چرا از 10 روز پیش، ناگهان یک جریان رسانهای خاص به یاد آوردند که باید علیه محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، به اصطلاح «افشاگری» کنند؟ علت را باید در اقتصاد ناسالم، غیرشفاف و توأم با کلاهبرداری 2600 میلیارد تومانی «سرویسهای ارزش افزوده» (وَس) جستوجو کرد که وزارت ارتباطات برخورد با آنها را با جدیت دنبال میکند.
وقتی نفعبرندگان از این اقتصاد گسترده دریافتند این وزیر و وزارتخانهاش در برخورد با فساد اقتصادی کوتاه نمیآیند، حملههای رسانهای و تبلیغاتی را آغاز کردند. هفته گذشته، وقتی خبر جعلی «اهدای ۲۰۰ لپتاپ از سوی وزارت ارتباطات به نهاد ریاست جمهوری» منتشر شد، وزیر ارتباطات در «اینستاگرام» ضمن شرح دقیق ماوقع، گفت: «ما میفهمیم منظور این صحبتها چیست و منشأ این جریانات کجاست، اما از دنبال کردن دزدی که از جیب مردم اتفاق میافتد، دست نمیکشیم.» او اضافه کرد: «تصمیم جدی داریم که خدمات ارزش افزوده را پایان دهیم، در این بین ممکن است مشکلاتی هم ایجاد شود…ممکن است فردا بگویند جهرمی قاتل بروسلی است تا شاید ما عقبنشینی کنیم، اما اصلاً چنین نیست.»
در گفتوگو با جوانترین عضو کابینه، علت و منشأ این حملات، میزان جریان مالی فرآیندهای مبتنی بر ارزش افزوده و نیز رویکرد دستگاه قضایی با این مفاسد را جویا شدیم. آذری جهرمی، نفع برندگان از سرویسهای ارزش افزوده را جریانی فراتر از یک گروه خاص دانست و گفت که این اقتصاد ناسالم میتواند در حوزههای سیاسی همچون انتخابات هم تأثیرگذار باشد. این گفتوگو را بخوانید.
٭٭٭
پیشبینی کرده بودید که با آغاز برخورد وزارت ارتباطات با سرویسهای ارزش افزوده، فضاسازی و حمله به شخص شما آغاز شود. رصد رسانههای یک جریان خاص نشان میدهد این حملهها با شدت هم آغاز شده است. حتی بخش خبری 20:30، 6 دقیقه از زمان خود را به گزارشی در حمایت از خانم مهرنوش، مدیرعامل سابق رایتل اختصاص داد. دیدگاه وزارت ارتباطات در این باره چیست و اینکه شما برخورد سیاسی میکنید یا طرف مقابل؟
فکر نمیکنم که بحث ارزش افزوده فقط در یک گروه نهفته باشد اما قطعاً قطع کردن و پایان دادن به اقتصاد و گردش مالی 2 هزار و 600 میلیارد تومانی سالانه این بخش که بخش عمدهای از آن ناصواب است، حتماً جوانب دارد. این پول، غیرشفاف است و ممکن است در جاهای ناصواب و حتی در برخی موضوعات سیاسی هم مورد استفاده قرار بگیرد.
مثلاً در انتخابات هم استفاده شود؟
ممکن است انتخابات هم یکی از آنها باشد. طبیعتاً در یک فرآیند باید به این مسأله پایان داده شود. دو سال است که تلاش میکنیم جلو کلاهبرداریها و تخلفات این فرآیند را بگیریم. در همین مسیر، گزارشهای چند ماهه اول سال 98 نشان میدهد اندازه بازار خدمات ارزش افزوده نسبت به 97، 25 درصد کاهش یافته است، اما هنوز این بازار بسیار غیرشفاف است.
این جریان خود را مدعی شفافیت و مبارزه با فساد میداند. بازخوردی از رویکرد مردم نسبت به تلاشهای وزارتخانه خودتان دارید؟
هنوز میزان شکایتهایی که به ما میشود، بسیار بالاست. انتظارات مردم از ما زیاد است. دیروز (سهشنبه گذشته) که روز سالمند بود، برای سرکشی به یکی از آسایشگاههای سالمندان رفتم. آنجا دیدم حتی به پیرزنی که در آن آسایشگاه بود و موبایلی که فرزند او برایش گرفته بود، رحم نکرده بودند، پیرزنی که قابلیت استفاده از این گوشی و این خدمات را ندارد. از نظر من این پول، کثیفترین و حرامترین نوع پولی است که از آن سوء استفاده میشود.
آیا ممکن است این حملات برخوردهای شما را متوقف کند؟
هر جریان سیاسی که باشد و هر حملهای که باشد، چندان برای من قابل توجه نیست. صدا و سیما گزارش پخش کند یا نکند، این سایت بنویسد یا ننویسد، یک روز این اتفاق افتاده، روز دیگر هم بگویند اتفاق دیگری افتاده است. آن روز که من این مسأله را اعلام کردم، گفتم که فردا میگویند قاتل بروسلی هم آذری جهرمی است. اشکالی ندارد. ما این تبعات را به جان خریدیم و قطعاً این مسأله را، البته مدبرانه و نه به صورتی که فرآیند حلال این اقتصاد دیده نشود یا آسیب ببیند، بلکه در یک فرآیند مدبرانه این مسأله را حل میکنیم. جزء به جزء اقدامات خود را نیز به اطلاع مردم میرسانیم. بر سر این موضوع کوتاه نمیآییم و تعارف هم نداریم. حالا هرچه دل شان میخواهد، بگویند.
قوه قضائیه اعلام میکند که در برخورد با مفاسد جدی است. شما در برخورد با این اقتصاد ناسالم و غیرشفاف، همراهی قوه قضائیه را اخذ خواهید کرد؟
حتماً. در سال گذشته یک پرونده ابتدایی را به قوه قضائیه فرستادیم. این پرونده درباره یک دزدی و کلاهبرداری آشکار 33 میلیارد تومانی بود که البته پول آن را به مردم بازگرداندیم، به این ترتیب که پیامک برای مردم رفت و پول آن به حساب مردم برگشت. پرونده آن 5 شرکت را به قوه قضائیه دادیم. در مرحله بازپرسی، پرونده به ضابط قوه قضائیه که وزارت اطلاعات بود، ارجاع شد و آنان هم عدهای را دستگیر کردند و به افرادی رسیدند. البته اطلاعی ندارم ادامه این پرونده به کجا رسید. پرونده دیگری هم درباره شرکتی بود که به قوه قضائیه ارائه شد. در گزارش اولیه تخلفات این شرکت بالغ بر 500 اپلیکیشن در پرونده مطرح بود، اما در بازداشت و بازجویی از آن فرد مشخص شد که بیش از هزار اپلیکیشن بوده است. ظاهر افرادی که در این شرکت بودند، همه مذهبی بودند. بعد که پلیس بررسی کرد و گزارشی به ما ارائه داد، مشخص شد گروهی که ظاهر مذهبی به خود گرفته بودند و در این زمینه ادعای زیادی هم داشتند، متأسفانه نرمافزارهایی با تبلیغات پورنوگرافی داشتند تا از این طریق این بازار را جذب کنند. در این زمینه هم دستگاه قضایی همکاری کرد. حالا هم موردی نبوده است که ما استمداد بطلبیم و دستگاه قضایی ورود نکند. قطعاً مواردی که لازم باشد به دستگاه قضایی ارسال میکنیم. البته خوب است این دو پروندهای که یکی از طریق پلیس و دیگری به صورت مستقیم به دستگاه قضایی ارسال کردیم، اطلاعرسانی شود تا مشخص شود که چه برخوردی شده است، چرا که این اطلاعرسانی در بازدارندگیها مؤثر خواهد بود. تکلیف بقیه موضوعات نیز در دو یا سه هفته آینده مشخص میشود.
پس از رپرتاژی که صدا و سیما از خانم مهرنوش، مدیرعامل سابق رایتل منتشر کرد، برخی مدعی شدند ایشان در همان دوره کوتاه مسئولیت، تفاهمنامهای 160 میلیارد تومانی با صدا و سیما امضا کرد. مسائلی از این دست به همراه روابط شرکت توسکا با صدا و سیما را چقدر در حملات این رسانه مؤثر میدانید؟
داستان صدا و سیما با آذری جهرمی دنبالهدار است.
برش
«سرویسهای ارزش افزوده» نوعی خدمات پیامکی یا مبتنی بر بسترهای اپلیکیشن هستند که تلاش میکنند ارتباط و تعامل میان اپراتور و مشترک را افزایش دهند. این سرویسها در ابتدا به صورت پیامک بود، پیامکهایی که مثلاً بدون آنکه مخاطب بخواهد، اطلاعاتی را برای او ارسال میکرد و هزینه آن روی قبض موبایل دریافت میشد. با گسترش اینترنت همراه، پیامکها جای خود را به نرمافزارها یا اپلیکیشنهای همراه دادهاند. در این شیوه، شما با استفاده از یک نرمافزار، در یک مسابقه شرکت میکنید، یا اطلاعات عمومی شما افزایش مییابد یا اساساً با ایجاد یک نوع سرگرمی، مبالغی از شما اخذ میشود. سرویسهای ارزش افزوده در نهایت میخواهند خلأ کاهش درآمدهای اپراتورها را پر کنند. زیرا با اپلیکیشنهای جدید ارتباطی مانند «تلگرام» یا «اینستاگرام»، میزان استفاده از شیوههای قدیمی پیامک یا تماس تلفنی به عنوان منبع درآمد اپراتورهای تلفن همراه کاهش مییابد.