طی چند ماه گذشته، میلیونها نفر از رفتن به محل کار خودداری کرده و کار خود را از داخل خانه ادامه میدهند. این کارمندان شاید دیگر جلوی چشم مدیران خود نباشند اما این بدین معنی نیست که تحت نظارت نیز نباشند.
بر اساس گزارشها، استفاده از نرم افزارهای نظارتی طی چند ماه گذشته افزایش چشم گیری داشته که ثابت میکند کارفرمایان تلاش دارند تا فعالیتهای کارمندان خود را در طی دورکاری، تحت نظر داشته باشند.
طیف وسیعی ازنرم افزارها و ابزارها وجود دارند که کارفرمایان آنها را برای دانلود به کارمندان خود معرفی کردهاند. مثلا Hubstaff یکی از این نرم افزارهاست که کلمات تایپ شده با کیبورد، حرکات موس و وبسایتهای مشاهده شده کاربر را نشان میدهد.
سرویس Time Doctor، از این هم فراتر میرود و ویدیویی از صفحه نمایش کاربر ضبط میکند. این نرم افزار همچنین از طریق وب کم سیستم کاربر، هر 10 دقیقه یک بار از شخص وی نیز عکس میاندازد تا کارفرما بتواند مطمئن شود که کارمند پشت سیستم خود حضور دارد.
نرم افزار Isaak نیز ابزاری است که توسط شرکت انگلیسی Status Today توسعه یافته و ارتباطات بین کارمندان را نظارت می کند تا مشخص کند کدام کارمند بیشتر از دیگران فعالیت میکند. این سرویس با جمع آوری دادهها از کارمندان، مشخص میکند که کدام شخص تاثیر بیشتری در پیشروی کار و پروژه دارد.
اما شرکت دیگری، پا را از این هم فراتر گذاشته است. این شرکت یک نرم افزار با کمک تکنولوژی یادگیری ماشینی توسعه داده که میتواند تشخیص دهد کدام کارمند وظایف خود را سریعتر انجام میدهد. این ابزار به هر کارمند، نمره بهره وری میدهد و به همین ترتیب کار مدیریت کارمندان برای کارفرما راحتتر میشود. البته میزان نتیجه بخش بودن این شیوه، به کیفیت ارتباط بین کارفرما و کارمندان ارتباط زیادی دارد.
اما آیا نظارت سیستمهای کارمندان توسط کارفرما، تا بدین سطح، منطقی به نظر میرسد؟ آن هم تنها به این دلیل که کارفرما به کارمند پول میدهد؟
منتقدان معتقدند که نظارتهای موجود در محل کار، به اعتماد بین طرفین خدشه وارد کرده و خلاف اخلاقیات است. گروههای حامی حقوق کارگران نیز میگویند که چنین سیستمهایی باید صرفا بعد از رضایت کارمندان مورد استفاده قرار بگیرد. خانم Cori Crider یکی از موسسان یک شرکت غیرانتفاعی فعال در حوزه قانون است به نام Foxglove. این شرکت در زمینه مبارزه با سواستفاده از تکنولوژی در محیطهای کاری فعالیت دارد. خانم کرایدر میگوید:« چنین فضایی میتواند توازن قدرت را مابین کارفرما و کارمند، بر هم زده و به حس مسئولیت پذیری کارمند خدشه وارد کند.»
نظرها در این باره مختلف است اما در هر صورت، چنین سیستمهایی وجود دارند و افراد زیادی نیز از آنها استفاده میکنند- به خصوص با وجود شرایط کنونی دنیا که کار کردن از خانه بیشتر از قبل افزایش یافته است.
نرم افزار جدیدی که در این حوزه توسعه پیدا کرده، Enaible نام دارد و مدیر عامل آن تامی ویر است. این استارتآپ آمریکایی نوعی نرم افزار جدید نظارتی طراحی کرده که به گفته آقای ویر، طی 6 الی 12 ماه آینده بسیار فراگیر خواهد شد.
آقای ویر معتقد است اکثر ابزارهایی که در بازار وجود دارند، کافی نیستند. ویر میگوید:« تصور کنید میخواهید کار کسی را مدیریت کنید، شما میتوانید تمام روز بایستید و او را تماشا کنید و مدام به او پیشنهاد کنید که کارش را چطور بهتر انجام دهد. این کاریست که سیستم ما انجام میدهد.»
ویر با 20 سال سابقه مدیریت عاملی، در سال 2018 شرکت Enaible را پایه ریزی کرد. این شرکت همین حالا نیز سیستم خود را برای چندین شرکت بزرک در سرتاسر دنیا عرضه کرده است از جمله آژانس گمرک دبی-Dubai customs agency و Omnicom Media Group( یک شرکت ارتباطات و بازاریابی چند ملیتی).
آقای ویر میگوید که بعد از شیوع ویروس کرونا در دنیا، میزان تقاضا برای استفاده از سیستم توسعه یافته توسط این شرکت، بیش از 4 برابر شده که حجم بی سابقهای برای شرکت محسوب میشود.
نرم افزار Enaible که به عنوان «پلتفرم هوشمند بهره وری» نیز شهرت دارد، کاری فراتر از دنبال کردن ایمیلها و اکانتهای اسلک و زوم کاربر یا جستجویهای وب او را انجام میدهد. به عقیده آقای ویر هیچ کدام از این سرویسها نمیتواند میزان دقیق کیفیت کار کردن کارمند را مشخص کند و تنها نشان میدهد که آیا کسی کار میکند یا خیر.
این نرم افزار بعد از راه اندازی، تمام مدت در پشت زمینه – بک گراند- سیستم کاربر فعال میماند و تمام دادههایی که شرکت برای نظارت کارمندان خود مشخص کرده را دنبال میکند. این سیستم، با استفاده از الگوریتمها ، جریان کار معمول هر کارمند را مشخص میکند: چه چیزی-مثلا یک ایمیل یا یک تماس صوتی- میتواند کارمند را ترغیب کند که وظیفه مد نظر را سریعتر انجام دهد و یا اینکه انجام یک کار چه قدر زمان میبرد.
بعد از یادگیری الگوی معمول و رفتار کاری کاربر، سیستم به هر کارمند امتیازی تحت عنوان «نمره بهره وری» از صفر تا 100، اطلاق میکند. نمره بهره وری هر فرد همچنین مشخص میکند که رفتار یک کارمند تا چه میزان به روی فعالیت دیگر هم تیمیهایش نیز تاثیر گذار بوده است. البته این سیستم محدودیتهای خودش را دارد. مثلا اینکه این سیستم بهترین جواب را زمانی میدهد که کارمندان دائما وظایف تکرار شونده انجام دهند مثلا در یک مرکز جوابگویی تلفن یا دپارتمان پشتیبانی فروش کالا. به عبارت دیگر چنین سیستمی برای کارهای پیچیدهتر و خلاقانهتر، مناسب نیست.
Enaible کاربرد دیگری نیز دارد. با افزایش سرسام آور هزینهها و تمایل بیشتر کارآفرینان به صرفه جویی در وقت، نرم افزار Enaible میتواند به کمک کارفرما آمده و مشخص کند که وجود کدام کارمند برای تداوم رشد و توسعه شرکت کلیدی است و وجود کدام کارمند بی تاثیر است. به این ترتیب رئیس یک شرکت میتواند برای تعدیل نیرو، انتخابهای بهتری داشته باشد. علاوه بر این، تاکتیکهای انگیزشی و افزایش تمرکز نیز به کارمندان ارائه میشود.
اما مشکل چنین سیستمهایی این است که میتواند شامل الگوریتمهایی شود که در آنها تبعیضها و جانب داریهای پنهان اعمال میشود. این واقعیت، با وجود غیر اخلاقی و غیر منصافه بودن، غیر قابل پیگیری قضایی است و در اینجا بحث حقوق کارمندان مطرح میشود.
خانم کرایدر معتقد است که راههای بهتری برای انگیزه دادن به کارمندان وجود دارد. وی میگوید:«چیزی که شاهد آن هستیم، تلاش برای تبدیل انسان به ماشین و به مرور، جایگزین شدن جایگاههای شغلی انسانها توسط ماشینهاست. یک کارآفرین باید محیطی ایجاد کند که کارمندانش در آن احساس امنیتی و اعتماد داشته و با خیال راحت کار خود را انجام دهند.»