آزادسازی باندهای فرکانسی اشتغالزایی را 40 برابر می کند
هنوز آزادسازی باندهای فرکانسی 700 و 800 مگاهرتز محل اختلاف وزارت ارتباطات و صداوسیما است. وزارت ارتباطات بارها در این زمینه تلاش کرده ولی تاکنون نتیجه‌ای در بر نداشته است. از آنجایی که این باندها جزو انفال (اموال عمومی) بوده، آن برای تلفن همراه در شرایط تحریم و شیوع کرونا ضرورت دارد. این موضوع به قدری مهم است که حتی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری در روز جهانی ارتباطات روی حل این اختلاف در هیأت دولت تأکید کرد. روزنامه ایران در گفت‌و‌گو با حسین فلاح رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و علیرضا درویشی مدیرکل سازمان‌های تخصصی بین‌المللی رگولاتوری این موضوع را واکاوی کرده و از آنها درباره منشأ اختلاف‌ها و تهدیدهایی که این اختلاف‌ها برای کشور دارد پرسیده است که می‌خوانید.
97درصد فرکانس بلا استفاده
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با سازمان صداوسیما درباره باندهای فرکانسی 700 و 800 مگاهرتز اختلاف دارد اما منشأ اساسی این اختلاف کجاست؟ حسین فلاح جوشقانی رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) درباره علت این اختلاف به «ایران» گفت: اختلاف از آنجا نشأت می‌گیرد که صداوسیما هنوز این باندهایی که جزو انفال است را آزادسازی نکرده است. این سازمان خود را مستثنی از ماده 14 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دانسته و تصمیم دولت را فاقد وجاهت قانونی می‌داند. از سوی دیگر خود را مالک این باندها می‌داند ولی بهره‌برداری دائمی از باندهای فرکانسی در دنیا معنایی ندارد.
رئیس سازمان رگولاتوری دلیل دیگر صداوسیما برای آزادسازی نکردن باندها را استفاده از این باندها در پخش همگانی سه بعدی و UHD عنوان کرد و گفت: ولی هیچ رسانه‌ای در جهان به‌دلیل گران بودن هنوز موفق به راه‌اندازی آن نشده است. البته این سازمان معتقد است هزینه کافی هم برای دیجیتالی کردن کامل پخش برنامه‌های رادیو و تلویزیونی ندارد اما این مشکل با دریافت اجاره بهای باند و واریز آن به خزانه دولت قابل حل است.
فلاح در پاسخ به این سؤال که صداوسیما به چه میزان از باندهای فرکانسی 700 و 800 مگاهرتز استفاده می‌کند، گفت: صداوسیما از این باندها در برخی مناطقی که هنوز پخش برنامه‌های رادیو و تلویزیون دیجیتالی نشده است، فقط 12.8 درصد از ظرفیت کل باندهای فرکانسی 470-862 مگاهرتز و 2.6 درصد از باندهای فرکانسی 700 و 800 مگاهرتز را استفاده می‌کند به عبارتی 97.4 درصد آن بدون استفاده مانده است.
وی درباره اینکه فرکانس‌های 700 و 800 مگاهرتز چگونه فرکانس‌هایی هستند و در دنیا مدیریت آن با کدام نهاد است نیز گفت: فرکانس‌های 700 و 800 مگاهرتز امواج رادیویی از منابع مهم و کمیاب است که در همه کشورها در اختیار دولت‌ها قرار دارد و مدیریت آن ماهیت حاکمیتی دارد. به‌عبارتی فرکانس‌ها جزو منابع ملی محسوب می‌شوند و یک نهاد نمی‌تواند مالک آن باشد و باید این باندها به نفع مردم مدیریت شود. اکنون مدت زمان بهره‌برداری سازمان صداوسیما به اتمام رسیده و باید در اختیار بهره بردار دیگری قرار بگیرد.
فلاح معتقد است طبق قانون متولی اصلی جداول فرکانسی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است و به بهره بردارانی مانند صداوسیما، نیروهای مسلح و اپراتورهای تلفن همراه واگذار و درآمد ناشی از آن به خزانه دولت واریز میشود. هم‌اکنون نیروهای مسلح نیز مانند صداوسیما از باندهای فرکانسی بهره‌برداری می‌کنند اما از رگولاتوری پروانه دریافت کرده است. موضوع دیگر این است که حتی صداوسیما از سال 80 مبلغ ناچیزی به خزانه پرداخت کرده که اصلاً قابل مقایسه با اصل مبلغ نیست.
رشد 1000برابری
صداوسیما اعتقاد دارد که وزارت ارتباطات باید زیرساخت‌های خود را افزایش دهد تا نیازی به این باندهای فرکانسی 700 و 800 مگاهرتز نداشته باشد. ولی در همین مدت اختلاف بر سر آزادسازی فرکانس‌های 700 و 800 مگاهرتز چه میزان زیرساخت‌ها ارتقا داده شده است؟ فلاح در این باره گفت: وزارت ارتباطات در مدت یک دهه پیگیری بیکار ننشسته است. کاربران اینترنت 225 برابر شده و از 300 هزار به 75 میلیون کاربر رسیده و در همین راستا نیز ظرفیت پهنای باند بین‌الملل از 122.6 گیگابیت به 4 هزار گیگابیت بر ثانیه رسیده است. زیرساخت‌ها در فیبر و پهنای باند داخلی و بین‌الملل 200 تا 1200 برابر شده است. فناوری ارتباطی در مدت 10 سال از نسل 2 به نسل‌های 3 و 4 ارتقا یافته است و در این حوزه اپراتورها سرمایه‌گذاری زیادی را انجام داده‌اند.
وی با بیان اینکه در مدت 5 سال گذشته رشد 300 تا 1000 درصدی در حوزه زیرساخت را شاهد بودیم، افزود: ولی از آنجایی که استفاده از فناوری‌های نوین مانند تلفن همراه هوشمند همه گیر شده، کاربران نیز به استفاده از فیلم و ویدئو بیشتر از متن و عکس روی آورده‌اند و در همین راستا مصرف اینترنت نیز 10 تا 100 برابر شده.
فلاح در ادامه گفت: با شیوع کرونا و در پی آموزش‌های آنلاین بر بستر ویدئو خود عامل افزایش مصرف اینترنت شده است. هرچند در همین مدت هم تلاش شد تا جایی که امکان دارد ظرفیت‌ها ارتقا یابد به‌طوری که ارتقای 4 برابری را شاهد بودیم ولی از آنجایی که ظرفیت اپراتورهای تلفن همراه اشباع شده، کیفیت اینترنت به‌دلیل مصرف بالا هنوز پایین است از این‌رو نیاز به ارتقای ظرفیت با فرکانس‌های 700 و 800 مگاهرتز داریم.
رئیس سازمان رگولاتوری اعتقاد دارد قطعاً ما نیاز به توسعه زیرساخت‌های بیشتری داریم، چرا که باندهای فرکانسی 700 و 800 مگاهرتز نیز تنها 30 درصد بر ظرفیت کنونی اضافه می‌کند.
خطر در کمین منافع ملی
حسین فلاح معاون وزیر ارتباطات درباره اینکه آزاد نشدن این باندها چه تهدیداتی برای کشور دارد؟ گفت: کشورهای همسایه باندهای 700 و 800 مگاهرتز را به اپراتورهای تلفن همراه اختصاص داده‌اند و با این اقدام در مناطق مرزی تداخلات احتمالی پیش می‌آید که این کشورها خواهان حل این موضوع هستند ولی در نشست‌هایی که بین کشورها برگزار میشود، همیشه کشور ما غایب است.
فلاح افزود: کشور ما تنها کشوری است که این باندها در اختیار دولتش نیست. کشورها در حال مذاکره برای استفاده هماهنگ از این باندها هستند بنابراین وقتی ما در این فرآیند غایب هستیم، منافع کشور ما به خطر می‌افتد.
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که چرا سازمان صداوسیما با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در آزادسازی این باندهای فرکانسی همکاری نمی‌کند؟ گفت: آنها معتقدند که وزارت ارتباطات در شرایط کنونی کرونایی به‌دنبال گرفتن ماهی از آب گل آلود است. این در حالی است که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی بیماری کرونا رفتنی نیست و باید با آن زندگی مسالمت آمیزی داشت تا واکسن آن کشف شود و اینگونه که پیداست تا یک سال آینده هم خبری از واکسن نیست. بنابراین، در شرایط تحریم و با توجه به شرایط اقتصادی کنونی برای ظرفیت‌سازی به این باندها نیاز داریم.
وی افزود: یکی از راه‌های کنترل بیماری کرونا استفاده از دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک، آموزش الکترونیک، سلامت الکترونیک و… است و این درصورتی محقق میشود که بستر اینترنت باکیفیتی داشته باشیم. آنها معتقد هستند که بهتر است وزارت ارتباطات خود برای راه‌اندازی سایت‌ها و… سرمایه‌گذاری کند، این در حالی است که وقتی ما منابعی داریم که بدون استفاده مانده است و 30 درصد ظرفیت را ارتقا می‌دهد نباید منابع مالی کشور را در این حوزه هزینه کرد.
اشتغالزایی 40 برابری
علیرضا درویشی مدیرکل سازمان‌های تخصصی بین‌المللی رگولاتوری درباره اینکه از چه زمانی بهره‌برداری سازمان صداوسیما از این باندهای فرکانسی به پایان رسیده، گفت: توافقنامه دیجیتال‌سازی پخش صداوتصویر (GE06) سال 2006 در مقر اتحادیه بین‌المللی مخابرات در ژنو سوئیس یعنی 14 سال قبل با شرکت 120 کشور جهان و ایران برگزار شد. در این مراسم محمود خسروی رئیس وقت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و علی عسگری مدیر فنی وقت سازمان صداوسیما حضور داشتند و این توافقنامه را امضا کردند.
درویشی افزود: کشورها تا 17 ژوئن سال 2015 ( خردادماه سال 94)فرصت داشتند تا پخش برنامه‌های رادیو و تلویزیون را از آنالوگ به دیجیتالی تبدیل کرده و امکان استفاده از منابع آزاد شده از جمله فرکانس‌های 700 و 800 مگاهرتز ایجاد شود و در این راستا بیش از 100 کشور این باندها را آزادسازی کرده و در اختیار تلفن همراه قرار داده اند. البته بعد از این کنفرانس، کنفرانس‌های جهانی ارتباطات رادیویی دیگری نیز در سال‌های 2007 و 2012 برگزار و موانع قانونی آن هم برطرف شد بنابراین عملاً از سال 2015 این منابع ملی که برای بهره‌برداری به سازمان صداوسیما ارائه شده بود، مانند تمام کشورها باید آزادسازی می‌شد و در اختیار سایر بهره برداران قرار می‌گرفت.
مدیرکل سازمان‌های تخصصی بین‌المللی رگولاتوری درباره پیامدهای مثبت آزادسازی باندهای فرکانسی 700 و 800 مگاهرتز نیز گفت: واگذاری این باندها به بخش تلفن همراه در مقایسه با پخش صداوتصویر، افزایش 9 برابری بهره‌وری اقتصادی و 40 برابری اشتغال را در بر دارد. از سوی دیگر برای راه‌اندازی نسل پنجم ارتباطی5G استفاده از این باندهای فرکانسی، ارزانترین و سریعترین راه است.
درویشی افزود: اگر 10 درصد به ضریب نفوذ پهن باند همراه افزوده شود، 0.8 تا 2 درصد به تولید ناخالص ملی افزوده میشود. از سوی دیگر طبق مطالعات انجمن سامانه جهانی ارتباطات سیار(GSMA) تخصیص باندها یک تریلیون دلار تولیدناخالص ملی کشورهای آسیا و اقیانوسیه را ارتقا داده و میلیون‌ها شغل ایجاد می‌کند.