فناوری فضایی به شناسایی زیستگاه پرندگان مهاجر کمک می‌کند
سازمان فضایی ایران از امکان استفاده از ابزارهای فناوری فضایی برای شناسایی زیستگاه پرندگان مهاجر و ردیابی مسیر آن ها خبر داد.
اداره کل سنجش از دور سازمان فضایی ایران همزمان با روز جهانی پرندگان مهاجر (۹ می ) و به منظور آگاهی بخشی در خصوص پرندگان مهاجر و اهمیت زیستگاه های آنها، بر نقش فناوری فضایی در شناسایی زیستگاه پرندگان مهاجر و ردیابی مسیر آن ها تاکید کرد.
این سازمان اعلام کرد که با استفاده از تصاویر ماهواره ای، امکان تشخیص زود هنگام اکوسیستم های آبی در حال تغییر و مدیریت این تالاب ها برای حفاظت و حمایت از طیف وسیعی از پرندگان مهاجر فراهم است.
پرندگان مهاجر معمولا از مناطق سردسیر به سمت جنوب مهاجرت می کنند و ایران به علت دارا بودن اقلیم متنوع، یکی از کریدورهای اصلی مهاجرت پرندگان از شمال زمین (سیبری غربی و اروپای غربی) به مناطق معتدل جنوبی محسوب می شود. از این رو تالاب‌ها و زیستگاه‌های استان‌های گیلان، مازندران، خوزستان و هرمزگان و سیستان و بلوچستان و فارس برای پرنده های مهاجر حائز اهمیت است و این استان‌ها ۸۸ تا ۹۳ درصد پرندگان مهاجر را پذیرا هستند.
اما به رغم آنکه تالاب و پرنده دو مولفه زیستی جدا ناپذیر از هم هستند و پرندگان مهاجر کاملا به حیات تالاب‌ها وابسته‌اند، چند سالی است که این اکوسیستم‌های آبی با خطر کم آبی و خشکی مواجه شده‌اند. به نحوی که بسیاری از تالاب های ارزشمند یعنی خانه پرندگان به علت کاهش بارندگی، ورود پساب های شهری، روستایی و حتی پساب های نفتی، تخصیص ندادن حقابه، خشکسالی و تبدیل اراضی تالاب به زمین‌های کشاورزی، خشک شده و برخی از آن ها به شوره زار تبدیل شده است.
از بین رفتن این حوضه های آبی، آسیب بسیاری نه تنها به زندگی ساکنین اطراف آن وارد می کند، بلکه بر حیات پرندگان به ویژه مهاجرت پرندگان تاثیر دارد و حتی رژیم گونه‌ای پرندگان آن تغییر کرده و برخی از پرندگان دیگر به این تالاب ها نمی آیند و در برخی موارد گونه های جدیدی وارد می شوند.
تصاویر ماهواره ای برخی از تالاب های مهاجرپذیر بعد از آبگیری های اخیر
در این میان فناوری فضایی و استفاده از تصاویر ماهواره ای می تواند در پروژه های حفاظت از پرندگان مهاجر نقش موثری ایفا کند.
در حال حاضر بسیاری از پروژه های حفاظت از پرندگان مهاجر با حمایت گروه های علمی و متخصصان، از تصاویر ماهواره ای که به صورت رایگان در اختیار همه قرار دارد، استفاده می کنند.
از جمله پروژه BirdReturns که مهاجرت این پرندگان را از آلاسکا و کانادا تا آمریکا مرکزی و جنوبی و به سمت سواحل اقیانوس آرام، ردیابی می کنند.
بررسی ها نشان می دهد که تشخیص زود هنگام اکوسیستم های آبی در حال تغییر، به ویژه زیستگاه های آبی (تالاب ها) پرندگان مهاجر، با استفاده از تصاویر ماهواره ای و مدیریت این تالاب ها برای حفاظت و حمایت از طیف وسیعی از این پرندگان و جلب آن ها، می تواند مانع از بین رفتن تنوع زیستی آن ها شده و پناهگاهی امن برای آن ها فراهم کند.