آغاز فعالیت اپراتور ماهواره‌ای با سرمایه ۳۰۰ میلیون دلاری
مشاور رییس سازمان فضایی کشور از مراحل نهایی صدور پروانه اپراتور ماهواره‌ای خبر داد و گفت: اپراتور ماهواره‌ای می‌تواند کار خود را با ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار سرمایه اولیه آغاز کند.
بحث اعطای پروانه به اپراتورهای ماهواره‌ای و آغاز به فعالیت آن‌ها تقریبا از دو سال قبل آغاز شد اما هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. البته دستورالعمل‌ها و نحوه واگذاری اعلام شده اما هیچ کنسرسیوم و مجموعه‌ای تا الان موفق به دریافت پروانه نشده است.
مشاور رییس سازمان فضایی کشور در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در خصوص فرآیند دریافت مجوز اپراتور ماهواره‌ای گفت: بحث فضایی در کشورها و خصوصا ایران همیشه از اولویت‌ها بوده و در بازه‌های زمانی مختلف توانسته‌ایم با کمک شرکا تامین ماهواره را انجام دهیم. مدتی قبل دولت تصمیم گرفت با تدوین «پروانه» – مانند پروانه‌هایی که برای اپراتورهایی مانند همراه اول، ایرانسل و شرکت مخابرات- در کمیسیون تنظیم مقررات به بخش خصوصی اجازه دهد در تامین و بهره‌برداری ماهواره مشارکت کند.
وی با بیان این که بخش خصوصی متقاضی می‌تواند تحت شرایطی برای دریافت این پروانه درخواست بدهد، افزود: یکی از شرایط مدنظر این است که حتما بخش خصوصی باید کنسرسیومی (مشارکت) از شرکت‌های تامین کننده مالی و توانمند در حوزه فنی باشند. این‌ها امتیازبندی می شوند و اگر کف امتیاز را دریافت کنند می‌توانند موافقت اولیه برای دریافت پروانه را بگیرند.
رحمت با اشاره به این که این کار عملا به دولت اجازه می‌دهد تا بخش خصوصی به این حوزه ورود کند افزود: در مدت یک تا دو سال قبل که بحث این مساله مطرح شد، سازمان فضایی کشور شرکت‌های متقاضی و علاقمند به سرمایه‌گذاری در این حوزه را از صفر به سطح قابل قبولی رساند تا برای دریافت پروانه اپراتوری مجوز بگیرند و برای کشور تامین ماهواره کنند.
منعی برای حضور سهامدار خارجی نیست
او درباره این که تامین ماهواره حتما باید بومی باشد یا نه، گفت: در این خصوص الزامی وجود ندارد. کنسرسیوم‌ها حتی می‌توانند سهامدار خارجی هم داشته باشند اما نهایت سهم ۴۹درصد است. شاید در فاز اول نتوان روی توانمندی بومی حساب کرد چون ماهواره‌هایی که برای این کار مدنظر است ماهواره‌های پیشرفته‌ای هستند اما اگر این شرکت‌ها از توانمندی بومی در ساخت تجهیزات زمینی یا و راه‌اندازی شبکه استفاده کنند از سوی رگولاتوری تخفیف‌هایی برای آن‌ها در نظر گرفته میشود. ضمن این که اگر دولت بخواهد در این پروژه‌ها همکاری کند، نمی‌تواند مشارکت بیش از ۲۰درصد داشته باشد. البته این مشارکت تنها با موافقت بخش خصوصی انجام خواهد شد.
حامد رحمت افزود: صدور این پروانه‌ها از سوی وزارت ارتباطات دسترسی به بازار ایران برای اپراتورهای خارجی را محدود می‌کند تا اپراتور بومی جان بگیرد و به بلوغ برسد. سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با شرکت مکفا و در قالب یک کنسرسیوم تشکیل شده و مذاکرات خود را آغاز کرده‌اند.
بانک‌ها و شرکت گروه مپنا که از مجموعه‌های توانمند در این حوزه هستند نیز برای دریافت پروانه وارد مذاکرات جدی شده‌اند. علاوه بر این شرکت‌های خصوصی در بحث منظومه، شرکت امیدفضا را با مشارکت بیمه کوثر و چند شرکت دیگر تشکیل داده‌اند.
سهم بزرگی از بازار آسیا، آفریقا و اروپا
او افزود: شرکت‌های بخش خصوصی با درکی که از ارتباطات آینده و نیاز مشتری دارند، حتی اگر نخواهند به بازار بین‌المللی ورود کنند می‌توانند در کشور خودمان فعالیت‌شان را از سر بگیرند. ایران از نظر استراتژیک منطقه‌ای سرشار از منابع نفتی و انرژی است اما در مقابل جنگ‌های زیادی هم ممکن است شکل بگیرد به همین دلیل ارتباطات ماهواره‌ای بسیار گران و مهم است. ایران می‌تواند شاه راه ارتباطی بین آسیا، افریقا و اروپا باشد و اگر ماهواره‌ای بر فراز جو کشور ما قرار بگیرد، می‌تواند کشورهای بسیاری از این قاره‌ها را پوشش دهد و مشتری خود را به دست بیاورد.
رحمت در پاسخ به میزان سرمایه‌ای که برای این کار نیاز است، افزود: سرمایه مورد نیاز کاملا بستگی به نوع خروجی دارد و این که از اپرتور چه انتظاری داریم. باید این را بدانیم که اپراتور ماهواره‌ای تنها با یک ماهواره کار نمی‌کند و قرار است نسل‌های مختلفی از ماهواره را داشته باشد که هر کدام کار متفاوتی انجام می‌دهند. ممکن است برای ایجاد ارزش افزوده، پهنای باند ارائه کند. ممکن است سرویس مدیریت شده‌ای ایجاد کند و پلن فروشی راه بیندازد. به صورت محدود باید گفت فعالیت اپراتور ماهواره‌ای را می‌توان با سرمایه‌ای حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار آغاز کرد.
آغاز کار با یک اپراتور
مشاور رییس سازمان فضایی افزود: از متقاضیان دریافت پروانه دعوت به عمل آمده است و متقاضیان فرصت محدودی برای اقدام در این خصوص دارند. در متن قانون محدودیتی برای صدور پروانه وجود ندارد اما با حجم بازاری که وجود دارد فکر می‌کنیم یک اپراتور برای این کار کافی باشد.
او در پایان با اشاره به این که مذاکرات با کنسرسیوم‌های متقاضی دریافت پروانه به مراحل نهایی رسیده است، گفت: بخش‌های خصوصی از دولت انتظار حمایت دارند همان‌طور که دولت اوایل حضور اپراتورهای تلفن همراه از آن‌ها حمایت کرد. با توجه به افت ارزش پولی که وجود دارد، اپراتورها ریسک بزرگی را قبول می‌کنند و از دولت انتظار حمایت دارند. امیدواریم درخواست صدور پروانه به سرعت به رگولاتوری داده شود تا شاهد فعالیت اپراتورهای ماهواره‌ای در کشور باشیم.