بندر انزلی؛ شهر تفریحی شمال کشور امسال نیز برای دومین سال میزبان گروهی از فریلنسرها و یا افرادی بود که ترجیح میدهند به جای کار با سازمان یا شرکتی، خودشان مستقل از افراد دیگر بجنگند و یک تجارت براساس علائق خود راه بیاندازند.
دومین همایش فریلند بهانهای است تا گروهی که وارد راه فریلنسینگ شدهاند تجارب خود را در اختیار افرادی بگذارند که برای ورود به این جاده و مستقل شدن در بازار کار با اما و اگرهای بسیاری همراه هستند. در روز اول این همایش که با حضور ۱۴۰۰ نفر از علاقهمندان فعال حوزه استارتآپی شروع شد، موضوعات مختلف همچون لزوم ارتباط انسانها با یکدیکر و نقش آن در موفقیت زندگی و کار تا پاسخ به این سوال که اساسا باید فریلنسر بود یا خیر شروع شد.
رمز موفقیت در ارتباطات است
نخستین سخنرانی این همایش را مریم کشتپرور، مدیرعامل شرکت رایزن پارس؛ ارائهدهنده خدمات و سرویس مشاوره به کسبوکار و با موضوع اهمیت ارتباطات در زندگی شروع کرد. کشتپرور در سخنرانی خود تاکید کرد که برعکس چیزی که از فریلنسینگ تصور میشود کار به صورت مستقل به معنی قطع ارتباط با دیگران نیست. او با اعلام اینکه ارتباط گرفتن رمز موفقیت در زندگی و کار است گفت: «ما هم به ارتباط با یکدیگر نیاز داریم و هم به یکدیگر نیاز داریم. پیوستن و بدون در یک جمع این امکان را به ما میدهد تا بخشی از چیزی باشیم که از ما بزرگتر است.»
کشتپرور داشتن تعامل فریلنسرها با یکدیگر را یکی از رمزهای موفقیت آنها در بازار کار معرفی و اعلام کرد: « اگر چالش شما این است که در این بازار، شرایط کار برایتان منصفانه نیست و هزینهها به صورت واقعی تعیین نمیشود به خاطر این است که با یکدیگر تعامل ندارید.» کشتپرور در سخنرانی خود تاکید کرد که داشتن تعامل و ایجاد صنف برای فریلنسرها میتواند به رشد فعالیت آنها کمک شایانی کند.
افسانههای فریلنسینگ
شاید یکی از دلایلی که باعث میشود بسیاری از کار خود در سازمان یا شرکتی استعفا و به فکر شروع کار به صورت فریلنسری باشند، باورشان در مورد آزادی عمل، داشتن امنیت شغلی صد در صدی و انجام کارها به شیوه مورد دلخواهشان باشد. اما بهناز آریا، رئیس کمیسون امنیت سازمان نظام صنفی رایانهای تهران، در سخنرانی خود در اولین روز از رویداد فریلند به صورت شفاف اعلام کرد که چنین تفکرات یک افسانه از فریلنس بودن است.
بهناز آریا در این رویداد نداشتن رئیس، آزاد بودن و انجام کار مورد علاقه در فریلنسینگ را یک افسانه دانست و سعی کرد به این سوال پاسخ دهد که آیا کار کردن به شیوه فریلنسری به معنی داشتن امنیت صد درصدی است. او گفت: «فرینلسر بودن به این معنی نیست که شما امنیت صد درصدی در حوزه کاری خود دارید؛ بلکه شما تنها بدون مرز هستید و میتوانید چابکتر کارکنید.»
او داشتن امنیت شغلی به عنوان یک فرینلسر را در رعایت چند نکته دانست و توضیح داد: «تنها زمانی به عنوان فریلنسر امنیت صد درصدی شغلی خواهید داشت که دارای یک دانش ۳۶۰ درجه باشید؛ یعنی در مورد تمامی مسائل کاری خود و تمامی حوزهها از دانش نسبی برخوردار باشید. از سوی دیگر داشتن امنیت در فریلنسینگ از داشتن مخروطی از مهارتها به دست میآید تا در نهایت نیز بتوانید مهارت خود را در بازار به فروش برسانید.» آریا تاکید کرد که موفقیت در راه فریلنسینگ و داشتن امنیت شغلی در این راه تنها با کمک دانش و مهارت مناسب در فرد به دست میآید.
همه برنده نیستند
یکی از نمونههای موفق انجام کار فیرلنسینگ را پلتفرم «مامانپز» به نمایش گذاشته است. پلتفرمی که با تعداد زیادی از آشپزانی کار میکند که به صورت مستقل با کار در خانه توانستهاند درآمدهای میلیونی داشته باشند. تبسم لطیفی، موسس مامانپز در این رویداد از تجربه موفق خود با یک جامعه چند هزار نفره فریلنسرها گفت و اینکه نفرات اول تا سوم آشپزها در این پلتفرم به ترتیب در ماه ۳۰، ۲۲ و ۱۶ میلیون درآمد دارند. البته او به این نکته هم اشاره کرد که بسیاری از آشپزهای موفق و پولساز مامان پز بعد از یک مدت به دلایلی نتوانستند مسیر موفقیت خود را ادامه دهند.
لطیفی در این مورد گفت: «ما در مجموعه خود آشپزهای موفقی داشتیم که توانسته بودن به سرعت نظر مخاطبان زیادی را جلب کنند و به سود بالایی هم دست پیدا کنند؛ اما بعد از مدتی به دلایلی از جمله بیحوصلگی، کاهش کیفیت، قیمتگذاری اشتباه و عدم همکاری صادقانه از ادامه همکاری با مامانپز باز ماندند.» به باور لطیفی عدم دسترسی به اطلاعات، سود پایین در سفارشهای کم تعداد و مغایرت زمان اوج سفارشها با زمان دلخواه از جمله اصلیترین چالشهای کاری فریلنسرها است.
رقابت تا انقراض
در همایش فریلند از چگونگی شروع به کار فریلنسرها تا راههای پرپیچ خمی که آنها از روزهای نخستین بشریت تا کنون طی کردهاند نیز صحبت شد. علی آجودانیان، موسس ویرگول که یک شبکه اجتماعی تولید محتوای فارسی است در سخنرانی که در فریلند داشت از فعالیت فرینلسرها آن هم از تمدنهای نخستین گفت و اینکه فرینلسرها در زمان قدیم شوالیههایی بودند که نه برای کشور خود بلکه برای گرفتن حق و حقوق خود جنگیدهاند.
او با اشاره به آمارهای جالبی از فعالیت فرینلسرها در دنیا گفت: «بخش قابل توجهای از کارمندان آمریکایی پیشبینی میکنند که تا سال ۲۰۲۲ دیگر مشاغل امروزی وجود نخواهد داشت. آمارها نشان میدهد که ۶۱ درصد شاغلان در حوزه محتوا در ۱۲ ماه گذشته، یک تجربه پروژهی فریلنسری داشتهاند.» براساس آنچه آجودانیان در سخنرانی خود اعلام کرد از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ میزان فیرلنسرها ۳.۷ میلیون رشد داشته است؛ یعنی از رقم ۵۳ میلیون نفر در سال ۲۰۱۴ به ۵۶.۷ میلیون نفر فریلنسر در سال ۲۰۱۸ رسیده است.
براساس اظهارت او بیشترین موضوعاتی که فریلنسرها در ۱۲ ماه گذشته در حوزه رسانه کار کردهاند مربوط به روزنامهنگاری و محتوای متنی، موسیقی، بازاریابی و تبلیغات، کتاب، فیلم و موسیقی بوده است.
چرا نباید فریلنسر بود
در اولین روز همایش فریلند برخی از سخنرانان سعی کردن به این سوال پاسخ دهند که آیا همه باید فرینلسر باشند؟ پارسا جانباز، مدیر اجرایی علی بابا، در این همایش از این موضوع صحبت کرد که چگونه با وجود اینکه فکر میکرده بهترین کار مستقل شدن در حوزه شغلیاش بوده فریلنسر نشده است.
آنطور که جانباز می گوید انعطاف، کنترل و خودمختاری از جمله مواردی است که باعث میشود که برای برخی از افراد فرینلسر شدن جذاب باشد؛ اما او تاکید میکند در صورتی به عنوان فرینلسر میتوان به این مزیتها دست پیدا کرد که افراد پیش نیازهایی نیز داشته باشند.
جانباز گفت: «انعطاف، خودمختاری و کنترل در فریلنسنگ زمانی به دست میآید که پشتوانه مالی، شبکه موثر، نظم کاری، مهارت قابل فروش، برند شخصی و … را داشته باشید.» به باور جانباز افکاری قدیمی، برخی فرهنگها و سن باعث میشود تا افراد علاقهمند به حوزه فریلنسرینگ از این کار باز بمانند. او تاکید میکند که ساختن فرمهای ایدهآل در ذهنمان و مقایسه این فرمها با دنیای پر نقص باعث میشود تا افراد نتوانند برای مستقل شدن در کار قدم بردارند. او پیشنهاد میکند که افراد قبل از تصمیم برای ورود به دنیای فرینلسرینگ خود را بهتر بشناسند.
خلاق باشید
اما آخرین سخنرانی روز نخست همایش فریلند را ثنا خالصی، بنیانگذاری و موسس کمدا انجام داد. فردی که معتقد است رمز موفقیت در فریلنسینگ داشتن خلاقیت است.
او گفت: «خلق ارزش نکتهای است که به کمک آن فرینلسرها میتوانند دست به درآمدزایی بزنند. حتی زمانی که تنبلی میکنید و در شبکههای اجتماعی هستید میتوانید با کمک خلاقیت یک تنبلی سازنده داشته باشید.»
او با اشاره به گزارشی که از طریق رصد روی فعالان سرویس کمدا داشته است اعلام کرد: «مانند هر کشوری مردم ایران نیز بخشی از وقت خود را در شبکههای اجتماعی میگذارند. بنابراین با رفتار درست در شبکههای اجتماعی افراد میتواند روی برندسازی و رشد خوب فروش محصولاتشان کار کنند.» خالصی معتقد است که باید تمام ایدهها را با تمام مشکلاتشان قورت داد تا به هدف رسید.
انقلاب پادکست فارسی
بخش پایانی روز اول فریلند با برگزاری پنلی در مورد «انقلاب پادستهای فارسی؛ فریلنسینگ محتوا» پایان یافت. در این پنل که با مدیریت آرش برهمند، سردبیر ماهنامه پیوست برگزار شد تولیدکنندگان پادکستهای «اجنبی، آن، چیروک، لاله و آلبوم» حضور داشتند.
در این پنل لاله عنبری از پادکست «لاله» تعداد پادکستهای فارسی را در حدود ۴۰۰ پادکست اعلام و تاکید کرد که از این تعداد نزدیک به ۱۵۰ پادکست فعال هستند. عنبری در این پنل گفت که رشد ساخت پادکستهای فارسی از رشد مخاطبان آن بیشتر است.
همچنین وحیده از پادکست «اجنبی» در واکنش به تعداد بالای پادکستهای فارسی گفت: «زیاد بودن پادکستهای فارسی نشانه ضعف در این حوزه و یا یک نشانه بد نیست؛ چرا که از هر پادکست میتوان چیزهای جدیدی یاد گرفت، چون تعداد سلیقهها متفاوت است.» به باور او اگر به تعداد پادکستها انتقادی وارد میشود پس باید به تعداد کتابهایی که روزانه چاپ میشود نیز انتقاد کرد.
او اینستاگرام را بهترین پلتفرم برای بازاریابی و معرفی پادکست معرفی و تاکید کرد که اگر پادکسترها از تمامی المانهای شبکههای اجتماعی مانند هشتگ، تگ و … به خوبی استفاده کنند یا از پادکسترهای دیگر بخواهند تا پادکستهایشان را معرفی کنند میتوانند امیدوار باشند که آن پادکست دیده شود.
اما بردیا برجستهنژاد از پادکست «آلبوم» رمز موفقیت یک پادکست را تولید باکیفیت آن در تمامی مراحل تهیه عنوان کرد. او با اعلام اینکه باید روی تولید پادکست حساسیت داشت گفت: «در این حوزه افراد سرشناس زیادی فعالیت میکنند بنابراین باید از تجربه تولید پادکست آنها استفاده کرد چرا که باید بدانید متن یک پادکست چگونه تهیه و یا چگونه صدابرداری میشود تا در نهایت نیز یک پادکست باکیفیت تولید کنید.»
او بر این باور است که با توجه به افزایش حجم پادکستهای با کیفیت دیگر نمیتوان با کمترین امکانات دست به تولید محتوا از این طریق زد. اما مرسن عربزاده از پادکست «آن» در این پنل اعلام کرد که در ابتدا با هر توان و امکانی باید افراد علاقهمند به این حوزه ایده خود برای تولید پادکست را پیاده سازی کنند. او گفت: «برای ادامه تولید یک پادکست به تعداد مخاطبانتان توجه نکنید، همین که یک نفر هم مخاطب دارید به کارتان ادامه دهید.»