وزارت ارتباطات متولی الزامات اجرایی هوشمندسازی است
رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران اعلام کرد وزارت ارتباطات در مجموعه هیات دولت باید الزامات اجرایی را برای تحقق شهر هوشمند فراهم کند. به گفته بهاره آروین وزارت ارتباطات زمانی می‌تواند متولی واقعی این امر باشد که ضرورت هوشمندی در هیات دولت درک شده باشد.
در پنل چالش‌های اشتراک‌گذاری و تبادل داده‌های شهری سومین همایش شهر هوشمند از دولت خواسته شد موضوع تبادل داده را در دستور کار قرار دهد و دستگاهی را به عنوان نهاد ناظر بر این موضوع تعیین کند. بهاره آروین، رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران با اعلام این موضوع گفت: «دستگاه‌ها برای سیاست‌گذاری بهتر نیاز به دیتا دارند و دیتا باید به شکل عمومی انتشار پیدا کند و این موضوع نیاز به یک متولی دارد و تا زمانی که بالاترین راس مجموعه اراده‌ای برای هوشمند کردن نداشته باشد کاری از پیش نمی‌رود.» آروین بر این باور است که وزارت ارتباطات می‌تواند متولی باشد اما تا زمانی که هیات دولت ضرورت هوشمندی را درک نکند وزارت ارتباطات هم کاری از پیش نخواهد برد. او سازمان فناوری اطلاعات شهرداری را مسئول تامین الزامات فنی دانست و گفت: «وزارت ارتباطات هم در مجموعه دولت باید الزامات اجرایی را فراهم کند.»
در بخش دیگری از این پنل، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران در پاسخ به سوال آرش برهمند، مدیر پنل و سردبیر ماهنامه پیوست که پرسید مانع اصلی استقبال نشدن از API های ارائه شده توسط شهرداری چیست گفت: «نگاه ما این بود که خدمات داده محور از چارچوب شهرداری خارج شوند و به دلیل جدید بودن این رویه ما از دیتاهایی شروع کردیم که آمادگی بیشتری برای انتشار آنها وجود داشت. اینگونه نبود که همه داده‌ها مورد توجه نباشند و به عنوان مثال داده‌های حمل‌ونقلی و پرداختی مورد توجه قرار گرفتند. اما برخی سرویس‌ها مخاطب خاص دارند و به همین دلیل مقایسه آنها مقایسه درستی نیست.»
محمد فرجود در ادامه تاکید کرد نسل اول APIها نیازسنجی نشده بود و قرار است سری دوم داده‌ها براساس نیاز کسب‌وکارها در اختیار آنها قرار گیرد. به گفته او سرعت ارائه APIها پس از استفاده از سندباکس افزایش پیدا کرد.
پس از او بهاره آروین، رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران در این پنل اعلام کرد: «نبود یکپارچگی معضلی است که باید برای آن راه‌حل پیدا شود.» به گفته او مشکل در نهادهای عمومی این است که داده‌ها مایملک سازمان‌ها محسوب می‌شوند و مبادله با دیگر نهادها با این رویکرد انجام میشود که برای سازمان‌ها به صرفه باشد.
پس از او ژوبین علاقبند مدیرعامل اسنپ با اشاره به دستورالعمل نظارت روی فعالیت تاکسی‌های اینترنتی که مهرماه امسال تصویب شد گفت: «دو سال روی این دستورالعمل کار کردیم و به دستورالعمل خوبی رسیدیم. براساس این دستورالعمل ما باید داده‌های ترافیکی پردازش شده را در اختیار وزارت کشور قرار دهیم.» او ادامه داد: «باید به این نکته توجه کرد که تاکسی‌های اینترنتی کسب‌وکارهای زیان‌ده هستند و در تمام دنیا آنها تنها با کسب‌وکار خودشان به سود نمی‌رسند و یکی از راه‌های ایجاد سودآوری برای این مجموعه‌ها فروش دیتا است. این در حالی است که ما در ایران باید این دیتا را به صورت رایگان در اختیار دولت قرار دهیم.»
پس از این گفته‌ها بود که بهاره آروین اعلام کرد اصل بر این است که APIها رایگان باشند و تنها در ارائه دیتای POI نقشه است که مبلغی دریافت خواهد شد. فرجود در تکمیل سخنان آروین و در پاسخ به مدیرعامل اسنپ گفت: «داده باز با داده رایگان تفاوت دارد. ابتدا باید آزادسازی داده صورت گیرد. در حال حاضر داده‌هایی وجود دارد که حتی با پول هم نمی‌توان آنها را دریافت کرد. ما برای هر استعلامی که از ثبت احوال برای سامانه تهران من می‌گیریم به آنها پول پرداخت می‌کنیم. زیرا به گفته آنها ما نهاد عمومی هستیم و این داده رایگان در اختیار ما قرار نمی‌گیرد.»
سند حفاظت از داده‌های شخصی نیاز به تعیین تکلیف نهایی دارد
جواد جاویدنیا، معاون فضای مجازی دادستانی دیگر شرکت‌کننده این پنل بود که در ادامه این صحبت‌ها گفت: «کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی مرجعی است که می‌تواند محل رفع اختلاف درباره دریافت اطلاعات از سازمان‌های مختلف باشد. بحث احراز هویت خدمات پایه است و باید رایگان باشد.» او در ادامه اعلام کرد سند احراز هویت تصویب شده و منتظر راهکارهای اجرایی آن هستیم اما سند حفاظت از داده‌های شخصی نیاز به تعیین تکلیف دارد.
جاویدنیا در پاسخ به این سوال که آیا تعریف مشخصی از داده‌های امنیتی وجود دارد گفت: «نه تعریف مشخصی در این باره وجود ندارد و بیش از ۱۰ سال است که این موضوع مطرح شده اما مستند قانونی برای آن وجود ندارد براساس نظر شخصی نمی‌شود رسیدگی قانونی کرد.»
پس از او علاقبند درباره همین موضوع گفت: «ما سه دسته دیتا داریم و داده‌های هوشمند، داده‌های حریم شخصی نیست و ما اطلاعات شخصی راننده و مسافر را نمی‌توانیم به اشتراک گذاریم. اما داده‌های ترافیکی داده‌های ارزشمندی هستند و ما براساس دستورالعمل نظارتی فعالیت تاکسی‌های اینترنتی می‌توانیم آنها را در اختیار مدیران شهری قرار دهیم. اما تاکنون کسی از ما نخواسته این داده را در اختیارشان قرار دهیم.»
اطلاعات حریم شخصی را در اختیار هیچ نهادی قرار نمی‌گیرد
مدیرعامل اسنپ تاکید کرد براساس توافق صورت گرفته اطلاعات حریم شخصی را در اختیار هیچ نهادی قرار نمی‌دهند و زمان شروع و پایان سفر و اطلاعات ترافیکی پردازش شده تنها دیتایی است که در اختیار نهادهای دولتی قرار می‌گیرد. به گفته علاقبند اطلاعات اختصاصی درباره اشخاص بدون حکم قضایی به هیچ نهادی ارائه نخواهد شد.
پس از او جاویدنیا در ادامه صحبت‌های علاقبند درباره دیتای شخصی افراد گفت: «ارائه اطلاعات خصوصی افراد با دستور قضایی خاص و ویژه صورت می‌گیرد و صدور این حکم قضایی توسط یک سری قضات خاص امکان‌پذیر است.» به گفته او تاکنون تعداد انگشت شماری اجکام اینچنینی صادر شده و اگر در این زمینه تخلفی به ما گزارش شود مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
پس از او فرجود در پاسخ به سوالی درباره وضعیت تدوین سند حکمرانی داده گفت: «سند حکمرانی داده تا پایان امسال نهایی و براساس آن مشخص میشود چه دیتایی و با چه شرایطی اجازه انتشار دارد.» پس از آن فرجود درباره مراجع جمع‌آوری داده در شهرداری تهران گفت: «در حال حاضر مرجع کلان داده شهری مرکز تخصصی آمار شهرداری است، برای APIها سامانه‌ای درنظر گرفته شده و برای دیتاهای دیگر هم سامانه data.tehran.ir وجود دارد.» آروین با اشاره به نبود چنین مراکزی در دولت گفت: «کاش دولت هم به اندازه شهرداری مرجع جمع‌آوری داده داشت.» او با تاکید بر این موضوع که این گفته به معنای دفاع از شهرداری نیست افزود: «ما در شورای شهر هم با شهرداری هم با دیگر دستگاه‌ها مواجه‌ایم و باید مطالبات مردم را پیگیری کنیم. گفت‌وگو با شهرداری راحت‌تر است و با اینکه شهرداری روی داده‌ها حساسیت دارد اما همراهی داشتند حتی اجازه دسترسی و انتشار داده‌های مالی را هم دادند.» به گفته او ما با حکمروایی داده و مدیریت و خدمت‌رسانی هوشمند و داده محور فاصله زیادی داریم.
مدیرعامل سازمان فاوای شهرداری تهران اعلام کرد یکپارچگی داده نیاز به سرمایه‌گذاری روی زیرساخت دارد و در حال حاضر ما درگیر نگهداشت داده هستیم و استفاده از زیرساخت ابری برای سرویس‌دهی بهتر به مخاطبان است. به گفته او امکان استفاده بهتر از داده‌های چه در حوزه تجاری و چه در حوزه مدیریتی وجود دارد.
در پایان این نشست مدیرعامل اسنپ اعلام کرد آنها با همکاری سازمان فاوا توانستند استعلام معاینه فنی و عوارض شهرداری خودروهایی که در اسنپ فعالند را در زمان بسیار کوتاهی دریافت کنند و تسهیلاتی برای رانندگانی که عوارض پرداخت نشده بلند مدت دارند در نظر بگیرند.