با کورتانا خداحافظی کنید
کورتانا روزهای پایانی عمر را سپری می‌کند و در به‌روزرسانی‌های بعدی ویندوز ۱۰، دسترسی به آن دشوار میشود. هرچند مایکروسافت شرایط را عادی جلوه می‌دهد.
مایکروسافت تلاش می‌کند تا اخبار پیرامون دستیار صوتی اختصاصی خود، کورتانا را عادی جلوه دهد. ازطرفی می‌دانیم که در به‌روزرسانی بعدی ویندوز، احتمالا کورتانا دیگر حضور جدی نخواهد داشت. دستیار صوتی در به‌روزرسانی بعدی ویندوز ۱۰ به‌راحتی در دسترس نیست و بسیاری از قابلیت‌های خود را هم از دست می‌دهد. قابلیت‌هایی همچون کنترل دستگاه‌های هوشمند خانگی یا حتی پخش کردن موسیقی دیگر توسط کورتانا قابل انجام نخواهد بود. به‌نوعی رقابت کورتانا با دیگر دستیارهای صوتی همچون الکسا و سیری و گوگل اسیستنت هم به پایان می‌رسد. هرچند دستیار ردموندی‌ها هیچ‌گاه رقیب جدی هم محسوب نمی‌شد. خبری هم از به‌کارگیری کورتانا در دستگاه‌های هوشمند مانند اسپیکرها نیست.
کورتانا قطعا به‌یک‌باره نمی‌میرد؛ اما وارد چرخه‌ای از حیات نه‌چندان جدی میشود که قبلا هم در تلاش‌های مایکروسافت برای زنده نگه داشتن محصولات ناموفق، مشاهده کرده بودیم. دستیار صوتی مایکروسافت به حیاتی نسبی ادامه می‌دهد، اما قطعا بسیار محدود خواهد شد. در ادامه دلایل این حیات نسبی را شرح می‌دهیم، اما ابتدا تاریخ پر فراز و نشیب آن را همراه‌با دلیل تصمیم مایکروسافت برای محدود کردن قابلیت‌هایش، بررسی می‌کنیم.
کورتانا در سال ۲۰۱۴ برای ویندوز فون معرفی شد؛ سیستم‌عاملی که خود در سال ۲۰۱۷ سرنوشت مرگ را تجربه کرد. سپس در سال ۲۰۱۵، دستیار صوتی تقریبا هوشمند مایکروسافت به ویندوز ۱۰ آمد. شرکت امیدوار بود که محصول جدیدش توانایی رقابت با الکسا و سیری را داشته باشد (در آن زمان کوگل اسیستنت هنوز معرفی نشده بود).
دستیار صوتی مایکروسافت راه دشواری برای پیدا کردن و نشان دادن موقعیت خود در بازار داشت. در ابتدای سال ۲۰۱۸ که اولین اسپیکر هوشمند مجهز به کورتانا به بازار عرضه شد، کمبودهای بی‌شمار آن نسبت به رقبا، خود را نشان دادند. دستیار صوتی ردموندی‌ها تا پایان سال ۲۰۱۷ تنها قابلیت انجام ۲۳۰ وظیفه را داشت. درمقابل، الکسا با ۲۵ هزار دستور صوتی، فرمان‌روایی می‌کرد. درنتیجه هیچ‌کس علاقه‌ای به خرید اسپیکرهای مجهز به کورتانا نداشت، درحالیکه دستگاه‌های مجهز به الکسا و گوگل اسیستنت به‌سرعت به فروش می‌رفتند. کارشناسان در همان سال نوشتند که احتمالا اسپیکرهای کورتانا هم سرنوشتی شبیه به دیگر تلاش‌های مایکروسافت دارد که تنها برای حضور در یک رقابت، توسعه یافتند و هیچ دلیلی برای ادامه‌ی حیات آن‌ها نبود.
پس از مدتی مشخص شد که احتمالا کورتانا هم سرنوشتی مانند اسپیکرهای هوشمند مجهز به خود داشته باشد. مایکروسافت با جدیدترین تغییر ساختار مدیریتی، تصمیم به مرگ تدریجی دستیار صوتی را تاحدودی نشان داده بود. مدیر زیرمجموعه‌ی کورتانا شرکت را ترک کرده بود و این بخش از زیرمجموعه‌ی AI and Research به Experiences & Users تغییر موقعیت داد. کارشناسان تحلیل‌گر مایکروسافت اعتقاد داشتند این تغییر موقعیت به‌معنای عدم توسعه‌ی کورتانا به‌عنوان محصولی با برند مستقل بود. برخی از آن‌ها آینده‌ی دستیار صوتی را اینگونه پیش‌بینی کردند:
این تغییر مسیر به احتمال زیاد نشان می‌دهد که کورتانا دیگر یک محصول فناورانه‌ی حرفه‌ای و دستیار دیجیتالی مستقل نخواهد بود. درعوض، کورتانا احتمالا به فناوری پشت صحنه‌ای تبدیل میشود که به دیگر محصولات مایکروسافت، کمک می‌کند. درواقع دیگر نمی‌توان آن را یک محصول کاملا در ویترین با برند مستقل دانست.
در روزهای پایانی ماه فوریه‌ی سال جاری، اخباری از مایکروسافت منتشر شد که به‌نوعی مرگ تدریجی کورتانا را نشان می‌داد. هرچند لحن اخبار به‌گونه‌ای مانند رفتارهای قبلی ردموندی‌ها طراحی شده بود که بیش از شفاف‌سازی، شرایط را مبهم نشان می‌داد. اندرو شومان، معاون ارشد سازمانی مایکروسافت در زیرمجموعه‌ی کورتانا در یک پست وبلاگی نوشت:
در مسیر تکامل کورتانا به دستیار بهره‌وری شخصی در مایکروسافت ۳۶۵، در آخرین نسخه از ویندوز ۱۰ شاهد تغییراتی در عملکرد آن خواهید بود. ما دسترسی به کورتانا را محدود کرده‌ایم، درنتیجه برای استفاده از آن باید ورودی امن به حساب کاربری کاری یا درسی یا حساب کاربری خود در مایکروسافت داشته باشید. به‌علاوه، برخی مهارت‌های مخصوص مصرف‌کننده مانند پخش موسیقی، اتصال به دستگاه‌های هوشمند خانگی و مهارت‌های متفرقه در به‌روزرسانی بعدی در دسترس نخواهند بود.
تغییری که شومان شرح داد، تغییری بسیار بزرگ برای کاربران محسوب میشود. به‌بیان دیگر آن‌هایی که حساب‌های کاربری محلی را به حساب‌های کاربری مایکروسافت یا شغلی یا درسی ترجیح می‌دهند، امکان بهره‌مندی از دستیار دیجیتال را نخواهند داشت. درنتیجه می‌توان مرگ کورتانا را در بخش مصرف‌کننده‌ی عادی، حتمی دانست. مایکروسافت قبلا نیز کورتانا را از جعبه‌ی جست‌وجوی ویندوز حذف کرده بود که کارایی و دسترسی آن را بیش از همیشه محدود می‌کرد. البته حرکت آخر ردموندی‌ها، دستیار صوتی را کم‌کاربردتر می‌کند و تأثیر آن در سرویس‌های ویندوز و زندگی روزمره‌ی مردم نیز روز‌به‌روز کمتر میشود.
کورتانا هیچ‌گاه رقیبی جدی برای الکسا و سیری و گوگل اسیستنت نبود
از حالا به بعد، کورتانا ظاهرا متحول شده، در پشت صحنه‌ی محصولی مبهم به‌نام مایکروسافت ۳۶۵ فعالیت می‌کند و مدیریت جست‌وجوها را برعهده خواهد داشت. مایکروسافت ۳۶۵ ظاهرا محصولی مستقل و نهایی نخواهد بود. احتمالا مایکروسافت ترکیب آفیس ۳۶۵ و ویندوز ۱۰ اینترپرایز و سرویس‌های Enterprise Mobility and Security را مایکروسافت ۳۶۵ می‌نامد. چگونگی ادغام کورتانا با این ترکیب احتمالی اصلا مشخص نیست. ازطرفی شومان در پست خود مثال‌هایی همچون کار با تقویم و فهرست وظایف و ایجاد یادآورها را مطرح کرد که آن‌چنان جذاب نیستند. این وظایف ساده قبلا هم توسط کورتانا قابل انجام بودند و آن‌چنان پیشرفت و تحولی را در دستیار دیجیتالی ردموندی‌ها نشان نمی‌دهند.
حضور دستیارهای صوتی شرکت‌های دیگر در ویندوز، دور از انتظار نیست. درحال‌حاضر اپلیکیشن الکسا برای نصب در ویندوز در دسترس قرار دارد. همچنین مایکروسافت و آمازون قبلا همکار‌ی‌هایی برای هماهنگی بهتر دستیارهای صوتی و صحبت کردن آن‌ها با یکدیگر انجام داده‌اند. مدیرعامل مایکروسافت، ساتیا نادلا، قبلا علاقه‌‌ی خود به همکاری با رقبا را نشان داده است. به‌عنوان مثال به کنار گذاشتن مرورگر قدیمی اج و استفاده از موتور کرومیوم دقت کنید. به‌هرحال هنوز نمی‌توان هیچ اظهارنظری درباره‌ی همکاری‌های آتی مایکروسافت داشت؛ اما استفاده از الکسا در فرمان‌های صوتی سمت کاربر مصرف‌کننده، محتمل به‌نظر می‌رسد.
مرگ مجازی کورتانا به‌معنا شکست آن‌چنان بزرگی برای مایکروسافت نیست. درواقع اگر ردموندی‌ها بیش از این روی دستیار صوتی سرمایه‌گذاری می‌کردند، شکست‌شان عظیم‌تر می‌شد. اتفاقی که در پروژه‌هایی همچون ویندوز فون و شرکت نوکیا رخ داد. در عوض، تصمیم آن‌ها نشان می‌دهد که نادلا به‌خوبی زمان خروج از رقابت را می‌شناسد و برتری رقیب را می‌پذیرد. نادلا کسی بود که ویندوز فون را از پروژه‌های مایکروسافت حذف کرد و شرکت از آن به بعد، مسیر رشد را در پیش گرفت. کشتن کورتانایی که ما کاربران عادی می‌شناسیم، شاید تصمیمی به همان شکل باشد و به پیشرفت مایکروسافت در حوزه‌های دیگر بینجامد.