رسانههای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی برای اولین بار میتوانند با دریافت مجوز از سوی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساتر) اقدام به پخش برنامه زنده از طریق پلتفرم یا سامانه خود کنند، این اولین باری است که رسانههای فعال در فضای مجازی میتوانند اقدام به پخش و تولید برنامههای زنده کنند.
در «دستورالعمل اجتماعات مجازی زنده در رسانههای صوت و تصویر فراگیر» که از سوی ساترا تدوین و ابلاغ شده است برای رسانههای دارای مجوز این سازمان، به صورت موقت دو ماهه اجازه پخش برنامههای زنده را با در نظر گرفتن شرایطی خاص صادر میکند.
در این دستورالعمل که با توجه به گسترش و شیوع بیماری کرونا صادر شده است برای برگزاری ۴ رویداد آموزشی، برگزاری کنسرت موسیقی، انتشار تئاترهای دارای مجوز و همچنین پخش زنده هیاتها و سخنرانیهای مذهبی و دوربین ثابت مستقر در حرم اهل بیت اجازه پخش زنده صادر میشود.
مجوز پخش زنده به رسانههایی داده میشود که مجوز فعالیت صوت و تصویر فراگیر را از ساترا دریافت کرده باشند. این مجوز در شرایطی اعطا میشود که بارها میان صدا و سیما و پلتفرمهای پخش و تولید محتوای آنلاین بر سر پخش برنامههای زنده اختلاف بهوجود آمده بود. تا کنون پخش برنامه زنده در انحصار صدا و سیما قرار داشت و هیچ رسانه دیگری اجازه پخش زنده را در اختیار نداشت. یکی از موضوعات اختلاف برانگیز میان آپارات و صدا و سیما نیز همین موضوع بود، اختلاف نظر بر سر پخش برنامههای زنده میان آپارات و صدا و سیما بارها موجب به دادگاه رفتن آنها و طرح شکایت در دادهگاهها شده است. حال این اولین بار است که رسانه دیگری به غیر از صدا و سیما اجازه خواهد داشت تا یک برنامه زنده را در حین برگزاری آن پخش کند. هر چند این مجوز در شرایط فعلی و به دلیل شیوع ویروس کرونا و فقط به صورت محدود و برای یک بازه زمانی دو ماهه صادر میشود؛ اما میتوان امیدوار بود که در آینده نیز امکان ادامه این روند وجود داشته باشد.
طبق پیشبینیهای صورت گرفته در این دستورالعمل رسانه متقاضی ارائه خدمات اجتماعات مجازی زنده باید سامانه نظارت برخط ایجاد و دسترسی آن را در اختیار ساترا نیز قرار دهند. همچنین متقاضیان ارائه این سرویس به کاربران باید اقدام به ایجاد سامانهای به عنوان شاهد کنند که این سامانه محتوای انتشار یافته را به صورت زنده به همراه کلیه دادههای همراه از قبیل گفتگوی کاربران، تعداد کاربران، تعداد بازدیدها، ساعت و تاریخ انتشار اطلاعات هویتی کاربر در آن ذخیره خواهد شد؛ این سامانه باید به گونهای طراحی شود که ساترا نیز به آن دسترسی داشته باشد و نظارتهای لازم را روی آن اعمال کند. همچنین باید ساز و کار پخش زنده برنامهها و تجمعات بهگونهای طراحی شود که امکان تشخیص لحظهای تخلف در پخش زنده وجود داشته باشد و به محض بروز تخلف برنامه قطع شود.
طبق پیشبینیهای صورت گرفته در این دستورالعمل پخش زنده اجتماعات مجازی الزاما باید بدون حضور تماشاگر بوده و رسانه مجاز موظف است به محض مشاهده تخلف از این ماده پخش زنده مذکور را از دسترس مخاطب خارج کند. همچنین رسانه باید برای هر پخش زندهای ردهبندی سنی را لحاظ و آن را به مخاطب اعلام کند.
در این دستورالعمل تاکید شده است که رسانه مجاز نمیتواند در پخش زنده کنسرت و تئاتر قابلیت تعاملی ایجاد و از آن استفاده کند این محدودیت برای برنامههای آموزشی لحاظ نشده است. همچنین رسانه مجاز ملزم به ایجاد سازوکاری است تا تعداد مشاهده کننده همزمان هر پخش زنده تئاتر و کنسرت از ۵ هزار نفر تجاوز نکند. محدودیت دسترسی حداکثر به ۵ هزار نفر بازدید کننده برای مراسم مذهبی نیز در نظر گرفته شده است.
مدت زمان مجوزهای صادر شده برای پخش زنده طبق این دستورالعمل تا تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه ۹۹ خواهد بود البته درتبصر این بند آمده که در صورت تداوم شرایط بحران کرونا و تداوم ممنوعیت برگزاری اجتماعات بنابر صلاحدید ساترا این مدت قابل تمدید خواهد بود. امکان صدور مجوز برای پخش زنده در تعطیلات نوروز نیز فراهم شده است و ساترا در آن زمان نیز به متقاضیان پخش زنده مجوز خواهد داد.