هیچ کس از «مارک زاکربرگ» خوشش نمی آید/ سیر نزولی سهام فیس بوک
مدیر فیس بوک در سال های اخیر با رسوایی های مختلفی روبرو شده که نه تنها وجهه او در صنعت فناوری تحت تاثیر قرار داده بلکه ارزش سهام شرکت و ثروت او را نیز کاهش داده است.
تا پیش از رسوایی کمبریج آنالایتیکا و سوءاستفاده از اطلاعات بسیاری از کاربران، مارک زاکربرگ یک کارآفرین جوان شناخته می شد که آینده روشنی در پیش دارد. اما پس از فاش شدن این رسوایی و رسوایی‌های دیگر، وجهه زاکربرگ در نظر مردم و بسیاری از کارشناسان فناوری تغییر کرد. او دیگر یک مدیر جوان با ایده‌های تازه و خوش فکر نبود. اکنون او از دید بسیاری یک تاجر مکار دیده می شود که با فروش اطلاعات افراد بدون اطلاع آنها و نقض قوانین حریم شخصی به هر صورت ممکن دوست دارد به سودآوری دست یابد.
این امر نه تنها وجهه زاکربرگ و برند او را خدشه دار کرد بلکه به کاهش ارزش فیس بوک و حتی کاهش ارزش سهام این شرکت منجر شد. جالب آنکه افراد از طیف های مختلف اظهار کردند که دیگر اعتمادی به زاکربرگ ندارند.
زاکربرگ دیوانه‌وار دروغ می گوید
رسوایی‌های فیس بوک همه را دلزده کرده است. یکی از این افراد آرون سوروکین فیلمنامه‌نویس است. او که فیلمنامه «شبکه اجتماعی» را نوشته در نامه‌ای سرگشاده خطاب به زاکربرگ او را متهم می کند که دیوانه‌وار دروغ می گوید.
پس از آنکه فیس بوک اعلام کرد تبلیغات سیاسی را در پلتفرم خود منع نمی کند، با واکنش های مختلفی روبرو شد. نامه آرون سوروکین نیز در روزنامه نیویورک تایمز چاپ شد. او در این نامه نوشته : من اعتقاد تو به آزادی بیان را درک می کنم. اما نمی توان انتظار داشت این وضعیت( اجازه انتشار تبلیغات سیاسی در پلتفرم) نتایج دلخواهی برای ما به بار بیاورد. ترویج دروغ های دیوانه وار روی مهم ترین تصمیم زندگی افراد تاثیر می گذارد. این دروغ ها تاثیر بسیار واقعی و خطرناک روی انتخابات و زندگی ما و فرزندانمان دارند.
او در ادامه اشاره کرد اجازه نشر تبلیغات سیاسی در فیس بوک دفاع از آزادی بیان نیست بلکه اهانت به حقیقت به شمار می رود.
حتی پس از آنکه مارک زاکربرگ در برابر کنگره شهادت داد، سوروکین درباره او گفت: اگر از نگاه تاجرمابانه او درباره کنترل حقایق مطلع بودم پایان فیلم شبکه اجتماعی را طور دیگری تغییر می دادم.
نشریه ها منتقدان سرسخت زاکربرگ
روزنامه نگاران و خبرنگاران حوزه فناوری از نخستین و سرسخت ترین منتقدان زاکربرگ هستند. رولند منتروپ روزنامه نگار نشریه «ویرد» در نامه ای سرگشاده با اشاره به رسوایی های فیس بوک در خصوص افشای اطلاعات کاربران و تاثیرگذاری در نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ۲۰۱۶ به مارک زاکربرگ تاخته است. در این گزارش آمده است: «شاید سناتورها از تو تشکر کنند که به طور داوطلبانه در برابر کنگره حاضر شدی اما تو به روسیه کمک کردی در انتخابات تاثیر بگذارد و اطلاعات میلیاردها نفر را فاش کردی. می خواستم از تو سوالی بپرسم. چطور می توانم از شر نظارت فیس بوک خلاص شوم.»
ناامیدی سرمایه گذار قدیمی سیلیکون ولی از فیس بوک
از سوی دیگر راجر مکنامی یکی از سرمایه گذارانی است که بیش از ۳۵ سال در سیلیکون ولی فعال است. او کتابی به نام «زاکد: بیدار شدن از خواب در عصر فاجعه فیس بوک» نوشته است. در بخشی از آن آمده است: من درباره فیس بوک بسیار ناراحتم. از حدود ۱۰ سال قبل با این شرکت همکاری می کردم و از موفقیت آن خوشحال بوده ام. اما چندماه گذشته همه چیز تغییر کرده است. من از فیس بوک، ناامید، شرمسار و خجالت زده ام.
در این اواخر فیس بوک اقداماتی انجام داده که واقعا وحشتناک هستند. ۹ روز قبل از انتخابات ۲۰۱۶ ریاست جمهوری این نامه را به شریل سندبرگ مدیر عملیاتی فیس بوک ایمیل کردم. در آن زمان متوجه افزایش تصاویر ناراحت کننده ای شدم که مربوط به کمپین انتخاباتی برنی ساندرز (یکی از سناتورهای دموکرات)بود. می خواستم زاکربرگ نیز در نگرانی من سهیم باشد. در آن زمان تصور می کردم فیس بوک قربانی است اما در ماه های بعد با گسترش دروغ های برگزیت و فاش شدن فروش اطلاعات به گروه های مختلف از جمله کمبریج آنالایتیکا بسیار ناامید و مبهوت شدم. مدتی طول کشید تا بفهمم موفقیت زاکربرگ و سندبرگ را چنان کور کرده که عواقب کارهای خود را نمی بینند. من هرگز قصد نداشتم فیس بوک را منحل کنم حتی هم اکنون هم در این شرکت سهام دارم اما ایراد من به اصول این شرکت است.
بدبینی ها نسبت به زاکربرگ فقط مربوط به شرکت های دیگر نیست. برخی از کارمندان سابق این شرکت هم از زاکربرگ ناامید شده اند.
مدیر قبلی بخش امنیت فیس بوک چندی قبل اعلام کرد به اعتقاد او مارک زاکربرگ باید از مدیریت ارشد اجرایی این شرکت برکنار شود.«آلکس استاموس» که در سال ۲۰۱۸ میلادی از شغل خود به عنوان مدیر امنیتی فیس بوک کناره گرفت، معتقد است که زاکربرگ باید بخشی از قدرت خود را واگذار کند و مسیر را برای ورود یک مدیر ارشد اجرایی جدید هموار کند.
او معتقد است که زاکربرگ به جای ریاست باید بر محصولات تمرکز کند.استاموس در ادامه سخنانش افزود: باید در بخش فرهنگ و چگونگی ساخت محصولات فیس بوک، انقلابی به وجود بیاید.
مردم از زاکربرگ خوششان نمی آید
از سوی دیگر جیمز کریمر یکی از کارشناسان فناوری به شبکه خبری سی ان بی سی گفت: «بیشتر افراد تصور می کنند مارک زاکربرگ موسس و بنیان گذار فیس بوک براساس قوانین عمل نمی کند.»
او که در برنامه «مد مانی» شرکت کرده بود می گوید: «وقتی به سیلیکون ولی می روم از مردم می پرسم شما از چه کسی خوشتان نمی آید؟ بیشتر جواب ها مارک زاکربرگ است. من به آنها می گویم چرا از شریل سندبرگ (مدیرعملیاتی فیس بوک)بدتان نمی آید؟ آنها در جواب می گویند نه زاکربرگ خلاف قوانین عمل می کند.»
کریمر زمانی این مصاحبه را انجام داد که شرکت اپل اپلیکیشن امنیتی اوناوو متعلق به فیس بوک را از اپ استور حذف کرد زیرا برخلاف قوانین امنیتی این پلتفرم بود.
پیش از این نیز کریمر به سکوت طولانی زاکربرگ و سندبرگ درباره اطلاع رسانی ماجرای کمبریج آنالایتیکا اشاره کرده بود.
کاهش ارزش سهام در پس رسوایی ها
اما رسوایی های فیس بوک فقط وجهه مارک زاکربرگ را تخریب نکرده است. این شرکت پس از هر رسوایی با کاهش ارزش سهام خود روبرو شده است.
در روزهای پس از افشای رسوایی کمبریج آنالایتیکا ارزش سهام این شرکت ۱۹ درصد کاهش یافت. از سوی دیگر کارشناسان پیش بینی رشد خود از ارزش سهام این شرکت را در سه ماهه های سوم و چهارم ماه کاستند. روز افشای رسوایی کمبریج آنالایتیکا ۱۱۹ میلیارد دلار از ارزش بازاری فیس بوک کاسته شد که بیشترین میزان کاهش ارزش یک شرکت در یک روز در بازار سهام بوده است.
از سوی دیگر در سال جاری میلادی روزنامه وال استریت ژورنال فاش کرد میزان اطلاعات مارک زاکربرگ از عملکردهای جنجالی فیس بوک بیشتر از آن چیزی بوده که شرکت ادعا می کرده است.
روزنامه مذکور چند ایمیل داخل شرکتی متعلق به فیس بوک را افشا کرده که نشان دهنده ارتباط زاکربرگ با عملکردهای جنجال برانگیز این شرکت در حوزه حفظ حریم شخصی فیس بوک است.
به هرحال انتشار اخبار مربوط به ایمیل‌ها سبب شد ارزش سهام فیس بوک ۲.۵ درصد کاهش یابد و به ۱۷۳.۶۴ دلار برسد.
هرچند وال استریت ژورنال محتوای این ایمیل‌ها را توضیح داده، اما آنها را منتشر نکرده است. این ایمیل‌ها نشان می‌دهد زاکربرگ سوالاتی درباره روش‌های به اشتراک گذاری اطلاعات با توسعه دهندگان طرف سوم را مطرح کرده است. این امر حاکی از آن است که او احتمالاً از مشکلات احتمالی مربوط به حریم خصوصی افراد باخبر بوده است.
کاهش ۶ میلیارد دلاری ثروت زاکربرگ
اما این تمام ماجرا نیست. سودجویی مارک زاکربرگ به ثروت خود او نیز خسارت زد. به نوشته خبرگزاری اسپوتنیک دارایی زاکربرگ در مارس ۲۰۱۸ میلادی به میزان ۶.۰۶ میلیارد دلار کاهش یافت. دلیل این کاهش دارایی،افت ارزش سهام شرکت فیس بوک بود.
دلیلی اصلی افت سهام انتشار خبرهایی بود در خصوص اینکه شرکت تحلیلی Cambridge Analytica که ترجیحات رای دهندگان را به نفع کمپین دونالد ترامپ بررسی می‌کرد، اطلاعات بیش از ۵۰ میلیون کاربر فیس بوک را بدون موافقت آنها استفاده کرده و بر پایه آن الگوریتم آنالیز ترجیحات سیاسی رای دهندگان را مشخص کرد.
زاکربرگ به مسئولیت مدیریتی خود عمل نکرد
از سوی دیگر نشریه گاردین نیز در گزارشی به دلایلی می پردازد که مارک زاکربرگ باید از سمت خود به عنوان مدیر ارشد اجرایی فیس بوک کناره گیری کند. در این گزارش آمده است: «همه خواهان یک راه حل همه جانبه هستند که فیس بوک را ترمیم کنند، امنیت آن را برگردانند و صنعت فناوری را پاکسازی کنند.
جریمه های سنگین، تحقیقات مختلف، قوانین مربوط به حریم شخصی افراد، فعالیت سهامداران و سازماندهی کارمندان همگی در این روند دخالت دارند. حتی کارکنان فیس بوک نیز به عملکرد این شرکت اعتراض دارند.
اکنون زمان آن رسیده که به این پادشاهان فناوری ثابت کنیم چندان هم قدرتمند نیستند. اکنون زمان از تخت به زیر کشیدن مارک زاکر برگ است. مارکر زاکربرگ نتوانسته مسئولیت مدیریتی خود را به درستی عمل کند. فیس بوک به یکی از بدترین موسسات روی زمین تبدیل شده است. این شرکت با جریمه ای هنگفت و بی سابقه روبرو است و کارشناسان پیش بینی می کنند از محبوبیت آن کاسته شود.»