا که این کشور برنامه‌ای برای افزایش تعداد عمره‌گزارانش تا ۳۰ میلیون نفر را دارد، بنابراین دنبال جذب عمره‌گزار بیشتر است. از طرفی در مذاکرات اعلام کردند تضمین‌های لازم را برای حفظ عزت، کرامت و امنیت زائران ایرانی می‌دهند. موضوع کنسولگری نیز جزء شروط لم‌تغیر است. اگر حمایت کنسولی در آن سه قالب که ایران پیشنهاد کرد اتفاق نیفتد و قوانین سخت‌گیرانه عربستان برای سفر شهروندانش به ایران برداشته نشود، امکان اعزام زائر را نداریم.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالفتاح نواب ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ـ که در این نشست مشترک حضور داشت در ادامه این اظهارات، گفت: اصرار برای برگزاری عمره داریم، چون این خواسته ملت ایران است. در حال حاضر پنج میلیون و ۸۰۰ هزار نفر برای عمره ثبت نام کرده‌اند. ضمن این‌که افرادی ممکن است از استطاعت حج خارج شوند و عمره می‌تواند جایگزینی برای آن‌ها باشد. با این حال به هر شرط اصراری به برگزاری عمره نداریم. عزت ، کرامت و امنیت زائر ایرانی اگر آسیبی ببیند زیر سوال می‌رویم. عمره یک عمل مستحب است و اصراری بر آن نیست. ضمن این که نظام باید زمینه‌سازی کند تا عمره با حفظ کرامت، امنیت و عزت زائر ایرانی از سر گرفته شود.
ایران شرط عجیب و غریبی برای عربستان نگذاشته
رییس سازمان حج و زیارت در پاسخ به این سوال که اگر عربستان حتی یک شرط ایران را قبول نکند تصمیم همان ازسرگیری عمره است؟ گفت: شروط ایران برای آغاز دوباره عمره عجیب و غریب نیست. این‌که عربستان در فوریت جواب ایران را نداد به خاطر آن است که وزیر حج این کشور اختیارات تام ندارد و باید از مراجع دیگر جواب دریافت کند. ما امیدواریم شرایط برای عمره مهیا شود.
او سپس درباره اظهارات رییس بانک مرکزی برای خارج کردن تامین ارز مورد نیاز عمره و اربعین از اولویت کاری گفت: ما از ابتدا نیز انتظاری برای تامین ارز عمره و عتبات از بانک مرکزی نداشتیم. از بیان این سخنان هم تعجب کردیم. حج با عمره و عتبات تفاوت داشت که رییس‌جمهور با تامین ارز هفت‌هزار تومانی برای آن موافقت کرد. حج واجب شرعی مردم است اما عمره وجوب شرعی ندارد، بنابراین ما در عتبات و عمره از ارز غیردولتی استفاده می‌کنیم و خدمات می‌دهیم.
از رکن‌آبادی شکایت شد
این مقام مسؤول در حج درباره موضوع «رکن‌آبادی» (برادر دیپلمات سابق ایرانی شهیدشده در فاجعه منا) که در اواسط حج تمتع با مطرح کردن اظهاراتی مبنی بر این‌که ایران در توافق با عربستان خون شهدای منا را پایمال کرده است، گفت: در محکمه از آقای رکن‌آبادی شکایت شده تا مستندات اشاره‌شده دال بر پایمال شدن خون شهدای منا را ارائه دهند.
او تاکید کرد: در هیچ کجا عزت و کرامت زائر ایرانی مخدوش نشده است. ما نمی‌خواستیم زمانی که این موضوع مطرح شد وارد جنجال‌های رسانه‌ای شویم، بنابرین رسما به محکمه شکایت کردیم. نه در قرارداد سال گذشته که مورد اشاره آقای رکن‌آبادی بوده و نه قراردادهای قبل از آن، معامله‌ای با خون شهدا نشده است.
رشیدیان افزود: دادگاهی که در عربستان برای شرکت مالک جرثقیل‌های مستقر در مسجدالحرام برگزار شد، ربطی به پرداخت خون‌بها به خانواده‌های شهدای آن حادثه نداشت.
او درباره سرانجام منا نیز با تاکید بر این‌که ایران همچنان پیگیر حقوق شهدای منا است اظهار کرد: ایران از عربستان انتظار دارد بعد از گذشت چهار سال نتیجه و گزارش بررسی‌های انجام‌شده از حادثه منا را اعلام کند.
عبدالفتاح نواب ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ـ نیز در تکمیل این سخنان گفت: در تمام برنامه‌های حج و مذاکرات مربوط به آن تاکید ایران بر حفظ عزت و کرامت زائر است. با برخی از مقامات عربستان سعودی هم که صحبت می‌کنیم آن‌ها مایل به حضور زائران ایرانی در کشورشان هستند. ضمن این که باید یادآور شد بین دو کشور هیچ ارتباط سیاسی وجود ندارد بلکه مناقشه حاکم است. با توجه به این مسائل سعی مسئولان وزارت حج عربستان بر این بوده که به زائر ایرانی توجه خاصی نشان بدهند.
او گفت: ایران همچنان پرونده مسجدالحرام و منا را پیگیری می‌کند و هیچ موقع آن را فراموش نکرده است. امسال هم نامه‌ای در ارتباط با آن به وزیر حج عربستان و امیر مکه نوشتم و منتظریم اقدامات لازم انجام شود. به آن‌ها گفته‌ایم که چهار سال از مطالعه فاجعه منا گذشته، مگر چه چیزی بوده که هنوز به سرانجام نرسیده و اعلام نمی‌شود.
چرا گوشت‌های قربانی حج به ایران نیامد؟
رییس سازمان حج و زیارت در پاسخ به سوالی درباره انتقال گوشت‌های قربانی به کشور در حج آینده با توجه به انصراف ایران از انتقال این گوشت‌ها در حج امسال به کشور توضیح داد: انتقال گوشت قربانی تابع یک‌سری قوانین و ضوابط است. ما باید با سازمان دامپزشکی به توافق‌هایی می‌رسیدیم. مذاکراتی هم داشتیم که قبل، هنگام و بعد ذبح دام استاندارد سلامت رعایت شود. هماهنگی‌هایی‌هم انجام شد که گوشت بعد از قربانی به سردخانه انتقال داده شود. مشکلاتی در این مرحله داشتیم. در بخش استفاده از کشتی‌های دارای سردخانه نیز با محدودیت‌هایی مواجه بودیم که به هر حال شرایط لازم برای انتقال گوشت‌های قربانی حج ۹۸ به کشور فراهم نشد اما مذاکرات برای سال‌های آینده ادامه دارد تا از آن گوسفندی که خودمان انتخاب می‌کنیم و استانداردهای ذبح در آن رعایت شده است برای انتقال به کشور استفاده شود.
رییس سازمان حج یادآور شد: در سال‌های گذشته نیز این گوشت‌ها به ایران منتقل نمی‌شد و معمولا به تصمیم عربستان به کشورهایی که از لحاظ اقتصادی بنیه ضعیفی داشتند ارسال می‌شد. ضمن این‌که نگاه به گوشت قربانی حج، «تبرکی» است.
یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در نوبت حج/ ثبت‌نام حج نداریم
او سپس درباره ثبت نام جدید حج تمتع گفت: بر اساس مصوبه سازمان کنفرانس اسلامی به ازای هر یک میلیون نفر هزار نفر به حج اعزام می‌شوند. در مذاکرات امسال پایه سهمیه ایران از ۸۱ هزار به ۸۴ هزار نفر افزایش داده شد. بنابراین سهمیه مازاد درخواست کردیم که با دوهزار نفر موافقت شد. با توجه به این شرایط و انتظار یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر برای حج تمتع، فعلا ثبت نام جدید برای حج تمتع نداریم.
او اضافه کرد: با توجه به این‌که حج به دو استطاعت مالی و جسمی نیاز دارد و ممکن است در طول سال‌های انتظار افرادی از این شرایط خارج شوند به آن‌ها اجازه داده شده که فیش خود را واگذار کنند و سامانه‌ای برای خرید و فروش فیش به منظور جلوگیری از دلال‌بازی‌ها راه‌اندازی شده است.
سازمان حج مسؤولیتی در قاچاق گوشی از طریق زائران ندارد
رییس سازمان حج و زیارت در پاسخ به سوال دیگر ایسنا درباره قاچاق گوشی همراه از طریق زائران و گزارش وزارت ارتباطات در این‌باره و نقش و مواضع سازمان حج و زیارت برای کنترل این قضیه در اربعین گفت: این موضوع در ماموریت سازمان حج و زیارت نیست. ما مسؤولیتی نسبت به قاچاق گوشی همراه نداریم اما از طریق کارگزاران زیارتی، زائران توجیه می‌شوند تا فریب افراد سودجو را نخورند، چرا که سفر زیارتی قداست دارد.
او با بیان این که هیچ گزارشی از دستگاه‌های مربوطه درباره تخلف مدیران کاروان‌ها و یا کارگزاران زیارتی در موضوع کلاهبرداری و سوءاستفاده از زائران در قاچاق گوشی و رجیستری به دست این سازمان نرسیده است، اظهار کرد: در سازمان حج و زیارت هیات رسیدگی به تخلفات وجود دارد. سیستم‌های بازرسی و نظارتی نیز حاکم است. اگر احساس شود تخلفی صورت می‌گیرد با این موارد قاطع برخورد خواهد شد. اجازه نمی‌دهیم این مسائل وارد حوزه کارگزاری زیارتی شود.
رشیدیان همچنین با ارائه گزارشی از وضعیت حج تمتع اعلام کرد: در حج امسال فقط ۹ نفر ویزای سوخته یا لغوشده داشتند، در حالی که سال‌های گذشته این آمار تا ۱۲۰۰ ویزا هم رسیده بود.
رییس سازمان حج و زیارت درباره خدمات اربعین نیز با بیان این‌که تاکنون ۴۶۵ هزار و ۲۶۳ نفر برای سفر اربعین ثبت نام کرده‌اند، یاد آور شد: سامانه سماح برای ثبت نام سفر اربعین راه‌اندازی شده و سامانه مصباح برای اطلاع‌رسانی درباره مسیرها، جهت‌یابی و خدمات مورد نیاز زائر به زودی راه‌اندازی خواهد شد. ما امیدواریم در اربعین امسال از چهار مرز زمینی خسروی، شلمچه، چزابه و مهران، زائران به اربعین اعزام شوند. برآورد شده حدود سه میلیون نفر امسال در پیاده‌روی اربعین شرکت خواهند کرد که هماهنگی‌های لازم برای جابه‌جایی این حجم سنگین در حال انجام است.