با ظهور ویروس کرونا و همهگیر شدن آن در جهان بازار شایعات نیز داغ شد و در این میان تئوریهای توطئه مختلفی نیز شکل گرفت که برخی از این تئوریها دردسرهای زیادی برای صاحبان صنایع از جمله صنعت آیتی ایجاد کرد. به دنبال مطرح شدن شایعه تأثیر 5G بر دامن زدن آن به شیوع کرونا تعدادی از دکلهای این فناوری در بریتانیا به طور عمدی توسط مردم خشمگین به آتش کشیده شد.درحالی که امروزه به دلیل دورکاری،آموزش از راه دور و…وجود اینترنت با سرعت بالا برای همه کشورهای جهان یک ضرورت به شمار می رود، تخریب دکلها و ایجاد اختلال در زیرساختهای اینترنت بسیاری را نگران کرده است.
بازار داغ شایعات
شایعه و تئوری نقش اینترنت نسل پنجم در انتشار کرونا و افزایش چشمگیر تعداد مبتلایان آن در بریتانیا با سرعتی بالاتر از اینترنت5G در شبکههای اجتماعی منتشر شد و با این که هرگز هیچ مدرک مستندی برای اثبات این ادعا ارائه نشد ولی ظاهراً این شایعه، مردمی که از ترس کرونا خانهنشین شده بودند را متقاعد کرده بود تا جایی که این دکلها در شهرهای لیورپول، بیرمنگام و همچنین بلفاست بریتانیا به آتش کشیده شدند. عکس و فیلم دکلهایی که در آتش میسوختند هم در اینترنت بازتاب گستردهای پیدا کرد و البته دامنه این موضوع با همراهی برخی سلبریتیها بیشتر شد.
یکی از این سلبریتیها «وودی هارلسون» بازیگر بریتانیایی است که هفته گذشته با گذاشتن یک پست در اینستاگرام عملاً این آتش را شعله ورتر کرد. وی در اینستاگرام خود نوشت: تاکنون بسیاری از دوستانم درباره تأثیر منفی 5G بر شیوع کرونا صحبت می کردند. البته من هنوز این موضوع را به طور کامل بررسی نکرده ام ولی به نظرم حرفی جالب است. این پست وی بیش از ۲۵هزار بار لایک و به اشتراک گذاشته شد. M.I.A نیز یکی دیگر از خوانندگان رپ پرطرفدار بریتانیایی است که نسبت به خطرهای 5G ابراز نگرانی کرد. در پست فیسبوکی این شایعات مربوط به کرونا و همچنین ارتباط آن با 5G روی پلتفرم های مختلف و شبکههای اجتماعی هر روز پررنگ تر از روز قبل است در یکی از پست های این خواننده آمده است: ووهان چین که کروناویروس از آنجا آغاز شد دقیقاً جایی است که فناوری 5G نیز از آن شروع شده است و این اتفاقی نیست. یکی دیگر از سلبریتیهای تبلیغ کننده تئوری توطئه درباره نسل پنجم تلفن همراه 5G،
Hilson Keriخواننده امریکایی است. وی با ۴.۲میلیون فالوئر توئیتر، در ماه گذشته در سلسله توئیتهایی تلاش داشت تا کرونا را با 5G مرتبط کند. وی در توئیتهایش نوشت: تاکنون برخی تلاش داشتهاند تا ما را از خطرات تشعشع 5G مطلع کنند و چیزی که امروز میبینیم به واقعیت نزدیک است. فناوری5G در اول نوامبر ۲۰۱۹ در چین راه اندازی شد و حالا در این کشور عده زیادی به کام مرگ رفتهاند. شایعات درباره ارتباط 5G و شیوع کرونا به یک موج بزرگ بر روی پلتفرم فیسبوک تبدیل شد. یک گروه فیسبوکی پیش از این، تئوریهایی مبنی بر این که تشعشعات 5Gسیستم ایمنی بدن را تضعیف میکند به اشتراک گذاشته بود . حالا هم در شرایط بحران کرونا این گروه، تئوری دیگری مطرح کردند و آن هم این که اینترنت نسل پنجم سبب ابتلای مردم به کرونا شده است. در شرایطی که بیشتر مردم جهان از ویروس کووید ۱۹ نگران بودند بسیاری از مردم این دو تئوری را کنار یکدیگر قرار داده و آن را واقعی دانستند به همین دلیل هم واکنش بدی به این فناوری از خود نشان دادند و حتی دکلها را به آتش کشیدند.
البته شایعات درباره کرونا ویروس محدود به سلبریتیها نیست و این موضوع مورد توجه کاربران معمولی هم قرار گرفت. از زمان آغاز بحران کرونا در جهان، کاربران در شبکه های اجتماعی مختلف اقدام به انتشار شایعات گوناگون در زمینه کرونا کردند. برخی از کاربران در فیسبوک مدعی شدند که کووید ۱۹ اصولاً ویروس طبیعی نیست و تنها برای ترساندن مردم در آزمایشگاه ها ایجاد شده است. برخی هم انتشار این ویروس را پشت صحنه جنگ ابرقدرت های جهان عنوان کردند. یکی دیگر از شایعات درباره کرونا هم این بود که بیل گیتس بنیانگذار مایکروسافت یک تکنولوژی جدید ابداع کرده تا جمعیت جهان را کمتر کند و ازسوی دیگر در شایعه دیگری آمده است واکسنهای کرونا عملاً تراشههایی هستند که داخل بدن انسانها جاساز خواهند شد.
برخی روسیه را نیز در انتشار شایعات دخیل می دانند و این کشور را از مخالفان سرسخت 5G میدانند. تلویزیون RT America که توسط دولت روسیه تأسیس شده، یک سال قبل در گزارشی با عنوان «5G وایرلس:یک تجربه خطرناک برای بشر»، مردم را از این تکنولوژی به هراس انداخت که البته نیویورک تایمز در همان زمان آن را تلاش روسیه برای کاستن از سرعت امریکا برای رسیدن به این تکنولوژی عنوان کرد.
واکنش شبکه های اجتماعی
موضوع به آتش کشیده شدن دکلهای 5G، دولت انگلستان را به شدت خشمگین کرد چراکه این کار نادرست عملاً بر فعالیت اینترنت 2G،3Gو 4Gنیز تأثیر داشت و باعث دردسرهایی برای کارمندان دورکار، بیمارستانها و… در مناطق درگیر شد. به همین دلیل هم دولت اعلام کرد که حتماً با مدیران شبکه های اجتماعی جلساتی برگزار خواهد کرد تا درباره محتوای انتشار یافته بر روی پلتفرمهایشان پاسخ دهند. به اعتقاد دولتمردان،شبکه های اجتماعی باید در میانه بحران کرونا تلاش بیشتری برای حذف اخبار جعلی و نادرست و شایعات بیاساس داشته باشند. البته شبکههای اجتماعی تاکنون برای مقابله با افراد قانونشکن، راهکارهایی داشتهاند ولی ظاهراً کافی نبوده است. از این شبکههای اجتماعی میتوان به یوتیوب اشاره کرد که به ناشران اخبار نادرست هشدار داد محتوا و اکانت آنها حذف خواهد شد. سخنگوی یوتیوب گفت: ما متعهد به انتشار اخبار درست در زمان بحران هستیم به همین دلیل هم با کمک دیتای سازمان جهانی بهداشت به مقابله با اخبار جعلی میپردازیم که یکی از آنها مرتبط دانستن شیوع کرونا و 5G است. ما همچنین همه ویدئوهای خشونتآمیز در این زمینه را حذف میکنیم و از انتشار اخبار مربوط به درمانهای نادرست کرونا جلوگیری میکنیم. سخنگوی فیسبوک نیز پس از حذف اکانت گروههای فیسبوکی متخلف یادآور شد: ما از انتشار هرگونه محتوای مضر و غلط بر روی پلتفرم خود پیشگیری کرده و تلاش می کنیم تا اطلاعات درست و دقیق درباره کرونا را به مردم برسانیم.
پاسخ شرکتهای مخابراتی بریتانیا
به دنبال آتشسوزیهای عمدی، Ofcom از قانونگذاران و رگولاتورهای رسانه ومدیا در بریتانیا با اشاره به نظارت خود بر کار ناشران اخباری مبتنی بر تئوری توطئه، نوشت:این اخبار در شبکههای اجتماعی ازجمله واتساپ، فیسبوک، توئیتر،یوتیوب و همچنین Nextdoor منتشر شده است و باید به آنها هشدار داد. کمپانیهای ارتباطی و مخابراتی بریتانیا نیز به دنبال آتش گرفتن دکلها نسبت به شایعات واکنش نشان دادند. این کمپانیها ازجمله وودافون،EE, O2 و همچنین Threeهمگی این تئوری و شایعه را بیاساس دانستند و عنوان کردند که این موارد در زمره اخبار جعلی محسوب میشود. وودافون دومین اپراتور بزرگ موبایل در جهان، ادعاها درباره 5G را یک موضوع مرتبط با امنیت ملی دانست و سازمان سلامت NHS بریتانیا نیز به این موضوع ورود کرد و به طور کلی این شایعات را رد کرد. این سازمان یادآور شد: میبینیم کرونا ویروس در کشورهایی هم که فناوری 5G در اختیار ندارند شیوع یافته است پس این ادعا نادرست است. قطعاً امواج رادیویی نمیتوانند ویروسها ازجمله کووید۱۹را تولید کنند یا در انتشار آن دخیل باشند. ویروس از انسان به انسان انتقال مییابد نه از طریق امواج رادیویی و نمیتوان حتی تصور کرد که شما از طریق گوشی یا نگاه کردن به تلویزیون به کرونا مبتلا شوید مگر این که گوشی یا کنترل تلویزیون شما به صورتی آلوده به کووید ۱۹ شده باشد.
نقش 5G در مبارزه با ویروسها
با وجود همه سنگاندازی ها و خلق تئوریهای توطئه درباره اینترنت نسل پنجم، باید گفت که این فناوری میتواند با توانمندیهایش نقشی مؤثر در شناسایی و درمان کرونا و نیز حل مشکلات مربوط به این دوره بحرانی داشته باشد. دراین راستا گروه علوم و فناوریهای نوین پژوهشگاه فضای مجازی نقش این فناوری را در مبارزه با ویروسهای آینده بررسی کرده است. در این گزارش آمده است5G در حوزه بهداشت و درمان، آموزش، رسانه و سایر زمینهها دارد به عنوان مثال ارائه خدمات درمانی از راه دور در بیمارستانی واقع در شهر ووهان مرکز شیوع کرونا باعث شد پزشکان از خارج شهر بتوانند تصاویر CT و سایر تصاویر پزشکی بیماران را بررسی کنند. درواقع با این کار،کمبود رادیولوژیستها در ووهان جبران شد و غربالگری افراد مشکوک به این ویروس افزایش یافت.
5G همچنین به آموزش از راه دور نیز کمک کرد تا دانشآموزان با کمک نمایشگرهای باکیفیت، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و عینکهای هولوگرافی، احساس میکنند معلمان خود واقعاً حضور دارند. این فناوری در بحران کرونا در حوزه رسانههای خبری نیز می تواند مؤثر باشد و بستری برای پخش زنده روزانه برنامهها فراهم کند. به علاوه امکان ساخت و پخش فیلمها با کیفیت بالا از طریق ابر وجود خواهد داشت.