۱۰ رسوایی بزرگ تکنولوژیک
طی یک دهه گذشته جهان تکنولوژی با رشد سریع و خیره‌کننده در حوزه‌های مختلف، توجه و تحسین همه را به سمت خود جلب کرده است؛ اما به تناسب همین رشد، رسوایی‌های بزرگی را نیز در این عرصه شاهد بوده‌ایم. بخش تکنولوژی در این یک دهه با انواع و اقسام موضوعات اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی مواجه شده است. از فاجعه در کارخانه فاکسکان گرفته تا بحران کمبریج آنالتیکا و حتی همین امسال ورشکستگی شرکت Wework، شاهد رسوایی‌های بزرگی در این عرصه بوده‌ایم.
با اینکه در دهه گذشته، شاهد شکوفایی و رشد خیره‌کننده شرکت‌ها و انواع فناوری‌ها در حوزه‌های مختلف بودیم، اما در این ۱۰ سال اتفاقاتی افتاده که از آنها به‌عنوان بزرگ‌ترین رسوایی‌های دنیای فناوری یاد میشود. در واقع هر چه جهان تکنولوژی بزرگ‌تر میشود اتفاقات و وقایع بد آن گستردگی بیشتری می‌یابد و تاثیر وسیع‌تری بر جهان و افکار عمومی دارد. شرکت‌های فعال در حوزه فناوری در اقصی‌نقاط جهان با انواع مسائل سیاسی و اجتماعی درگیر شدند که این مساله خود را در قالب اشکال مختلفی همچون سوءاستفاده از قدرت، سرمایه‌گذاری تجاری ناموفق و عرضه محصولاتی فاجعه‌بار نشان داده است. فیس‌بوک، اپل و گوگل که در حال حاضر به‌عنوان بزرگان این عرضه شناخته می‌شوند، بیش از همه در کانون توجهات بوده‌اند و بیشترین رسوایی‌ها از جانب آنها رخ داده است. در ادامه نگاهی داریم به مهم‌ترین رسوایی‌های یک دهه گذشته در عرصه تکنولوژی که در زمان خود بیشترین سروصدا را به پا کردند.
سال ۲۰۱۰: خودکشی کارکنان شرکت فاکسکان
طبق آخرین گزارشها، دست کم ۱۴ نفر از کارکنان شرکت فاکسان در چین اقدام به خودکشی کردند. فاکسکان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان قطعات برای شرکت‌هایی همچون اپل، نینتندو و اچ‌پی محسوب میشود. وال استریت ژورنال نوشت این شرکت شرایط کاری بسیار نامساعدی برای کارکنان خود فراهم می‌کند و همواره از آنها می‌خواهد تا در محیطی نامناسب و تا چند ساعت بیشتر در کارخانه‌ها کار کنند. این مساله سبب شد تا برخی از کارکنان این شرکت، تحت فشار کاری زیاد در کارخانه‌های این شرکت، دست به خودکشی بزنند. در این میان اپل، اچ‌پی و دیگر شرکت‌های طرف قرارداد با فاکسکان، از این شرکت خواستند تا شرایط کار در مراکز خود بهبود ببخشد و از بروز مسائلی این چنینی در آینده جلوگیری کند. همچنین قانون جدیدی بعد از افشای این خودکشی‌ها در چین به تصویب رسید که ساعت‌های کاری کارگران را محدود و مانع از فعالیت طولانی‌مدت آنها در طول روز میشود. با این حال شرایط کار در فاکسکان به‌عنوان نمادی از شرایط بد کار سوی منفی صنعت تکنولوژی را آشکار کرد و انتقادها از آن تا به امروز هم ادامه داشته است.
سال ۲۰۱۳: انتشار اسناد محرمانه توسط ادوارد اسنودن
ادوارد اسنودن، افشاگر معروف در این سال، اسنادی را منتشر کرد که نشان می‌داد سازمان امنیت ملی آمریکا از طریق نفوذ به اکانت‌های کاربران در گوگل و یاهو و همچنین دسترسی به پیام‌ها، فایل‌های صوتی و ویدئویی، در سطح وسیع از آنها جاسوسی می‌کند. گوگل و یاهو اما با ابراز تعجب از یافته‌های اسنودن، اعلام کردند که هرگز اجازه دسترسی دولت آمریکا به سرورهایشان را ندادند. اما گوگل در بیانیه‌ای نوشت که همواره نگران احتمال نفوذ این سازمان به اطلاعات کاربران خود بوده است. افشاگری‌های اسنودن تحول عظیمی در صنعت داده‌ها در جهان ایجاد کرد و باعث پرسش‌های مختلفی در جهت حفظ حریم خصوصی کاربران و نحوه دسترسی دولت‌ها به آن شد. بعدها رسوایی‌هایی چون کمبریج آنالیتیکا در جریان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نشان داد که شرکت‌های بزرگی مانند فیس‌بوک تا چه حد با بیگ‌دیتا قادر به تغییر مسیر سیاست و فروش اطلاعات شخصی کاربران هستند.
سال ۲۰۱۵: تقلب فولکس واگن در تست آلایندگی خودرو
سازمان حفاظت از محیط‌زیست در بررسی‌های خود به این نتیجه رسید که فوکس واگن، دستگاه‌هایی را روی برخی از اتومبیل‌های خود نصب کرده که بررسی‌های مربوط به میزان آلایندگی این مدل‌ها را دستکاری می‌کند. این تقلب بزرگ باعث شد تا چیزی حدود ۱۱ میلیون خودروی این شرکت، بدون آنکه تست‌های آلایندگی را به‌طور دقیق و درست طی کنند، وارد خیابان‌ها شوند. افشاگری اخیر سبب شد این شرکت به پرداخت جریمه ۳/ ۴ میلیارد دلاری به آمریکا و همچنین جریمه ۲۲ میلیارد دلاری به رگولاتورها و همچنین صاحبان خودروها محکوم شود. در این میان، شش مدیر فولکس واگن نیز به اتهام دست داشتن در این تقلب، محاکمه شدند.
سال ۲۰۱۶: فرار مالیاتی اپل
شرکت اپل حدود ۱۰ سال، بخش زیادی از فروش خود در اروپا را به یک دفتر مرکزی در ایرلند نسبت می‌داد، تا از پرداخت مالیات معاف شود. در سال ۲۰۱۳، اتحادیه اروپا در تحقیقاتی که سه سال به طول انجامید، دریافت این اقدام اپل غیرقانونی بوده و این شرکت را به پرداخت ۵/ ۱۴ میلیارد دلار جریمه محکوم کرد.
سال ۲۰۱۶: کلاهبرداری مدیر شرکت ترانوس
یکی از خبرسازترین اتفاقات دنیای فناوری در سال‌های اخیر، مورد مربوط به الیزابت هولمز و شرکت تحت هدایت وی به نام ترانوس بود. وی مدعی شده بود که به تکنیکی جدید در علم پزشکی دست یافته که می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها را با مقدار کمی از داروی خود تشخیص دهد. ادعایی که سبب شد بسیاری از مردم و همچنین شرکت‌های بیمه، در ترانوس سرمایه‌گذاری کنند. اما ناکامی هولمز در پاسخ به تعهداتش سبب شد وی به کلاهبرداری و اخاذی متهم شود.
سال ۲۰۱۶: انفجار گوشی گلکسی نوت ۷
سامسونگ هرگز سال ۲۰۱۷ را از حافظه خود پاک نخواهد کرد. سالی که در آن، گوشی جدید این شرکت به نام گلکسی نوت ۷ با سروصدای زیادی وارد بازار شد اما طولی نکشید که شکایت‌های پیاپی کاربران مبنی بر آتش گرفتن این گوشی، سامسونگ را وادار کرد فبلت جدید خود را از سطح بازار جمع‌آوری و تولید آن را متوقف کند. سامسونگ بارها و بارها بابت این فاجعه از کاربران خود عذرخواهی کرد.
سال ۲۰۱۷: فیس‌بوک و دخالت روسیه در انتخابات آمریکا
فیس‌بوک با انتشار گزارشی نوشت که موفق به شناسایی اکانت‌هایی شد که احتمالا از روسیه نشات می‌گیرند و با پرداخت هزینه ۱۰۰ هزار دلاری در بخش تبلیغات فیس‌بوک، دخالت و تاثیرگذاری در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ را دنبال می‌کنند. فیس‌بوک در ادامه عنوان کرد که اقدامات جدی را برای مقابله با چنین اقداماتی از سوی دولت‌های خارجی در دستور کار خود قرار داده است.
سال ۲۰۱۷: اخراج کارمند منتقد به استخدام زنان در گوگل
جیمز دامور، از مهندسان گوگل با انتشار یادداشتی از برنامه تنوع جنسیتی گوگل و استخدام زنان توسط این شرکت انتقاد کرد که این مساله خشم کارکنان این شرکت بزرگ دنیای فناوری را به‌دنبال داشت. وی در این یادداشت بر تفاوت‌های بیولوژیک میان مردان و زنان و تمایل کمتر زنان به فضای تکنولوژی اشاره کرد و از گوگل و همچنین دیگر شرکت‌ها به‌دلیل استخدام زنان در این حوزه انتقاد کرد. طولی نکشید که این کارمند گوگل اخراج شد و شکایت وی از این شرکت نیز به جایی نرسید.
سال ۲۰۱۸: اعتراض‌ها علیه سوءرفتار جنسی در شرکت گوگل
در اواخر سال ۲۰۱۸، هزاران نفر از کارمندان گوگل در مقابل دفاتر این شرکت در شهرهای مختلف دست به اعتراض زدند و خواستار پایان دادن به سوءرفتارهای جنسی در این شرکت شدند. زمانی این اعتراضات شدت گرفت که نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت که اندی رابین، خالق اندروید و از مدیران ارشد گوگل، به آزار جنسی یک زن متهم شد. ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل نیز با قبول ضعف‌ها و کاستی‌های این شرکت در زمینه جلوگیری از سوءرفتارهای جنسی، عنوان کرد که تمامی‌تلاش خود را برای مقابله با این اقدامات به‌کار خواهد بست.
سال ۲۰۱۸: ترویج بیشتر خشونت توسط فیس‌بوک علیه مسلمانان میانمار
گزارش‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که فیس‌بوک نقش کلیدی را در افزایش نسل‌کشی و خشونت‌ها علیه مسلمانان روهینگیای میانمار داشته است. فیس‌بوک نتوانست در مسدود کردن اکانت‌هایی که به ترویج خشونت علیه مردم میانمار اقدام می‌کنند، موفق عمل کند. در این گزارش آمده است: پیشتر از این پلت‌فرم برای ارسال پیام‌های عمومی‌استفاده می‌شد، اما در ماجرای نسل‌کشی مردم میانمار، برخی‌ها از این بستر برای ترویج خشونت بهره گرفتند. گفتنی است فیس‌بوک نیز این نتایج را پذیرفت و ضمن عذرخواهی، از افزایش تلاش‌های خود برای مقابله با چنین سوءاستفاده‌هایی خبر داد.
۲۰۱۸: رسوایی فیس‌بوک و فروش اطلاعات کاربران به کمبریج آنالتیکا
گاردین در قالب گزارشی افشاگرانه نوشت که فیس‌بوک با مرکز تحقیقاتی کمبریج‌آنالتیکا، همکاری کرده که در قالب این همکاری، اطلاعات میلیون‌های نفر از کاربران این شبکه اجتماعی در اختیار مرکز تحقیقاتی نامبرده قرار گرفت تا برای کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ مورد استفاده قرار گیرد. ابعاد این فاجعه آنقدر بزرگ بود که هنوز مارک زاکربرگ بنیانگذار فیس‌بوک را از زیر فشارهای این رسوایی خارج نکرده است.
سال ۲۰۱۸: همکاری پنهان گوگل با پنتاگون در زمینه هوش مصنوعی
شرکت گوگل به‌طور کاملا مخفیانه و بی‌سروصدا قرارداد همکاری را با پنتاگون در زمینه توسعه پروژه‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی برای تحلیل تصاویر ارسالی از طریق پهپادها به امضا رساند. افشای این مساله موجی از اعتراضات کارکنان و همچنین افکار عمومی‌را به‌دنبال داشت و چندین نفر نیز از سمت خود استعفا دادند. به‌دنبال این اتفاقات، گوگل دیگر قرارداد خود را با پنتاگون تمدید نکرد و به خواسته کارکنان خود که به گفته آنها، این قرارداد بی‌اعتمادی مشتریان این شرکت را به‌دنبال خواهد داشت، احترام گذاشت.
سال ۲۰۱۹: رسوایی بوئینگ با هواپیماهای ۷۳۷ مکس
پس از سقوط دو هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ مکس، نیویورک تایمز در گزارشی نوشت که یکی از خلبانان ارشد شرکت بوئینگ، تقریبا دو سال پیش از وجود مشکلاتی بزرگ در نرم‌افزار این هواپیماها خبر داده بود. طی دو سقوط این هواپیما که در اکتبر ۲۰۱۸ و مارس ۲۰۱۹ رخ داد، ۳۴۶ نفر کشته شدند. بعد از حادثه دوم، هواپیماهای بوئینگ مکس ۷۳۷ دیگر اجازه پرواز نیافتند و پرونده آن نیز توسط FBI مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. بعدها مشخص شد که ضعف در طراحی نرم‌افزار و استفاده از شرکت‌های با استاندارد پایین و البته ارزان‌قیمت برای توسعه پلت‌فرم‌های نرم‌افزاری یکی از دلایل بروز این فاجعه بوده است.
سال ۲۰۱۹: ورشکستگی استارت‌آپ WeWork
طی تنها چند هفته، ارزش شرکت وی‌ورک از ۴۷ میلیارد دلار به ۸ میلیارد دلار رسید و آدام نیومن نیز از سمت مدیرعاملی این شرکت برکنار شد. این شرکت تا چند ماه، هدف اول رسانه‌ها بود و مدام انتقادهایی در خصوص وضعیت مالی و همچنین ضعف مدیریتی نیومن علیه آن مطرح می‌شد. این شرکت همچنین قصد دارد تا یک چهارم از کارکنان خود را اخراج کند تا بتواند با کاهش هزینه‌ها، بار دیگر به روند سوددهی برگردد.