حجمخوری ترافیک پیام‌رسان بومی
شیوع کرونا خیلی از سبک زندگیهای امروزی را تغییر داد و به همه آنها تا جای امکان رنگ و بوی دیجیتالی بخشید، آموزش آنلاین، خرید آنلاین یا حتی دورکاری از طریق شبکه آنلاین. حتی در این میان دیدارها هم تغییر کرد و مجازی شد. در واقع، بسیاری از شهروندان ترجیح دادند برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی که روی قرنطینه شدن در خانه تاکید داشت و برای حفظ سلامتی، حتی‌الامکان دیدارهای حضوری را کم کرده و به دیدن یکدیگر روی صفحه ابزارهای دیجیتالی قناعت کنند. به این ترتیب، پیامرسانها، به‌ویژه آن دسته از پیامرسانهایی که قابلیت تماس تصویری داشتند مورد استقبال کاربران قرار گرفتند.
در این میان هم برخی از شهروندان تصمیم گرفتند که برای برقراری تماس‌های تصویری به جرگه کاربران پیام‌رسان «سروش» بپیوندند. غافل از اینکه هزینه این مکالمه مشمول اینترنت نیمبها نمیشود. همین باعث شد یکی از کاربران فضای مجازی در توییتر از تمام شدن حجم بسته اینترنت همراه اول خود پس از تماس تصویری در بستر پیام‌رسان بومی سروش خبر بدهد. وزیر ارتباطات قول داد این تخلف را پیگیری کند. پس از چند روز این مساله در هیات دولت مطرح شد و سخنگوی هیات دولت نیز بر پیگیری آن تاکید کرد. به هر حال، این مساله تاکنون مسکوت بود تا اینکه مجید حقی، معاون نظارت و اعمال مقررات رگولاتوری، در گفت‌وگو با «ایرنا» این ادعای کاربران را تایید کرد و گفت: تخلف صورت‌گرفته درخصوص حجم اینترنت مصرفی در یک پیام‌رسان بومی، بررسی شد و حجم کسر شده از حساب مشترکان پس از ثبت شکایت در سامانه ۱۹۵ و در اسرع وقت به حساب آنها برمی‌گردد.
کسر از حجم اینترنت کاربران در حالی بوده که به گفته معاون نظارت و اعمال مقررات رگولاتوری، ویدئو کال و ویس کال یا هر سرویسی که از منشأ IPهایی که معرفی شده ارائه شوند، تولید داخلی محاسبه و به محض شناسایی در اپراتور تعرفه ترجیحی برایش در نظر گرفته میشود. اگرچه برخی انتقادات را به سروش وارد میدانستند که هزینه بالای مکالمه را به کاربران تحمیل کرده، اما به اعتقاد این مدیر سازمان رگولاتوری، این وظیفه اپراتور است تا هر ترافیکی که از سمت پیام‌رسان می‌آید مشمول تعرفه شود. همچنین توصیه کرد اگر پیام‌رسان بومی قصد دارد سرویس جدیدی ارائه دهد، هم سازمان تنظیم مقررات و هم اپراتورها را در جریان بگذارد. وی در توضیح این اتفاق افزود: مشکلات ناشی از این بود که پیام‌رسان سروش سرویس ویدئو کال را بر اساس پروتکل خاص خود ارائه می‌کند که این پروتکل در اپراتورها شناسایی و بر اساس تعرفه ترجیحی محاسبه نشده است. زمانی که از ترافیک داخلی پیام‌رسان بومی صحبت می‌کنیم تمام پروتکل‌های مربوط به آن نیز باید شامل تعرفه یک‌سوم حجم اینترنت شوند. این اتفاق درخصوص پیام‌رسان سروش انجام نشده است. اما مسالهای که در این میان مطرح است اینکه چرا پیام‌رسان «سروش» چنین موضوعی را اطلاعرسانی نکرده است. به هر حال یکی از چالش‌های پیامرسانهای بومی جلب اعتماد کاربران بود، به‌طوری که در این میان، وامهای ارزانقیمتی نیز به آنها تعلق گرفت تا بتوانند در مقابل رقبای خارجی رقابت کنند و در نهایت بتوانند بخشی از بازار را به خود اختصاص دهند. با این حال چنین ناهماهنگیهایی نه‌تنها منجر به دلسرد شدن همان تعداد کاربران کم این پیامرسانها هم میشود و پیامدهای خوشایندی ندارد. در این میان، تنها توصیه معاون سازمان رگولاتوری به کاربران این است که اگر مشترکان مشکلاتی شبیه به این مشکل داشتند و حجم اینترنت‌شان به‌واسطه پیام تصویری به پایان رسیده است، می‌توانند پس از بررسی این اتفاق آن را از طریق سامانه ۱۹۵ به ثبت برسانند تا در اسرع وقت به شکایت‌شان رسیدگی شود و حجم از دست رفته‌شان به حساب آنها بازگردد. این مشکل را به‌صورت خاص و ویژه و در سریع‌ترین زمان بررسی و حل خواهیم کرد.
به نظر میرسد شبکه 195 و کامنت حسابهای کاربری وزیر ارتباطات و معاونان آن، تنها پناهگاه کاربران اینترنت است. به‌ویژه در دو ماه و نیم اخیر به خاطر شیوع بیماری کرونا مصرف کاربران به گفته آمار وزارت ارتباطات، تاکنون بیش از دو برابر رشد داشته است. بررسی سازمان تنظیم مقررات ارتباطات نیز نشان می‌دهد که میزان شکایت کاربران از سرویس اینترنت نسبت به قبل از شیوع کرونا افزایش چشمگیری داشته است. به نحوی که تعداد تماس‌های کاربران با سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات ۱۹۵ در اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹ نسبت به زمان مشابه در سال گذشته ۴۹ درصد و تعداد درخواست و شکایت‌های ثبت شده در این سامانه ۱۳۳ درصد افزایش یافته است.
این روزها هم با فعالیت وزیر ارتباطات و معاونانش این موضوع به شبکه‌های اجتماعی کشیده شده تا کاربران بتوانند مشکلاتشان را بیواسطه مطرح کنند. اما ظاهراً این روزها جواب همه گلایهها از کیفیت اینترنت به فرکانس‌هایی ختم میشود که در اختیار صداوسیما است. طوری که طی چند روز گذشته که افت سرعت اینترنت دوباره صدای کاربران را درآورد، این بار نایب رئیس هیات‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت همانند وزیر ارتباطات کاربران را به سازمان صدا و سیما حواله داد و گفت: «مشکل از جانب ما نیست و از فرکانس است. ما طی دیروز و امروز هیچ قطعی و اختلالی در شبکه زیرساخت ارتباطی کشور نداشتیم.» سجاد بنابی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، در مورد مشکل مربوط به سرعت اینترنت موبایل کاربران گفت: مشکل اینترنت موبایل اشباع فرکانسی بعضی از دکل‌های مخابراتی می‌تواند باشد که با افزایش فضای فرکانسی قابل حل خواهد بود. به هر حال مشخص نیست این اختلاف نظر وزارت ارتباطات و صداوسیما کی تمام شود و در این میان کاربران باید پای این اختلاف، صبوری کرده و به اعتراض از طریق سامانه 195 یا در شبکه‌های اجتماعی قناعت کنند.