حال این روزهای شبکه ملی اطلاعات
درحالی که دسترسی به اینترنت جهانی در چند روز گذشته با محدودیتهایی مواجه بوده، اما وب‌سایت‌های داخلی که از سرورهای داخلی هم استفاده می‌کردند، در دسترس کاربران قرار داشته و این اتفاق از نتایج شبکه ملی اطلاعات اعلام شده است.
به گزارش ایسنا، این روزها که محدودیت دسترسی به اینترنت با تصویب شورای امنیت صورت گرفته است، وب‌سایت‌های داخلی از جمله سایت بانک‌ها و ادارات دولتی، خبرگزاری‌های داخلی و و ظاهرا تمامی وب‌سایت‌هایی که سرورهای داخلی دارند، قابل دسترس هستند؛ البته برای دستیابی به این سایت‌ها باید به‌جای جست‌وجوی آن در گوگل، به صورت مستقیم آدرس آن را در نوار اینترنت بنویسید.
با نوشتن آدرس وب‌سایت داخلی مورد نظر، سایت مذکور با وجود محدودیت دسترسی به اینترنت جهانی، برای شما به نمایش درمی‌آید و به نظر می‌رسد این همان شبکه ملی اطلاعات است که در چند سال گذشته بارها به آن اشاره شده و شاید تا پیش از اختلالات این چند روز، کمتر به صورت ملموس استفاده از آن مورد توجه قرار گرفته بود.
ابزارهای داخلی اینترنت هنوز کامل نشده‌اند
اگرچه موتور جست‌وجو، پیام‌رسان و ایمیل از خدماتی هستند که مردم برای استفاده از آنها هنوز هم به سرویس‌های خارجی وابستگی دارند و نمونه داخلی‌شان با وجود تاکیدهای مکرری که از سوی مرکز ملی فضای مجازی میشود، آنطور که باید و شاید ساخته نشده، اما اگر اتفاق مشابه قطعی اینترنت در روزهایی رخ می‌داد که شبکه ملی اطلاعات و سرورهای داخلی نبودند، دسترسی به وب‌سایت‌های داخلی هم برای کاربران ممکن نبود.
طرح شبکه ملی اطلاعات در کشور از اواخر سال ۱۳۸۴ مطرح و مهم‌ترین دلیل پیاده‌سازی این شبکه در آن سال کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد، اما در سال‌های بعد عملا اجرای این طرح با کندی صورت گرفت تا اینکه در دوره وزارت محمود واعظی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت یازدهم، اجرای این طرح پیگیری و در نهایت در اواخر همان دولت فازهای اول، دوم و سوم آن افتتاح و رونمایی شد.
در سند «ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» که سایت مرکز ملی فضای مجازی منتشر کرده، آمده که شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی کل فضای مجازی، شبکه همه شبکه‌های کشور است. شبکه ملی اطلاعات متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی با مدیریت مستقل کاملاً داخلی، شبکه‌ای حفاظت‌شده نسبت به اینترنت و شبکه‌ای با امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم است.
این شبکه در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران با پشتیبانی کامل از دیگر اقدامات آموزشی، حقوقی و قضایی به نحو مطلوب و مطمئن تامین‌کننده نیازهای ارتباطی برای انواع ذی‌نفعانی که حداقل یکی از آنها در داخل کشور قرار دارد، است. شبکه ملی اطلاعات امکان ارائه انواع خدمات و محتواهای فضای مجازی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، امنیتی و دفاعی را در کشور فراهم می‌کند.
قابلیت برقراری ارتباط امین درصورت نبود شبکه جهانی اینترنت
در سند ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات، بر ایجاد شبکه‌ای با قابلیت برقراری ارتباطات امن و پایدار میان دستگاه‌ها و مراکز حیاتی کشور و میزبانی داخلی در صورت نبود شبکه جهانی اینترنت تاکید شده است؛ کما اینکه اکنون با قطع شدن اینترنت جهانی، سرویس‌هایی که بر بستر شبکه ملی اطلاعات، شکل گرفته‌اند، بدون اختلال در دسترس کاربران قرار داشته و به فعالیت خدمات‌رسانی خود ادامه می‌دهند.
به همین دلیل است که در حال حاضر دسترسی به اغلب سایت‌های ایرانی که در داخل کشور میزبانی می‌شوند، فراهم است و همچنین علاوه بر سرویس‌های داخلی همچون سرویس‌های حمل و نقل اینترنتی و فروشگاه‌های آنلاین داخلی، شبکه شتاب بانکی و شبکه خدمات‌رسانی بانک‌ها نیز بدون به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
اگرچه عده‌ای همواره راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات را مساوی با قطعی اینترنت و قطع ارتباط با شبکه جهانی می‌دانستند، اما مسوولان همواره این موضوع را رد کرده و عنوان کردند که اینترنت باید به عنوان یک خدمت روی شبکه ملی اطلاعات ارائه شود.
در این باره محمدجواد آذری جهرمی – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – با تاکید بر اینکه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات پیشرفت قابل توجهی داشته، تصریح کرده است که اگر زیرساخت شبکه ملی اطلاعات نبود، خدمات ابری داخلی نداشتیم و بسیاری از زیرساخت‌های مهم دیگر امروز، شاید دو میلیون راننده تاکسی اینترنتی و مردم در عذابی بزرگ و مشکل بودند، بانک‌ها مختل بودند و بسیاری مباحث دیگر.
همچنین دسترسی مردم به محتوا و خدمات داخلی نباید منوط به اتصال به اینترنت باشد و آنچه شبکه ملی اطلاعات را از اینترنت متمایز می‌کند، ایجاد مزیت‌های رقابتی برای محتوا و خدمات داخلی از منظر کیفیت ارائه خدمت و قیمت دریافت خدمات نسبت به خدمات خارجی است.
برخورداری از شبکه اینترنت داخلی و خدمات آنلاین بومی در شرایطی که شبکه اینترنت جهانی برای کاربران با محدودیت مواجه است، نشان از شبکه ملی اطلاعات است که اگرچه هنوز نتوانسته به بلوغی که مد نظر مرکز ملی فضای مجازی است، برسد، اما به نحوی محدودیت کاربران در دسترسی به اینترنت را کاهش داده است تا در شرایطی که اینترنت جهانی قطع است، زیرساخت‌های اینترنت ملی از جمله سایت‌های داخلی و نهادهایی مانند بانک‌ها و ادارات دولتی به کار خود ادامه دهد.