پرداخت عوارض آزاد راهی با اجرای سامانه الکترونیکی پرداخت عوارض آزادراهها به صورت پیمایشی محاسبه میشود.
وزیر راه و شهرسازی با بیان این مطلب در چهارمین نمایشگاه بینالمللی حمل و نقل، لجستیک و صنایع وابسته اعلام کرد: «این طرح به دلیل ضرورت رعایت عدالت اجرایی شده است در اصل از این پس به میزانی که خودرو در آزادراه حرکت میکند عوارض پرداخت میکند.»
محمد اسلامی تاکید کرد که این موضوع ابلاغ شده و سامانه آن نیز عملیاتی شده است. وزیر راه و شهرسازی از تخفیف به خودروهای پرتردد خبر داد و گفت: «کسانی که بیش از ۴۰ مرتبه در ماه از یک آزادراه عبور میکنند از تخفیفاتی بهرهمند خواهند شد. این امکان به دلیل کاهش هزینههای رانندگان و ضرورت رعایت عدالت صورت میگیرد.»
اسلامی از قابلیت جدید سامانه پرداخت الکترونیکی عوارض (سپندار) یعنی قیمتهای شناور که در آزادراه تهران شمال افتتاح خواهد شد خبر داد و گفت: «قرار است مبلغ پرداخت عوارض در ساعات مختلف روز با قیمتهای شناور صورت گیرد. در این حالت رانندگان میتوانند ساعتی را برای عبور و مرور انتخاب کنند که قیمت عوارض آن کمتر است.» اسلامی افزود: «در حال حاضر ۴ آزادراه را با سیستم الکترونیکی مدیریت میکنیم و ۶ آزاد راه دیگر آماده شده است که به زودی اتصال آن برقرار خواهد شد. علاوه بر آن ۶ آزادراه دیگر نیز در دست اقدام است که بهزودی عملیاتی خواد شد.»
مقدمات اجرای طرح پیادهسازی سامانه پرداخت الکترونیکی عوارض از شهریور ماه ۹۷ آغاز و اجرای طرح از آذر ماه همان سال کلید خورد.
راهی برای مدیریت ترافیک آزادراهها
همچنین سهیل مظلوم، مدیرعامل سپندار، در مورد آخرین وضعیت این پروژه به پیوست گفت: «۹ماه است که پروژه سپندار راهاندازی شده و در فاز آزمایشی آن ۴ آزادراه تجهیز شده است. هدف ما از ابتدا این بود که از این فرصت تنها برای پرداخت الکترونیکی عوارض استفاده نکنیم و اکنون سپندار به ابزاری برای توسعه شبکه آزادراهی کشور تبدیل شده است.»
به باور او سامانه سپندار به عدالت در پرداخت، کاهش مصرف سوخت و کاهش تصادفات جادهای کمک قابل توجهی میکند.
مظلوم در توضیح مزیتهای سپندار و قابلیتهای جدید این سامانه گفت: «با پویا کردن نرخ عوارض در طول روزهای هفته فارغ از اینکه ترافیک باشد یا نباشد نرخهای متفاوتی ارائه میکنیم. بازه نرخها از خیلی ارزان و ارزان تا گران و خیلی گران گسترده است تا راننده تصمیم بگیرد در چه ساعتی از شبانهروز حرکت کند و بتواند از تخفیف هم استفاده کند. این موضوع به مدیریت ترافیک کمک شایانی میکند.» او ادامه داد: «امیدواریم با پیمایشی کردن پرداختها بتوانیم عدالت را در پرداخت عوارض رعایت کنیم. هر کسی باید به اندازه مسیری که پیموده است پرداخت داشته باشد و پرداخت از یک مبدا به یک مقصد دیگر وجود نخواهد داشت.»
مدیرعامل سپندار در مورد شناور کردن نرخ عوارض توضیح داد: «وقتی تردد انجام میشود راننده تا ۴۸ ساعت یک نرخ پایین را پرداخت میکند ولی اگر یک ماه یا ۵ سال دیگر پرداخت صورت گیرد یک نرخ بالاتر را پرداخت میکند. این مساله باعث از بین رفتن جریمهها و حتی فرارهای پرداختی میشود. اینها ابزارهایی هستند که کمک میکنند مدیریت ترافیک بهتری در آزادراهها صورت گیرد و درآمد شرکتهای آزادراهی تضمین شود.»
بهدنبال انحصار نیستیم
مدیرعامل سپندار در ادامه صحبتهایش بر عدم انحصار در فعالیتهای این شرکت تاکید کرد و گفت: «جلوگیری از انحصار موضوعی است که ما از ابتدا روی آن تاکید داشتیم. اکنون در مساله شناسایی جادهای و پرداخت، هیچ محدودیتی نداریم. در حال حاضر در حوزه پرداخت، هیچ اپلیکیشن موبایل معروفی وجود ندارد که در شبکه ما فعال نباشد. در سمت جاده نیز هر آزادراهی که بتواند استاندارهای ما را تضمین کند خودش حتی میتواند تجهیزات نصب را انجام دهد. ما در اصل زیرساختها را فراهم میکنیم اما وظیفه خود میدانیم که اگر کسی جایی در حوزه پرداخت حاضر نبود این چرخه را ادامه دهیم اما در هر حال از مشارکت به هر شکلی استقبال میکنیم.»
مظلوم در مورد علت تاخیر در اجرای سراسری این پروژه گفت: «فازی که در آن ۴ آزاد راه تجهیز شد فاز آزمایشی بود. در آن موقع یک مقدار ملاحاظات وجود داشت تا صحت عملکرد ما مورد بررسی قرار گیرد و اینکه آیا مردم استقبال میکنند یا خیر. که خداروشکر موفق شدیم و فعالیت از فاز آزمایشی خارج شده است و آزادراههای دیگر نیز در آستانه افتتاح قرار دارد.»
در فروردین ماه ۹۷ وقتی خبر از اجرای طرح هوشمندسازی عوارضیهای ۲۲ آزاد راه کشور داده شد پیشبینی شد که در یک دوره زمانی یکساله امکان تجهیز کل آزادراههای کشور به سامانههای پرداخت الکترونیکی عوارض وجود دارد اما به تدریج زمانبندی اجرای پروژه تغییر کرد.
در حال حاضر آزادراههای تهران-قم، تهران-ساوه، کرج-قزوین، قزوین-زنجان، تبریز-ارومیه (قطعه چهار) و بندرعباس-بندر شهید رجایی در حال بهرهبرداری از سامانه سپندار است. ۵ آزادراه قزوین-رشت، قم-کاشان، کاشان-نطنز-اصفهان، کنارگذرغربی اصفهان و آزادراه همت-کرج نیز در آستانه افتتاح قرار دارند.
نمایشگاه بینالمللی حمل و نقل، لجستیک و صنایع وابسته صبح امروز (۲۴ آذر) افتتاح شد و تا ۲۶ آذر در مصلی تهران برپاست.