این روزها خبر کلاهبرداری با سرویس ارزش افزوده از مردم همچنان داغ است. کلاهبرداری که به گفته وزیر ارتباطات تنها جیب مردم را خالی میکند. از اینرو آذری جهرمی در آخرین اظهارنظر درخصوص کلاهبرداری از طریق ارزش افزوده (وَس) اعلام کرد: نه تنها پایان وَس و دزدیهای ارزشافزوده بلکه 5هزار میلیارد تومانی را هم در واگذاری مخابرات از مال مردم- که تکلیفش معلوم نیست- پیگیری میکنم. در پی اعلام این اظهارنظرما ضمن بررسی بحث دزدی از طریق سرویس ارزش افزودهها به سراغ چند نماینده مجلس رفتیم و نظر آنان را درباره پیگیری حقالناس از سوی وزیر ارتباطات جویا شدیم. همچنین این سؤال را با نمایندگان مطرح کردیم که آنان درباره احقاق حقوق از دست رفته مردم چه اقدام مؤثری میتوانند انجام دهند.
اعمال قانون
«درباره ارزش افزوده باید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) طبق ضوابط و مقرراتی که دارد بر این شرکتها نظارت و اعمال قانون کند.» رمضانعلی سبحانی فر نماینده مردم سبزوار و جغتای با بیان مطلب فوق گفت: وقتی قانونی وجود دارد میتوان آن را اعمال کرد و نمایندگان هم میتوانند در این زمینه نظارت کنند.
سبحانی فر درباره 5 هزار میلیارد تومان پول مردم که در دست شرکت مخابرات است، گفت: این میزان مبلغ مربوط به ودیعه مشترکان تلفن بوده که در اختیار شرکت مخابرات قرار گرفته است و این ودیعه یا باید به مردم بازپس داده شود یا اینکه بهصورت سهام به مردم واگذار شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن با بیان اینکه موضوع شرکت مخابرات یک بحث حقوقی است نه قانونگذاری، گفت: تاکنون مسئولان در این زمینه به جمع بندی نرسیدهاند و از زمان واگذاری شرکت مخابرات لاینحل مانده است.
وی افزود: از آنجایی که هنوز تکلیف این ودیعهها مشخص نشده است یک زمانی اعلام کردند پولهای مردم در نزد شرکت مخابرات ودیعه است و اگر کسی خط خود را بازپس دهد بنابراین ودیعه نیز به مشترک بازپرداخت میشود ولی اکنون خطهای تلفن خریداری میشود بنابراین تعبیر آن نیز تغییر کرده است از اینرو باید از منظر حقوقی بررسی شده و به اجماع برسند.
سعید باستانی نماینده مردم تربت حیدریه نیز با بیان اینکه وزارت ارتباطات و اپراتورها نیاز به قانونگذاری جدیدی ندارد، گفت: به نظر میرسد باید نظارتها بیشتر شود تا حق و حقوق مردم و شرکتها هر دو رعایت شود.
باستانی افزود: البته باید وزیر ارتباطات درباره این دو موضوع نیز گزارشی از ابعاد کلاهبرداری از طریق ارزش افزوده و 5 هزار میلیاردتومان مردم که در نزد شرکت مخابرات است به کمیسیون صنایع و معادن ارائه دهد تا نمایندگان هم آنها را بررسی کرده و به مشکلات مردم رسیدگی کنند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن در ادامه گفت: هنوز وزارت ارتباطات گزارشی در خصوص این دو موضوع به کمیسیون صنایع و معادن ارائه نداده تا بررسی شود. باید با گزارشی به کمیسیون اعلام کنند که تخلفات چگونه روی داده و بخصوص ریشه 5 هزار میلیارد تومان از سهام مردم که در شرکت مخابرات است، کجاست تا مجلس بهعنوان بازوی نظارتی در این زمینه ورود کند.
محمد اسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز نیز معتقد است احقاق حقوق مردم چه از سوی وزرا باشد و چه از سوی نمایندگان، اعتماد عمومی را نسبت به دولت و حاکمیت افزایش میدهد به همین دلیل حرکت وزیر را در زمینه حق الناس و احقاق حقوق از دست رفته مردم مثبت میدانم و از ایشان حمایت میکنم. عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره نحوه همکاری مجلس نیز گفت: وزیر ارتباطات میداند مشکل کار کجاست بههمین دلیل ایشان باید در این زمینه به نمایندگان مجلس گزارش دهد و بگوید که نمایندگان در احقاق حقوق مردم چه کاری میتوانند انجام دهند.
شفافسازی با اقدام وزیر
جواد حسینیکیا نماینده مردم سنقر ضمن قدردانی از وزیر ارتباطات گفت: ملت همیشه از دولت شفاف، نماینده شفاف و قوه قضائیه شفاف حمایت میکند و در وزارت ارتباطات کارهای خوبی برای شفافسازی انجام شده ولی کافی نیست و باید ادامه پیدا کند و انتظار میرود با جهرمی این شفاف سازی، شتاب بیشتری بگیرد. محمد کاظمی نماینده مردم ملایر درباره تخلفات شرکتهای ارائه دهنده ارزش افزوده و سهام 5هزار میلیاردی مردم در دست شرکت مخابرات ابراز بیاطلاعی کرد و گفت: وزیر ارتباطات بیشتر در جریان این موضوعات قرار دارد و از اینکه بجد حق و حقوق مردم را پیگیری میکند، جای تشکر دارد.
کاظمی در پاسخ به این سؤال که شما بهعنوان نماینده مردم چه کاری میتوانید انجام دهید، گفت: اگر قانونی نقض شده باشد نمایندگان میتوانند بهعنوان ناظر در این قضیه ورود کرده و وظیفه نظارتی خود را انجام دهند از سوی دیگر کمیسیون اصل 90 هم میتواند در این زمینه ورود کند و اگر برای احقاق حق مردم نیاز به تصویب قانونی باشد نمایندگان مجلس میتوانند دست به کار شوند.
ماجرای کلاهبرداری با سرویس ارزش افزوده
اما ماجرای کلاهبرداری از سرویس ارزش افزوده چه زمانی و از کجا آشکار شد؟ در پاسخ باید گفت این تخلف وقتی اسفند سال گذشته «مسابقه برنده باش» با اجرای محمدرضا گلزار، بهدلیل تقلب در نظرسنجی انتخاب محبوبترین برنامه صدا و سیما در صدر اخبار قرار گرفت، افشا شد. از آنجایی که استفاده از خدمات ارزش افزوده باید اختیاری و از سوی کاربر انتخاب شود، اما مشخص شد که برخی از کاربران توسط برخی از شرکتهای ارزش افزوده به عضویت این سرویسها درآمدهاند و با توجه به اینکه این خدمات معمولاً هزینههای بالایی دارد (ارسال یک پیامک ارزش افزوده به کاربر میتواند حداقل ۳۰۰ تومان هزینه داشته باشد) موجب بالا رفتن مبلغ قبض تلفن همراه کاربران و موجب نارضایتی آنان شد که همین موضوع واکنش وزیر ارتباطات را در پی داشت. جهرمی بعد از پیگیری این پرونده گفت:« به یک پرونده بزرگ تخلف در ارزش افزوده رسیدهایم. برای ما شفاف است که تخلفاتی انجام شده. یک باندی در حوزه ارزش افزوده وجود دارد که اختاپوسی است و گزارش آن را به مردم میدهیم.» بعد از آن وزیر ارتباطات از کلاهبرداری میلیاردی شرکتهای ارزش افزوده خبر داد و گفت:«برخی از شرکتهای ارزش افزوده در پنج ماه اخیر حدود ۲۲ میلیارد تومان از مردم کلاهبرداری کردهاند که خواستهام وجوه اخاذی شده را ظرف ۱۰ روز به مشترکان بازگردانند و پرونده برای سیر قضایی به دادستانی ارسال شود.
آذری جهرمی باز کوتاه نیامد تا اینکه بازگشت مبالغ کسرشده از حساب دو میلیون مشترک همراه اول را که بدون اطلاع در سرویسهای ارزش افزوده عضو شده بودند، اعلام کرد و گفت: عدهای حقهباز و حرامخوار با سرویس ارزش افزوده دست در جیب مردم کردهاند. مجموع مبالغ کشف شده تاکنون بالغ بر حدود ۳۵ میلیارد تومان و در مواردی میزان مبالغ بازگشتی به مردم تا پنج میلیون ریال نیز بوده است حتی در این راستا مدیران شرکت هم بازداشت شدند.
البته با وجود پیگیری های وزیر ارتباطات، همچنان کلاهبرداریها ادامه دارد به طوری که آذری جهرمی تهدید به قطع سرویس ارزش افزوده یا همان VAS کرد. وزیر ارتباطات در توئیتر خود نوشت: شاید وقتش رسیده باشد که بزودی «کل سرویسهای ارزش افزوده» را برای همیشه تعطیل کنیم. دوستان دیگر به یقین رسیدهاند که در مورد حقالناس هیچ خط قرمزی ندارم، مخصوصاً اگر از جیب مردم دزدی شود.
بــــرش
وَس (VAS) چیست؟
خدمات ارزش افزوده (Value Added Services) که به اختصار VAS نامیده میشوند، شامل مواردی غیر از خدمات استاندارد اپراتورها مانند تماس صوتی و پیامک معمول است. در خدمات ارزش افزوده تلفن همراه ابزارهایی مانند پیامک، تماس و دیتای مصرفی بهعنوان ابزار ارائه خدمات استفاده میشود. خدمات ارزش افزوده میتواند توسط خود اپراتورها یا توسط شرکای ثالثی که بهعنوان تأمینکننده محتوا (Content Provider) شناخته میشوند، انجام شود. مهمترین موضوعات خدمات ارزش افزوده تلفن همراه، شامل مسابقات و رأیگیری، خدمات تماس از دست رفته و صندوق پستی، تبلیغات موبایلی، پرداخت موبایلی، تلویزیون آنلاین و OTT، پخش یا دانلود موسیقی، زنگ انتظار تماس، بازی آنلاین، خدمات ورزشی و اطلاعرسانی، خدمات استیکر و این قبیل سرویسها میشود.