بسیاری 2020 را سال رونق و توسعه هوش مصنوعی(AI) میدانند؛ فناوری که امسال در اجلاس داووس سوئیس نیز مورد توجه کمپانیهای بزرگ فناوری قرار گرفت و درباره کشورهای موفق این حوزه و چالشها و موانع توسعه آن، اخلاق و قوانین مرتبط با این حوزه و… بحث و گفتوگو شد. طبق گزارشهایی که در این رویداد ارائه شد، امریکای لاتین و در صدر آن کشور مکزیک میتواند در آیندهای نزدیک به یک کشور پیشگام در زمینه هوش مصنوعی و قطب ویژه تبدیل شود که البته این موفقیت منوط به سرمایهگذاریهای کشورهای توسعه یافته جهان در این منطقه است.
امریکای لاتین یک فرصت طلایی
گزارشی با عنوان«امریکای لاتین: منبع بعدی استعدادهای هوش مصنوعی» که در اجلاس داووس سوئیس امسال(21 تا 24 ژانویه) بهصورت چکیده مقاله ارائه شد، امریکای لاتین را در کانون توجه قرار داد. در این اجلاس که همچون سالهای قبل رهبران سیاسی و اقتصادی جهان و همچنین بزرگان فناوری گردهم جمع شدند، «مارکو استفانی» بنیانگذار Stefanini IT Solutions یکی از بزرگترین کمپانیهای آیتی برزیل طی ارائه این گزارش گفت: تحقیقات در زمینه میزان آمادگی کشورها در توسعه هوش مصنوعی، نشان میدهد که امریکای لاتین با وجود موانع و سدهای بسیار، بیشترین فرصتها را برای این فناوری در اختیار دارد. به بیان دیگر کشورهای ثروتمند باید برای پرورش استعدادهای حوزه هوش مصنوعی در امریکای لاتین سرمایهگذاری کنند تا شاهد تحول دیجیتال عظیم در سراسر جهان باشیم.
وی که این تحقیق را با همکاری «فابیو کاورسان»، محقق و مدیر توسعه هوش مصنوعی انجام داده، درواقع نمایی از وضعیت استعدادها در حوزه هوش مصنوعی و همچنین فرصتها و چالشهای موجود بر سر راه شکوفایی این استعدادها در امریکای لاتین را به تصویر کشیده است. در این گزارش آمده است فرصتی طلایی در امریکای لاتین نهفته است و این منطقه میتواند به مرکزی جهانی برای خلق اپلیکیشنهای هوش مصنوعی وهمچنین پروژههای مرتبط با این فناوری تبدیل شود البته این موضوع امکانپذیر نیست مگر با دریافت کمک و سرمایهگذاریهایی از کشورهای پیشرو که در جستوجوی استعدادهایی در این زمینه هستند. سازمانهای بزرگ و کشورهای توسعه یافته باید در رشته هوش مصنوعی در امریکای لاتین سرمایهگذاری کنند که این کار میتواند با ایجاد یک مرکز هوش مصنوعی واقع در این منطقه یا پیوستن به چنین مرکزی، صورت بگیرد تا به این ترتیب محلهایی برای چنین استعدادهایی (talent pools) فراهم شود. با گردهم آمدن این استعدادها و کمک به رشد و پیشرفت آنها عملاً شرکتها یا کمپانیهای مطرح موجود در کشورهای توسعه یافته میتوانند به نیروی کار مورد نیاز خود با دستمزدی پایینتر دسترسی داشته باشند. از سوی دیگر در جهانی که تقریباً همه چیز بهسمت هوشمند شدن پیش میرود و ممکن است روزی فرا برسد که برخی کمپانیها برای یافتن نیروی کار در این زمینه با چالش مواجه شوند، این طرح میتواند بسیار کارآمد باشد.
5کشور فعال دیجیتال
اما امریکای لاتین چه ویژگیهایی دارد که بتوان آن را یک فرصت تاریخی برای پیشگام شدن در فناوری هوش مصنوعی دانست؟ چه کشورهایی در این منطقه قابلیتهای بیشتری در این حوزه دارند؟ در پاسخ باید گفت که طبق این گزارش، در 5 کشور فعال دیجیتال امریکای لاتین یعنی برزیل، مکزیک، کلمبیا، پرو و آرژانتین حدود 500 میلیون نفر سکونت دارند و البته همه این کشورها در حوزه آموزش سرمایهگذاری مناسبی انجام دادهاند. همچنین در امریکای لاتین تعداد دانشگاهها و افراد جوانی که راهی این مراکز آموزشی میشوند رو به رشد است و در این میان تعداد زیادی از جوانان به حوزه هوش مصنوعی علاقهمند هستند.
ازسوی دیگر نام 15کشور منطقه امریکای لاتین در میان 100کشور فعال جهان در حوزه هوش مصنوعی دیده میشود و در این میان، مکزیک در میان 10کشور نخست جهان از نظر استراتژیهای هوش مصنوعی به شمار میرود. پس از مکزیک هم در امریکای لاتین کشورهای اروگوئه، شیلی، برزیل و کلمبیا از نظر هوش مصنوعی قرار دارند. همچنین باید گفت که کوبا کمترین امتیاز را از نظر این شاخص در امریکای لاتین به خود اختصاص داده است.
مکزیک نخستین کشور امریکای لاتین است که بهطور رسمی از استراتژی هوش مصنوعی ملی خود بهصورت عمومی رونمایی کرد و از سال 2018 تاکنون از هوش مصنوعی برای مقابله با فساد، ارتقای سلامت، تراکنشهای مالی و کاهش جرم و جنایت استفاده میکند. ازسوی دیگر مکزیک میتواند به قطب جهانی در نوآوریهای فناورانه تبدیل شود چراکه در فاصله سالهای 2010 تا 2018 تعداد استارتاپهای فناوری در این کشور سه برابر شده است بههمین دلیل هم میتواند در زمینه هوش مصنوعی و امنیت سایبری، در امریکای لاتین و جهان آیندهای بسیار درخشان داشته باشد. این کشور در حوزههای دیگر فناوری نیز حرفی برای گفتن دارد و درحال حاضر از نظر شبکه اینترنت نسل چهارم و پنجم(4Gو5G)، خانههای سبز هوشمند، فین تک، وسایل نقلیه الکتریکی و وسایل پزشکی دیجیتال گامهای بزرگی برداشته است.
تمدن کهن مکزیک با ستاره شناسی، ریاضیات و تقویم عجین بوده و حالا نیز این کشور بزرگترین صادرکننده کالاهای فناورانه و ماشینآلات الکتریکی در امریکای لاتین محسوب میشود. مکزیک در سال 2007 به دومین تولیدکننده بزرگ تلویزیون در جهان و در سال 2008 نیز با عبور از چین و کره جنوبی به بزرگترین تولیدکننده تلفن هوشمند در جهان تبدیل شد.
برترینهای هوش مصنوعی
اروگوئه دومین کشور منطقه امریکای لاتین، خود را آماده فناوری هوش مصنوعی کرده است. این کشور در آوریل سال 2019 استراتژی خود در زمینه هوش مصنوعی را اعلام کرد و تمام سال روی برنامههای ویژه خود تحقیق و مطالعه داشت. این کشور کوچک تعداد زیادی از فعالان عرصه نرم افزار و کمپانیهای این حوزه را در دل خود جای داده است که محصولات و سرویسهای خود را به تمام جهان صادر میکنند. ازسوی دیگر دولت از برنامههای ابتکاری و نوآورانه حمایت قابل توجهی میکند که امتیاز بزرگی برای استارتاپها محسوب میشود و همچنین بیش از 700کمپانی آیتی در این کشور وجود دارد که محصولات نرم افزاری خود را بهطور انحصاری به چین و برزیل صادر میکنند.
شیلی هم سومین کشور امریکای لاتین محسوب میشود که به حوزه هوش مصنوعی ورود کرده و برنامههایی در زمینه هوش مصنوعی و قوانین آن، زیرساختها، استانداردها، اخلاق هوش مصنوعی و… ارائه کرده است. گفتنی است دولت شیلی تاکنون سرمایه گذاریهای جدی در تکنولوژی و نوآوری انجام داده است بههمین دلیل هم استارتاپها و شرکتهای نوپا در فضایی مناسب فعالیت دارند و رشد میکنند. این کشور همچنین در سال 2017 از ویزایی ویژه برای متخصصان فناوری، سرمایهگذاران و کارآفرینان جهان رونمایی کرد که این افراد در یک بازه 15روزه موفق به دریافت ویزا میشدند بههمین دلیل هماکنون در این کشور شاهد حضور استعدادهای برتر خارجی زیادی هستیم که این، یک امتیاز بزرگ برای صنعت فناوری شیلی محسوب میشود بهگونهای که این کشور از نظر نوآوری بهعنوان نخستین کشور در امریکای لاتین شناخته میشود.
این گزارش نشان میدهد که دولت برزیل استراتژی ویژه منجر به توسعه هوش مصنوعی را به خوبی شناسایی کرده است. در همین راستا هوش مصنوعی بخشی از برنامههای تحول دیجیتال این کشور را تشکیل میدهد. طبق این گزارش، برزیل مورد توجه بیشتر کمپانیهای فناوری مطرح جهان از جمله گوگل، اوبر، فیسبوک، اینستاگرام و… قرار گرفته بهگونهای که همه آنها در برزیل شعبه دارند و حتی فیسبوک نخستین مرکز نوآوری خود در جهان را در برزیل افتتاح کرد. ازسوی دیگر این کشور در کانون توجه چین قرار گرفته است. با توجه به ظرفیت بالای فناوری برزیل، چین این کشور را بهعنوان دروازهای برای ورود به امریکای لاتین میداند و به همین دلیل هم در استارتاپهای برزیل سرمایهگذاری بالایی انجام داده است که در این میان هوش مصنوعی سهمی عمده را به خود اختصاص میدهد. در برزیل زیرساخت، امنیت اطلاعات دیجیتال، حریم خصوصی، آموزش، اقتصاد دیجیتال و شهروند دیجیتال نیز مورد توجه قرار گرفته است.