آیا کلاهبرداری خدمات ارزش افزوده متوقف میشود
زمستان سال گذشته وقتی وزیر ارتباطات در توییتر خود خبر از تصویب مصوبه برای سازمان‌دهی ارائه خدمات ارزش افزوده داد او و بسیاری از مدیران این وزارت خانه ادعا کردند که حالا با تصویب این مصوبه پرونده کلاهبرداری از کاربران به واسطه خدمات ارزش افزوده برای همیشه بسته خواهد شد. این ادعای مدیران وزارت ارتباطات در حالی مطرح میشود که هنوز سوالت زیادی در مورد چگونگی کارکرد این مصوبه وجود دارد؛ از جمله اینکه اگر هدف جلوگیری از کلاهبرداری به واسطه خدمات ارزش افزوده است چرا اجرا این مصوبه به ۱۵ اردیبهشت ماه موکول شده و نه همزمان با تصویب آن؟ براساس قانون‌گذاری جدید، این مصوبه در صورت موفقیت در اجرا تنها جلوی کلاهبرداری از خدمات ارزش افزوده‌ای را می‌گیرد که کاربران برای دریافت آن درخواست داده باشند، در این بین تکلیف آن دسته از خدمات ارزش افزوده‌ای که به صورت نخواسته فعال شده چه خواهد شد؟
معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی معتقد است که تصویب این مصوبه قرار نیست برای همیشه ارائه خدمات ارزش افزوده در کشور را تعطیل و جلوی مشکلاتی که به واسطه این سرویس در کشور به وجود آمده است را بگیرد؛ بلکه این مصوبه تلاش می‌کند تا کلاهبرداری در این بخش به شکل محسوسی کاهش پیدا کند. آنطور که حسین فلاح جوشقانی به پیوست توضیح می‌دهد وزارت ارتباطات امیدوار است با تصویب این مصوبه بین ۹۰ تا ۹۵ درصد کلاهبرداری از کاربران به واسطه خدمات ارزش افزوده کاهش پیدا کند.
اما چرا مصوبه‌ای که تلاش می‌کند کلاهبرداری از کاربران از طریق خدمات ارزش افزوده را کاهش دهد برای اجرا به ۱۵ اردیبهشت ماه سال جاری موکول شده و اجرای آن از سال گذشته در دستور کار قرار نگرفته است. حسین فلاح جوشقانی، رئیس رگولاتوری در پاسخ به این سوال پیوست گفت: «اجرای این مصوبه نیاز به پیش زمینه‌ها و در واقع ایجاد زیرساخت‌هایی در اپراتورهای تلفن‌همراه دارد. برای نمونه یکی از بند‌های اصلی این مصوبه اپراتور موظف است به منظور اطلاع‌رسانی و انجام محاسبات خدمات ارزش افزوده ارائه شده به مشترکا تلفن ثابت و همراه پس پرداخت (دائمی) صورتحساب جداگانه صادر کند.»
فلاح در توضیح بیشتر این موضوع اعلام کرد: «در واقع در این مصوبه تاکید شده که اپراتور باید اعتباری جداگانه برای خدمات ارزش افزوده مشترکان خود ایجاد کند که از این اعتبار تنها برای خدمات ارزش افزوده استفاده شود و تنها از طریق همین اعتبار خدمات ارزش افزوده فعال میشود.» براساس اظهارت رئیس رگولاتوری، صورت حساب‌های مربوط به خدمات ارزش افزوده جدا از صورت‌حساب‌های فعلی کاربران است و این به معنی این خواهد بود که اگر کاربر در زمینه خدمات ارزش افزوده بدهی داشته باشد اپراتور نمی‌تواند به خاطر این بدهی تمام خدمات او مانند تماس، اینترنت یا پیامک را قطع کند.
فلاح تاکید می‌کند که در سال‌های گذشته به دلیل شفاف نبود شرایط فعال شدن خدمات ارزش افزوده مردم از ارائه این خدمات ناراضی بودند اما حالا با این مصوبه سرویس‌های شفاف در اختیار آنها قرار می‌گیرد و شرکت‌هایی هم که به صورت قانونی در این زمینه فعال بودند رشد خواهند کرد.
رئیس رگولاتوری می‌گوید با مصوبه جدید صورت حساب‌های مربوط به خدمات ارزش افزوده جدا از صورت‌حساب‌های فعلی کاربران است و این به معنی این خواهد بود که اگر کاربر در زمینه خدمات ارزش افزوده بدهی داشته باشد اپراتور نمی‌تواند به خاطر این بدهی تمام خدمات او مانند تماس، اینترنت یا پیامک را قطع کند.
فلاح در پاسخ به این سوال که چگونه قرار است فعالیت برخی از سرویس‌های ارزش افزوده که به راه‌های مختلف و بدون اینکه مشترک از آن خبر دارد، گرفته شود گفت: «صادر شدن صورت حساب مجزا از سمت اپراتورها در این زمینه بسیار کمک خواهد کرد، وقتی اپراتور برای خدمات ارزش افزده‌ای که مشترک از آنها استفاده می‌کند صورت حساب صادر می‌کند کاملا به صورت شفاف مشخص میشود که آیا کاربر از آن خدمات استفاده می‌کند یا نه، در صورتی هم که مشترک هزینه سرویسی که از آن استفاده نمی‌کند پرداخت نکند پس آن خدمات ارزش افزوده غیرفعال میشود.» فلاح می‌گوید فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای اجرای این مصوبه کمی زمان بر بوده به همین دلیل رگولاتوری دو ماه به اپراتورها برای فعال کردن این زیرساخت‌ها فرصت داده تا در نهایت هم این مصوبه از ۱۵ اردیبهشت به بعد از سمت اپراتورهای تلفن‌همراه لازم‌الاجرا خواهد شد.
فلاح همچنین در مورد ایجاد اعتبار جداگانه برای کاربران به منظور فعال کردن خدمات ارزش افزوده توضیح داد: «اینکه این اعتبار چگونه به مشترکان اپراتورها تعلق می‌گیرد بسته به انتخاب و روش‌هایی است که اپراتورها انتخاب می‌کنند اما آنچه برای ما اهمیت دارد این است که این اعتبار باید چیزی مانند کیف پول الکترونیکی باشد تا از محل این اعتبار امکان فعال‌سازی خدمات ارزش افزوده وجود داشته باشد.»
او ادامه داد: «از سوی دیگر حالا شاید این سوال پیش آید که از محل اعتبار کاربر یک سرویس ارزش افزوده بدون اطلاع فعال شود در این وضعیت تکلیف چیست که باید بگویم در این شرایط هم کاربر اختیار دارد که هزینه سرویس ارزش افزوده را پرداخت نکند. این اتفاق هم در شرایط رخ می‌دهد که با پرداخت نشدن این صورت حساب سرویس‌های دیگر او در شبکه اپراتور تلفن همراه غیر فعال نمی‌شود.»
فلاح تاکید می‌کند که در چندماه گذشته رگولاتوری به کمک اپراتورها بررسی و مطالعات زیادی روی روش‌های دور زدن برخی سرویس‌های ارزش افزوده و کلاهبرداری از کاربران را انجام داد و ابراز امیدواری می‌کند که اجرا این مصوبه کلاهبرداری از طریق خدمات ارزش افزوده را بین ۹۰ تا ۹۵ درصد کاهش دهد. او تاکید می‌کند که همیشه دور زنندگان قانون راهی برای کلاهبرداری پیدا می‌کند اما آنها تلاش کرده‌اند که تا حد زیادی با این مصوبه روند فعالیت در این بازار را شفاف کنند تا هم مردم از استفاده خدمات ارزش افزده راضی باشند و هم کسب‌وکارهای قانونی در این بخش روبه تعطیلی نروند.
متن کامل مصوبه رگولاتوری در مورد ارائه و استفاده از خدمات ارزش افزوده را اینجا بخوانید.