سرویس‌هایی که نابود شدند و اطلاعات ما را با خود به گور بردند
به نظر می رسد عمده مطالب و تصاویری که از دهه قبل میلادی از خودتان روی اینترنت گذاشته اید، دیگر در دسترس نیست.
اینترنت در دهه 2010 میلادی، عمدتا با مسایلی همچون نقش شبکه های اجتماعی در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا، رشد افراط گرایی و سقوط حریم خصوصی با رسوایی هایی مثل کمبریج آنالیتیکا به یاد آورده خواهد شد. اما یک پدیده دیگر هم در این دهه رخ نمود که برای آیندگان قابل بررسی خواهد بود: نابودی تدریجی فرهنگ قدیمی تر اینترنت.
این نابودی به دو شکل اتفاق افتاده است: سایت ها یا سرویس هایی که تعطیل شده اند یا مدل کسب وکارشان تغییر کرده است.
با وجود سر و صدای زیادی که استارتاپ های اجتماعی مانند اسنپ چت، تیک تاک، میرکت و از این قبیل به راه انداخته اند؛ اگر خوب دقت کنید می بینید که محتواهایی که شما ساخته اید، شامل تصاویر، نوشته ها، ایمیل ها و پیام های تان، تقریبا به طور انحصاری در دست غول های بزرگ فناوری؛ یعنی گوگل، فیس بوک، مایکروسافت، آمازون و اپل است.
اما تکلیف باقی محتواهای شما چه می شود؟
کسی چه می داند! احتمالا عمدتا این محتواها برای همیشه از بین رفته اند.
در ادامه به برخی سرویس هایی می پردازیم که در دهه 2010 میلادی، رفتند و محتواهای ما را هم با خود بردند.
Friendster
شاید خیلی از ماها روی Friendster نبوده ایم. اما به هر حال این شبکه اجتماعی کاربرانی داشت. فرندستر از اوایل دهه 2000 آغاز به کار کرد، اما هرگز نتوانست به محبوبیت فوق العاده ای برسد. در نهایت هم در سال 2011 میلادی به کلی تغییر مدل داد و به یک شرکت بازی سازی تبدیل شد و پروفایل های قدیمی کاربرانش را برای همیشه حذف کرد.
Myspace
احتضار مای اسپیس طولانی تر و مرگش دردناک تر بود. در سال 2013 میلادی، این شبکه اجتماعی که روی طرفدارانی داشت، رویکردش را تغییر داد و موسیقی محور شد؛ هر چند همچنان می توانستید با حساب کاربری قبلی تان به این شبکه وارد شوید و تصاویر و داده های تان موجود بود. اما در سال 2019 و در پی اشتباه فنی در زمان تغییر سرورها، تمامی محتواهای پروفایل های پیش از سال 2015 برای همیشه از بین رفت.
Flickr
فلیکر زمانی محبوب دل های عکاسان بود. البته هنوز هم این سرویس وجود دارد؛ اما در اواخر سال 2018، صاحب این سرویس که AOL/Yahoo بود، فلیکر را به سایت میزبانی تصاویر SmugMug فروخت. اسماگ ماگ سرویسی بود که عکاسان حرفه ای از آن استفاده می کردند. در پی این نقل و انتقال، به کاربران فلیکر چندماه فرصت داده شد که آرشیو خود را دانلود کنند یا حساب کاربری شان را به حساب اسماگ ماگ ارتقا دهند که البته باید بابت حساب کاربری این سرویس جدید پول پرداخت می کردند.
کاربرانی که یکی از این دو کار را نکردند، تمامی تصاویر، به جز یک هزار تصویر آخرشان را از دست دادند. مشخص نیست این اتفاق برای چه تعداد از کاربران فلیکر افتاده است. اما می توان حدس زد که در پی این اتفاق، تعداد زیادی عکس برای همیشه از بین رفته است.
Webshots
وب شاتس در اواسط دهه 90 میلادی آغاز به کار کرد؛ اما در اوایل دهه 2000 میلادی، با ارزان تر شدن دوربین های دیجیتالی بود که اسم و رسمی به هم زد و در نهایت از سوی سی نت و سپس از سوی American Greetings خریداری شد. اما چندسال بعد به صاحب اولش فروخته شد و به Smile by Webshots تغییر نام داد. وب شاتس در پی این تغییر به سایتی برای وال پیپرهای دسکتاپ تبدیل شد و به کاربران فقط دو ماه مهلت داده شد که عکس های شان را دانلود کنند یا به سرویس پولی Smile بپیوندند. آنهایی که هیچ کدام از این دو کار را نکردند، عکس های شان برای همیشه پاک شد.
Photobucket
فوتو باکت در سال 2017 اعلام کرد که سرویس hotlinking (میزبانی تصاویر و نمایش آنها روی سایت های دیگر) فقط برای حساب های کاربری پولی در دسترس خواهد بود. قیمت این حساب های کاربری نیز سالانه 400 دلار اعلام شد.
هات لینکینگ امروزه دیگر خیلی از مد افتاده است؛ اما توجه کنید که از این سرویس برای انتشار محتوا روی وبلاگ ها، تالارهای گفت وگوی اینترنتی و حتی فهرست های فروش آمازون استفاده می شد که این تصمیم، مقدار زیادی تصاویر از دست رفته روی سرویس های مذکور روی دست کاربران گذاشت.
وبلاگ ها
البته که وبلاگ نویسی هنوز هم زنده است و تعداد زیادی بلاگر در دنیا مشغول انتشار محتوا هستند؛ اما پیدایش شکل جدیدی از ارتباطات در شبکه های اجتماعی که برای همه در دسترس و باز است، سرویس های وبلاگ را بسیار ضعیف کرده است. توییتر، تامبلر، اینستاگرام و مدیوم، همه و همه، ایده یک وب سایت شخصی را از دور خارج کردند؛ به ویژه برای کسانی که می خواهند فقط درباره زندگی روزمره شان پست های کوتاه بگذارند.
برخی از بلاگرهای نیمه حرفه ای، یعنی آنهایی که در حوزه هایی مانند غذا و مد وبلاگ می نویسند و پول می گیرند، هنوز فعالند؛ اما بسیاری از آنها هم به سرویس هایی مانند اینستاگرام مهاجرت کرده اند. غروب گوگل ریدر در سال 2013، در واقع سنگ قبری بود که بر مزار محبوبیت وبلاگ های شخصی گذاشته شد. حتی برای بلاگرهای حرفه ای که روی سایت هایی مانند Videogum یا Gawker فعالند هم دهه گذشته، پرفروغ به پایان نرسید.
اما بر خلاف سرویس های عکس، وبلاگ ها توانستند محتواهای مردم را تا حد زیادی حفظ کنند. سرویس بلاگر که زیرمجموعه گوگل بود، همچنان در دسترس است؛ اگرچه کمتر کاربری روی آن فعال مانده است. وردپرس نیز توانست دوام بیاورد و حتی تامبلر را از ورایزون خریداری کرد. LiveJournal نیز به یک شرکت روس فروخته شد.
اما Xanga در سال 2013 وبلاگ کاربرانی را که حساب کاربری حرفه ای نخریده اند، حذف کرد و هم اکنون فقط به صورت پولی در دسترس قرار دارد.
AOL Instant Messenger
AIM یکی از اولین و محبوب ترین پیام رسان ها بود؛ اما با پیشرفت پیام رسان ها رفته رفته محو شد. حالا هم اگر رمز عبور یادتان باشد، می توانید به چت های قدیمی تان دسترسی داشته باشید، وگرنه باید قیدشان را بزنید.