به نظر میرسد بیماری کرونا با همه پیامدهای ناخوشایندی که برای شهروندان و اقتصاد کشورها داشت، اما اتفاقات خوبی را رقم زد. برخی این اتفاقات خوب را به کاهش آلودگی محیط زیست نسبت میدهند، با این حال، به تعبیر صاحبان کسبوکارها و استارتآپهایی که ماهیت دیجیتالی دارند، کرونا فرصتی شد تا مردم به سبب حفظ فاصله اجتماعی و قرنطینه شدن در خانه بیشتر به خدمات آنلاین روی آورند.
یکی از خدمات آنلاین پرطرفدار در این روزها خدمات بانکی بود. بهطوری که بنا بر آمار وبسایت crowdfundinsider دانلود و نصب اپلیکیشنهای بانکداری دیجیتال در آمریکا در ماه گذشته میلادی همزمان با شیوع ویروس کرونا و خانهنشینی شهروندان در این کشور با ۶۰ درصد رشد روبهرو شده است.
درآمدهای حاصل از دانلود اپلیکیشنهای بانکداری دیجیتال توسط کاربران در آمریکا در مارس ۲۰۲۰ میلادی، ۱۷ درصد افزایش یافته است. البته تنها این اپلیکیشنها نبودند که در این روزها با اقبال بلندی از سوی کاربران مواجه شدند. بلکه براساس همین آمار اپلیکیشنهای بانکی و پرداخت موبایل، برخی دیگر از اپلیکیشنها نظیر سرویسهای استریم و پخش آنلاین محتوا و سرویسهای اینترنتی ارائهدهنده غذا نیز در جهان به ترتیب با رشد ۱۰ درصدی و ۲۳ درصدی در استقبال کاربران مواجه شدهاند.
در این میان، فینتکها یا به عبارت دیگر اپلیکیشنهای مالی نیز از آن دست برنامههای موبایلی بودند که فرصتی برای خودنمایی در ابزارهای دیجیتالی کاربران اینترنت پیدا کردند. طبق تحقیقات جدید که توسط گروه deVere منتشر شده، با شیوع بیماری کرونا استفاده از برنامههای موبایلی فینتک در اروپا ۷۲ درصد افزایش داشته است.
در زمانی که اکثر بخشهای اقتصاد جهان شرایط رکود را تجربه میکنند، جهش قابلتوجه در دانلود اپلیکیشن فینتکها، اخباری دلگرمکننده برای این صنعت است. علاوه بر این، برنامههای موبایلی حوزه بانکی و مالی در کشورهای آسیایی و خاورمیانه در این مدت دو برابر شده است.رشد و شکوفایی فینتکها به این مدت خلاصه نمیشود بهطوری که بنابر گزارشهای CB Insights و PwC در سال گذشته میلادی سرمایهگذاری جسورانه در این بخش حدود 38 درصد رشد کرده و از 13 میلیارد دلار در سال 2018 به 18 میلیارد دلار رسیده است. شرکتهای فینتکی در سطح جهانی نیز از مقررات انعطافپذیرتر در هر دو اکوسیستم نوظهور و بالغ بهره بردهاند، چرا که سازمانها به دنبال بهبود خدمات مالی و توسعه اقتصاد دیجیتال هستند.
براساس گزارشی از سوی Ecosystm، چهار موج مثبت در راستای رشد اکوسیستم فینتک در طول سال ۲۰۲۰ شکل خواهد گرفت. نخست آنکه سرمایهگذاران بیشتر از پلتفرمهای فینتکی پشتیبانی خواهند کرد. همکاری و سرمایهگذاری بانکهای سنتی در شرکتهای فینتک افزایش خواهد یافت. گذشته از آن اهمیت دادههای به دست آمده از برنامههای مالی در بخش موبایلی افزایش یافته و به تبع آن تحلیلها در این حوزه قوت خواهد گرفت. در نهایت اینکه رگولاتوریها فضای مقرراتی را با رشد این اکوسیستم تسهیل خواهند کرد.
فرصت و تهدید کرونا
متناوبا، تمایل مصرفکنندگان برای خدمات بانکداری دیجیتال به احتمال زیاد افزایش خواهد یافت و بسیاری از موسسات مالی سنتی مجبور خواهند شد دستاوردهای نوآورانه حوزه خدمات فینتکها را دنبال کنند. در نتیجه، بسیاری از آنها میتوانند به شرکتهای فینتک بهعنوان فرصتی برای ارتقای خدمات بانکداری دیجیتالی نگاه کنند. این افزایش در تقاضا برای خدمات فینتکی میتواند فضای رشد بیشتری برای شرکتهای ارائهدهنده اپلیکیشنهای مالی و جذب سرمایههای جسورانه فراهم کند.
علاوه بر این، تضعیف اقتصاد میتواند سازمانهای دولتی و قانونگذاران را وادار به تحریک توسعه راهحلهای فینتکی کند. بهعنوان مثال، کرهجنوبی در نظر دارد به منظور تحریک جهشی اقتصاد خود در دوران شیوع کرونا، بهطور موقت مقررات 10 صنعت ازجمله فینتکها را در ماه مارس تسهیل کند.
از طرفی سازمان بهداشت جهانی هم پرداختهای آنلاین را تشویق کردهاست.تاثیر شیوع بیماری کرونا بر فینتکها به اثر آن روی بازارهای مالی و رفتار سرمایهگذاری برمیگردد. حداقل در کوتاهمدت، سرمایهداران خرد به دنبال فضای ایمنتری برای سرمایهگذاری خواهند گشت که این مساله تاثیر منفی بر سرمایهگذاری VC شرکتهای موجود و جدید دارد. آن دسته از فینتکهایی هم که با کسبوکارها همکاری میکنند، از گزندهای رکود اقتصادی در این روزها در امان نبودند. به ویژه برای شرکتهای فینتک در بخش پرداخت، افت معاملات در تمام سطوح اقتصاد در سراسر جهان پیشبینی شده است.
آخرین دستاورد اکوسیستم فینتک قبل از کرونا
قبل از شیوع بیماری کرونا و ایجاد بیثباتی در بازار، چندین دستاورد بزرگ در اواخر سال ۲۰۱۹ و اوایل سال ۲۰۲۰ به دست آمد که اکوسیستم بانکی را دستخوش تغییر میکند. فعالیت اخیر روی تجزیه و تحلیل پیشرفته دادهها، توسعه پرداختها، وام دادن و فرصتهای سرمایهگذاری متمرکز شدهاست. این ترکیبات چشمانداز خوبی را برای سیستم بانکی فراهم میکند. این اتفاقات عبارتند از:
اپل و گلدمن ساکس: این دو غول دیجیتال بهطور مشترک یک کارت اعتباری جدید را در ماه اوت 2019 راهاندازی کردند. کارت اعتباری جدید اپل با برنامه کیف پول دیجیتال آیفون کار میکند. این مشارکت در سال ۲۰۲۰ با اعلام همکاری آمازون توسعه یافت تا به شرکتهای کوچک حاضر در پلتفرم آمازون برای فروش اعتبار داده شود.
پیپل و Honey: پیپل برنامههای خود را در تجارت الکترونیک در نوامبر 2019 با خرید شرکت Honey به ارزش ۴ میلیارد دلار توسعه داد. این خرید اهمیت ایجاد یک پلت فرم برای خدمات مالی را نشان میدهد که بخش مهمی از زندگی روزمره کاربران پیپل میشود. ویزا و Plaid: ویزا با خرید استارت آپ Plaid به ارزش 3/ 5 میلیارد دلار در ماه ژانویه 2020 موافقت کرد تا به وسیله شبکه داده Plaid به مشتریان اجازه دهد حسابهای بانکی سنتی خود را به شرکتهای فینتکی مانند Venmo، Robinhood، acorns، Betterment و chime متصل کنند.