با توجه به افزایش دورکاری کارمندان در گوشه و کنار دنیا و همچنین اجبار دانشآموزان و دانشجویان به شرکت در کلاسهای آموزش از راه دور، بسیاری گمان میکردند در بحران کرونا بازار فروش کامپیوترهای شخصی از جمله لپتاپ، نوتبوک و… داغ شود اما این موضوع محقق نشد و حتی شاهد شیب نزولی فروش این وسایل دیجیتال پرکاربرد در سراسر جهان بودهایم.
اپل بازنده بازار فروش کامپیوتر
ویروس کرونا نه تنها سلامت، بلکه اقتصاد و بازار جهان را نیز نشانه رفته و حالا دیگر بخشها و صنایع مختلف، درگیر یک بحران بزرگ شدهاند و البته این دردسر، دامان صنعت کامپیوترهای شخصی(PC) را نیز گرفته است. تحقیقات مؤسسات پژوهشی مختلف نشان میدهد کمپانیهای تولیدکننده این وسایل، روزهای خوشی را نمیگذرانند و در سهماهه نخست سال جاری میلادی با کاهش فاحش میزان فروش مواجه شدهاند. مؤسسات پژوهشی مختلف به این موضوع ورود کردند تا علاوه بر ارائه آمار درست فروش، دلایل ناکامی این تولیدکنندههای بزرگ جهان را دریابند.
از این مؤسسات پژوهشی میتوان به گارتنر و IDC اشاره کرد. گزارش این مؤسسات هرچند تفاوتهایی با یکدیگر دارد و به دلیل اختلافهایی در شیوه تحقیق، آمار نهایی شان در زمینه فروش کامپیوترهای شخصی در جهان با یکدیگر مطابقت ندارد اما هر دو بر کاهش میزان فروش این وسایل فناورانه در سهماهه نخست سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه سال گذشته تأکید دارند. گارتنر در مطالعات تحلیلی خود کامپیوترهای خانگی،نوتبوکها و همچنین اولتراموبایلهای گرانقیمت همچون Microsoft Surface را مورد توجه قرار داده است اما کرومبوک و آیپدها در این تحقیق جایی نداشتهاند.درمقابل، مؤسسه IDC کرومبوکها و همچنین کامپیوترهای workstation را در تحقیق خود به حساب آورده ولی تبلتها را به حساب نیاورده است.
با توجه به این تفاوتها در تحلیل و پژوهش، مؤسسه IDC از کاهش ۹.۸درصدی میزان فروش کامپیوترهای شخصی در سهماهه نخست ۲۰۲۰ خبر داده است. بنا به گزارش این مؤسسه، در این مدت ۵۳.۲میلیون دستگاه کامپیوتر شخصی به فروش رسیده است اما گارتنر این رقم را ۵۱.۶میلیون دستگاه گزارش داده و عنوان کرده است که میزان فروش کامپیوترهای خانگی در سهماهه نخست امسال کاهشی ۱۲.۳درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته و آن را بدترین میزان کاهش رشد فروش این بخش از سال ۲۰۱۳ تاکنون برشمرده است. از نظر هر دو مؤسسه پژوهشی برندهای لنوو، HPو Dell برترین فروشندگان جهان شناخته شدند و همچنین Dell تنها کمپانی این لیست است که تعداد کامپیوتر خانگی بیشتری نسبت به مدت مشابه سال گذشته فروخته و رشدی کمتر از ۱.۱درصد را تجربه کرده است. بیشتر تولیدکنندگان کامپیوترهای شخصی کاهش رشد دورقمی داشتهاند و در این میان اپل بدترین وضعیت را تجربه کرده است. تحلیلگران این مؤسسات اعتقاد دارند اپل در سهماهه نخست امسال به دلیل مشکلاتی در فروش کامپیوترهای شخصی مکینتاش تا ۲۱درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۹ کاهش فروش داشته است. HP و Acer هم افت فروش دورقمی را تجربه کردهاند ولی کاهش فروش برند لنوو ۴.۴درصد بوده است.
در این گزارش میزان کاهش فروش در جهان به صورت منطقهای هم مورد بررسی قرار گرفته و عنوان شده که در منطقه آسیاپاسیفیک(آسیا-اقیانوسیه)، لنوو و HP بیشترین آسیب را دیدهاند. بسته شدن کارخانهها و توقف فعالیتهای تجاری در این منطقه از جمله چین باعث شده است که در این منطقه شاهد کاهش رشد فروش دورقمی در سهماهه نخست سال جاری میلادی باشیم اما این کاهش در اروپا و خاورمیانه و افریقا (EMEA) تکرقمی بوده است.
گارتنر و IDC دلیل عمده کاهش فروش را با بسته شدن کارخانههای چین در ماه فوریه و همچنین سختی ارسال کالا از مبدأ یا به مقصد چین به دلیل لغو پروازها مرتبط میدانند. ازسوی دیگر تحلیلگران معتقدند بیشتر کسانی که دورکاری انجام میدهند و همچنین گیمرها در انتظار نمونههای جدید این وسایل دیجیتال بودهاند که هر سال در ابتدای سال روانه بازار میشد به همین دلیل هم از خرید صرفنظر کردهاند تا اوضاع به حالت عادی بازگردد.
تأمین 95 درصد قطعات کامپیوتری در دستان چین
یکی دیگر از مراکز پژوهشی که به موضوع بازار کامپیوترهای شخصی ورود کرده، مؤسسه بریتانیاییState of Flux است که مرکز مشاوره برای زنجیره تأمین در جهان به شمار میرود. این مؤسسه در گزارشی عنوان کرده است در میان لوازم الکترونیک، تلفنهای هوشمند، هدفونها و همچنین کامپیوترها بیشترین ضربه را از کرونا خوردهاند. به گزارش این مرکز، ۹۵درصد از کمپانیهای حاضر در لیست هزار شرکت برتر فورچون(Fortune 1000 companies)، قطعات مورد نیاز خود را از چین تأمین میکنند. در این گزارش اشاره شده است چین منشأ ویروس کرونا بوده و تعطیلی سال نو میلادی و به دنبال آن توقف تولید در بسیاری از کارخانههای تأمین کننده قطعات مورد نیاز کمپانیهای برتر جهان در روزهای کرونایی، سبب شد شرکتهای تولیدکننده با کمبود مواد اولیه و درنتیجه، کاهش رشد فروش بخشهای مختلف از جمله کامپیوترهای شخصی مواجه شوند. البته باید گفت هرچند همه کمپانیهای موجود در این لیست در زمینه تکنولوژی فعالیت ندارند اما شرکتهای فناوری بخش زیادی از این کمپانیها را تشکیل میدهند. ازسوی دیگر این مؤسسه نیز بخشی از کاهش فروش را در نتیجه انتظار کاربران و فروشندگان برای ورود نمونهها و مدلهای جدید این کالاها به بازار میداند و معتقد است افراد دورکار و صاحبان فروشگاهها برای خرید دست نگه داشتهاند.
انتظار طولانی برای تأمین کالا
مؤسسه تحلیل بازار Canalys نیز در گزارشی از کاهش فروش کامپیوترهای شخصی در سهماهه نخست ۲۰۲۰ خبر داد و نوشت: میزان فروش این کامپیوترها نسبت به سال گذشته کاهش رشد ۸درصدی را نشان میدهد.این مؤسسه یادآور شده است: شیوع کرونا سبب بروز اختلال و مشکلاتی در زنجیره تأمین وسایل الکترونیکی چینی یا قطعات آن شد که همین موضوع، کاهش ارائه کامپیوتر و تلفنهای هوشمند به مغازههای مختلف در چین و جهان را به دنبال داشته است. فروشندگان کامپیوترهای شخصی حاضر در این تحقیق نیز عنوان کردهاند که به آنها اعلام شده است تحویل رایانههای شخصی و قطعات به آنها سهبرابر زمان قبلی طول خواهد کشید که این موضوع خود به کاهش این لوازم دیجیتال و حتی گاه اتمام موجودی آنها منجر شده است. این مؤسسه همچنین در گزارش خود ادامه داده است میزان تولید در کارخانههای تولیدی ۲۰تا ۴۰درصد کمتر از حد انتظار بوده است، هرچند برخی کارخانهها از جمله فاکسکان تلاش کردند تا به چرخه تولید بازگردند. فاکسکان بزرگترین تولیدکننده لوازم الکترونیکی جهان، تلاش کرد از ابتدای آوریل میزان تولید خود در چین را به ظرفیت قبلی برگرداند اما سخنگوی این کارخانه گفت: صرفنظر از موفقیت ما در تکمیل ظرفیت تولید،هنوز نمیتوانیم تخمین بزنیم که عملکرد مالی یکساله این کمپانی چه روندی را طی خواهد کرد.
فاکسکان که بزرگترین کارخانه مونتاژ آیفونهای اپل را نیز در اختیار دارد ماه گذشته هشدار داد که این بحران میتواند بر درآمد سالانه آن تأثیر منفی داشته باشد.