امروزه اینترنت، جهان را به دهکدهای کوچک تبدیل کرده است و درحال حاضر 4.3 میلیارد نفر از جمعیت7.7میلیاردی جهان، به این دهکده پیوسته و کاربر اینترنت هستند. یکی از کشورهایی که در چند سال اخیر رشد جالب توجهی در میزان جذب کاربران اینترنت داشته، مصر است و با اینکه هنوز راه درازی در پیش دارد ولی بسیاری این کشور را یک غول تکنولوژی خفته با ظرفیت های مناسب داخلی، منطقهای و جهانی میدانند. البته به اعتقاد برخی، مصر این رشد و جهش در حوزه تکنولوژی را مدیون انقلاب و بهارعربی در منطقه است.
176میلیون کاربر در خاورمیانه
مؤسسه Internet World Stat اینترنت و وضعیت تکنولوژی در جهان و بهطور ویژه خاورمیانه و مصر را مورد بررسی قرار داده است. در این آمار آمده است درحال حاضر56.8درصد از جمعیت جهان آنلاین هستند و بیشترین زبان مورد استفاده توسط کاربران جهان، انگلیسی است چراکه 25درصد کاربران با این زبان در اینترنت حاضر هستند. 19.3درصد کاربران اینترنت نیز چینی زبان هستند و زبانهای اسپانیایی وعربی به ترتیب در ردههای سوم و چهارم قرار گرفتهاند.
این گزارش همچنین نشان میدهد که حدود 259میلیون نفر از جمعیت 7.7میلیاردی جهان معادل 3.3درصد این جمعیت، در خاورمیانه زندگی میکنند که از این تعداد، حدود 176میلیون نفر کاربر اینترنت هستند. به بیان دیگر ضریب نفوذ اینترنت در این منطقه به حدود 67.2 درصد میرسد این درحالی است که متوسط جهانی این ضریب نفوذ، 56.8 درصد است و خاورمیانه از آن پیشی گرفته است.
بهارعربی؛ آغازگر رشد تکنولوژی
طبق این گزارش، اینترنت در خاورمیانه از اواخر دهه 90 همه گیر شد و ازآن زمان به بعد تعداد کاربران در بخشهای مختلف ازجمله شبکههای اجتماعی، دائم رو به افزایش بوده است. بهدنبال بهارعربی و از سال 2011 تاکنون، تعداد کاربران در دنیای عرب افزایشی چشمگیر یافته و مصر نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. بهعنوان مثال تعداد کاربران اینترنت در مصر قبل از انقلاب 25ژانویه 2011 حدود 10میلیون نفر بود درحالی که تعداد کاربران در سال 2019 از مرز 40 میلیون نفر عبور کرده است. البته باید یادآور شد که در این انقلابهای عربی، توئیتر و فیسبوک نقشی اساسی برای رساندن صدای جهان عرب به مردم دنیا ایفا کردند و اکنون نیز این پلتفرمها در کشورهای عرب زبان ازجمله مصر طرفداران بسیاری دارد.
همچنین در این گزارش آمده است که در خاورمیانه کشور بحرین بالاترین تعداد کاربر اینترنت به نسبت جمعیت این کشور را دارد چراکه یک میلیون و 615هزار نفر از جمعیت یک میلیون و637نفری این کشور، کاربر اینترنت هستند. ایران نیز پس از بحرین در رتبه دوم قرار گرفته چرا که از جمعیت 82.5میلیونی کشور 62.7میلیون نفر کاربر اینترنت هستند.
جمعیت جوان، برگ برنده مصر
با اینکه مصر جزو کشورهایی محسوب میشود که رشد مناسبی در تعداد کاربران اینترنت داشته ولی همچنان نام آن در ردههای بالایی جدول Internet World Stat دیده نمیشود. با این حال بسیاری پیشبینی میکنند با توجه به جمعیت جوان مصر، این کشور پتانسیل بالایی در این زمینه دارد و تغییری سریع خواهد داشت. مصر با بیش از 100میلیون نفر، پرجمعیتترین کشور در خاورمیانه محسوب میشود وازسوی دیگر اکنون حدود 40درصد مصریها بین 10 تا 20ساله هستند و همچنین پیشبینی میشود تا سال 2050 جمعیت این کشور از مرز 150میلیون نفر عبور کند. البته جدا از موقعیت سیاسی، در این کشور بیکاری به شکلی گسترده دیده میشود تا جایی که دوسوم جمعیت بیکار این کشور، 15تا 24ساله هستند والبته 34درصد آنها نیز مدرک دانشگاهی دارند به همین دلیل هم هرچند برخی معتقدند به موازات رشد سریع جمعیت، این چالشها نیز بزرگتر میشوند ولی درمقابل، عدهای دیگر نظری متفاوت دارند. به اعتقاد آنان، جمعیت جوان مصر و علاقه آنها به تکنولوژی باعث شده تا شرکت های بزرگ فناوری جهان با وجود مشکلات فراوان این منطقه، جذب این کشور شوند. با توجه به اینکه بیش از نیمی از جمعیت مصر آنلاین هستند، 49درصد جمعیت یا 49میلیون نفر ظرفیت قابل توجهی برای رشد به شمار میروند و این، فرصتی مناسب برای اپراتورهای داخلی و بینالمللی محسوب میشود. یکی از بازیگران این عرصه وودافون است که میگوید در سال آینده حدود 250میلیون یورو در این کشور سرمایهگذاری خواهد کرد. همچنین گفتنی است که نسل چهارم اینترنت(4G) درسال 2016 در مصر رونمایی شد و اکنون هم سرمایهگذاران در این کشور بهدنبال ارائه اینترنت نسل پنجم(5G) هستند.
توسعه و تقویت زیرساختها در کنار بستههای اینترنت دیتای ارزان قیمت، بیشتر مصریها را تشویق به آنلاین شدن کرده است و ازسوی دیگر آی دیها و کدهای شناسایی دیجیتال در بخشهایی از این کشور رواج یافته است. بهعنوان مثال درحال حاضر ادارات پستی از این آی دیهای دیجیتال برای ثبتنام شهروندان استفاده میکنند و فناوریهای مختلف بیومتریک نقشی اساسی در این زمینه ایفا میکنند. به بیان دیگر میزان سرانه استفاده از فناوری در این کشور افزایش یافته است.
دسترسی 93درصد مصریها به تلفن همراه
آمار مؤسسه Internet World Stat همچنین نشان میدهد که تعدادکاربران تلفن همراه مصر در سال 2019 به 93.48میلیون نفر رسیده، این بدان معناست که93درصد جمعیت این کشور به تلفن همراه دسترسی دارند و 76درصد کاربران هم به اینترنت 3G وG4 متصل هستند؛ رقمی که نسبتاً بالاست و نشان از استقبال ویژه مصریها از جدیدترین فناوریهای ارتباطی و همچنین سرمایه گذاریهای مناسب در این زمینه دارد. در بخشهایی از این گزارش عنوان شده است که با توجه به دسترسی 93درصد جمعیت کشور به تلفن همراه، برخی نگران اشباع شدن بازار مصر در این زمینه هستند و اطلاعات دولتی مصر نیز نشان از شیب ثابت ضریب نفوذ اینترنت و تلفن همراه دارد ولی هنوز هم برای آینده خوش بینیهایی دیده میشود. این عده معتقدند مصر در حوزههای دیگر فناوری قابلیت رشد و ارتقای فراوان دارد و میتواند در این بخشها بسیار موفق عمل کند. بهعنوان مثال مؤسسه پژوهشی PwC تخمین میزند که هوش مصنوعی(AI) میتواند به اقتصاد مصر کمک کند که تا سال 2030 ارزش این اقتصاد به 42.7میلیارد دلار برسد. این رقم معادل 7.7 درصد از تولید ناخالص داخلی(GDP) این کشور است.
فیس بوک محبوبترین پلتفرم در مصر
در این گزارش به مدت زمان آنلاین بودن کاربران مصری هم اشاره شده است. این کاربران بهطور متوسط روزانه حدود 8ساعت (7ساعت و 53 دقیقه) آنلاین هستند که این رقم بیش از میانگین جهانی یعنی 6ساعت و 42دقیقه است. این کاربران از مدت زمان آنلاین بودن خود، روزانه 3ساعت و 4دقیقه در شبکههای اجتماعی فعال هستند درحالی که متوسط جهانی این رقم، 2ساعت و 15 دقیقه است. طبق این آمار در حال حاضر از هر 10 نفر فقط 4نفر در شبکههای اجتماعی حضور دارند و این بدان معناست که این کشور ظرفیت بسیار بالایی برای شرکت های بزرگ فناوری و پلتفرمهای مطرح جهان محسوب میشود. به بیان دیگر این، تنها کسری از ظرفیت این کشور محسوب میشود و درآینده به احتمال زیاد شاهد تغییرات گسترده در این آمار و ارقام خواهیم بود. در این گزارش محبوبترین پلتفرم آنلاین در مصر نیز مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه تحقیق نشان میدهد که 70درصد فعالیت کاربران این کشور در شبکههای اجتماعی روی فیسبوک انجام میشود. به این ترتیب مصر بزرگترین بازار برای فیسبوک در منطقه محسوب میشود بهگونهای که روزانه 24میلیون کاربر فعال از طریق موبایل به فیسبوک مراجعه میکنند و این رقم در هر ماه به بیش از 37میلیون نفر میرسد