به نظر میرسد فیسبوک که تاکنون تلاش داشته در حوزه پلتفرمها و شبکههای اجتماعی یک قدرت بلامنازع باشد در حوزه سخت افزاری نیز استراتژی ویژهای در پیش گرفته است و میخواهد در این بخش هم حضوری قدرتمند داشته باشد. درواقع فیسبوک برای کنترل بیشتر بر آیندهاش، بر سخت افزارها شرطبندی کرده و با سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری بر تکنولوژیهایی همچون سیستم عامل اختصاصی، تراشههای سیلیکونی خاص و تکنولوژی ذهنخوانی، میخواهد خود را برای روزگاری آماده کند که تکنولوژی واقعیت افزوده(AR) به یکی از تکنولوژیهای برتر و غالب جهان تبدیل میشود.
بی اعتمادی «زاکربرگ» به رقبا
تازه ترین گزارش وبسایت «تک کرانچ» نشان میدهد که فیسبوک در فناوری واقعیت افزوده (augmented reality) وهمچنین واقعیت مجازی(virtual reality) سرمایهگذاری مناسبی انجام داده و ازسوی دیگر در یک اقدام خاص میخواهد سیستم عامل ویژه خود را داشته باشد و به ناکامیهایش در حوزه هدستها وعینکهای Oculus پایان دهد. به بیان دیگر فیسبوک نمیخواهد سخت افزارهایش همچون عینکها و هدستهای واقعیتافزوده این غول دنیای فناوری زیر سایه گوگل و سیستم عامل آن، اندروید قرار داشته باشد و به آن متکی بماند. گفته میشود قرار است فیسبوک ساخت سیستم عامل اختصاصی خود را با همکاری «مارک لوکوسکی» از طراحان ویندوز NT مایکروسافت انجام دهد و یک سیستم عامل اختصاصی برای فیسبوک، از پایه طراحی شود.
«آندره باسورت» معاون بخش سخت افزاری فیسبوک دراین باره گفت: ما باید مطمئن شویم که در آینده فضای مناسبی در بازار داریم چراکه نمیتوانیم به رقبا یا سایر غولهای فناوری جهان اعتماد کنیم بهعنوان مثال تیم کوک مدیرعامل اپل بارها قصد ضربه زدن به زاکربرگ بنیانگذار فیسبوک در زمینه جمعآوری اطلاعات و حریم خصوصی کاربران داشته است بنابراین تنها راه حل ما رسیدن به استقلال است. وی ادامه داد: با طراحی سیستم عامل اختصاصی، فیسبوک آزادی بیشتری برای تعاملات خود خواهد داشت.
فیس بوک در این راستا یک دفتر جدید نزدیک به دفتر مرکزی این شرکت افتتاح کرده است تا یک تیم در حوزه AR/VR تلاشی برای این سیستم عامل اختصاصی داشته باشد. این فضا برای 4هزار کارمند طراحی شده و سخنگوی فیسبوک میگوید که این تیم در نیمه دوم سال 2020 به این دفتر نقل مکان میکنند تا بتوانند از آزمایشگاههای فیسبوک استفاده کامل داشته باشند. سخنگوی فیسبوک همچنین در گفت و گو با تک کرانچ عنوان کرده است که برای نخستین بار فیسبوک فضایی را فراهم میکند که مردم بتوانند با محصولات واقعیت افزوده و واقعیت مجازی این شرکت بازی کرده و تعامل داشته باشند و در صورت نیاز پس از آزمایش محصول، آن را خریداری کنند. فیسبوک، این راهکار را گام نخست برای ایجاد فضاهای خردهفروشی ویژه فیسبوک برای رقابت با فروشگاههای اپل و مایکروسافت میداند.
در این راستا فیسبوک پیش از این نیز صحبتهایی برای خرید شرکت Cirrus Logic با قیمت 4.5میلیارد دلار انجام داده بود. این شرکت در حوزه تراشهها فعالیت دارد و تراشههای صوتی را برای اپل و برخی دیگر از شرکتهای بزرگ فناوری تولید میکند. البته این معامله هرگز انجام نشد با اینکه گفته میشود صحبتها در این باره همچنان ادامه دارد. همه این موارد تأکیدی بر این موضوع است که فیسبوک تا چه حد برای ورود به حوزه سخت افزاری جدی است هرچند تاکنون رشد فروش محصولاتی همچون Portal و Oculus کند بوده است.
تلاشهایی برای ذهن خوانی
فیس بوک در راستای توسعه سختافزاری و نرم افزاری خود، بجز سیستم عامل اختصاصی، تاکنون در بخشهای دیگری هم سرمایهگذاری کرده که البته برخی از آنها نیز شکست خوردهاند. بهعنوان مثال این شرکت پیش از این در سال 2013 در قالب یک پروژه محرمانه با اسم رمزOxygen میخواست کاری کند که کاربران بتوانند از بیرون از فروشگاه گوگل پلی به اپلیکیشنهای اندرویدی دست پیدا کنند اما ظاهراً این تلاشها به سرانجام نرسید. فیسبوک همچنین پیش از این تلاش کرده بود تا تلفن همراه فیسبوک را با سخت افزار HTC و البته با رابط کاربری Facebook Home تولید کند که البته این طرح نیز موفق نبود چون این گوشیها محبوبیت بالایی پیدا نکردند.
یکی دیگر از شکستهای فیسبوک، عینکها و هدستهای Oculus بود ولی حالا این شرکت میخواهد از اشتباه های گذشتهاش درس بگیرد. درواقع فیسبوک میخواهد از این هدستها برای انجام تبلیغات بهتر کمک بگیرد و حتی قبل از اینکه افراد بخواهند کاری انجام دهند یا حرفی بزنند، ذهن آنها خوانده شود. فیسبوک برای این کار از یک رابط بهنام brain-computer interface بهره گرفته که تاکنون پیشرفت چشمگیری داشته است. اندازه این رابط که برای شناختن هر کلمه یک کاربر مورد استفاده قرار میگیرد دراین مسیر پیشرفت، کوچکتر شده چراکه قبلاً اندازه آن معادل یک عدد یخچال بود ولی این کاهش حجم، روند مناسبی داشته، هرچند هنوز راه زیادی مانده تا بتوان اندازه آن را به حدی کوچک کرد که درون تلفن همراه جای بگیرد. این سخت افزار تاکنون پیشرفتهای قابل توجهی داشته طوری که دایره لغات قابل شناسایی توسط آن افزایش یافته است و البته پیشبینی میشود که این رابط، بتواند هر دقیقه 100کلمه را شناسایی کند.
یکی دیگر از طرحهای فیسبوک نیز در آزمایشگاههای(Facebook Reality Labs FRL) درحال اجراست. این آزمایشگاهها روی آواتارهای Codec فعالیت میکنند. این آواتارها میتوانند تغییر حالات چهره و نیز ژستهای مختلف مردم را از طریق سنسورهای موجود روی هدستهای واقعیت مجازی تقلید کنند و انتظار میرود که بتوانند روزی همه حرکات بدن را بهصورت هماهنگ اجرا کنند. این آواتارها در صنعت سینما کاربرد بسیاری خواهد داشت.
سال سرنوشت ساز فیس بوک
با وجود تمام شکستهایی که فیسبوک تاکنون متحمل شده امکان دارد که شرایط این شرکت در سال آینده تغییر کند و بتواند بازار واقعیت مجازی را ازآن خود کند. قرار است این شرکت، بازی Medal of Honor first-person shooter را که با استفاده از هدست واقعیت مجازی انجام میشود وعملاً روایتگر جنگ جهانی دوم است در سال 2020 رونمایی کند و برخی انتظار دارند این بازی بتواند بازار صنعت گیم را ازآن خود کند.
فیسبوک همچنین درحال کار روی Workplace video calls ویژه دفاتر کار است. این سخت افزار با استفاده از دوربین هوشمند خود بهصورت اتوماتیک بر کارمندان زوم میکند تا کارفرما بتواند بر عملکرد آنها حتی از راه دور احاطه داشته باشد. فیسبوک همچنین بر طراحی یک سیستم ویدئوکنفرانس واقعیت افزوده تمرکز دارد که البته اکنون بهصورت داخلی در این شرکت به کار گرفته شده تا مزایا و معایب آن مشخص شود.
بــــرش
آنچه باید درباره واقعیت افزوده بدانید
مؤسسه Digi-Capital پیشبینی کرده است که ارزش بازار ابزار واقعیت مجازی تا سال 2022 به 15 میلیارد دلار و ابزار واقعیت افزوده به 90میلیارد دلار خواهد رسید. به همین دلیل هم بازیگران برتر حوزه فناوری مثل مایکروسافت، گوگل، اپل، فیسبوک و همینطور کوآلکوم روی «واقعیت افزوده» سرمایهگذاری زیادی کردهاند. اما واقعیت مجازی و واقعیت افزوده چه تفاوتی با هم دارند؟ واقعیت مجازی(Virtual Reality) به کاربر اجازه میدهد تا محیط اطراف را با عینک و… شبیهسازی کند اما واقعیت افزوده (Augmented Reality) اجازه میدهد تا کاربر در اطراف خود اشیای موردنیاز را ساخته و با آن زندگی کند. ازسوی دیگر برای استفاده از واقعیت مجازی باید از هدست مخصوص استفاده شود و بخش گیم بیشتر از آن استفاده میکند. اما از«واقعیت افزوده» بیشتر برای آموزش در بخش پزشکی، سلامت و درمان بهره گرفته میشود.