سرانجام بعد از ۳ سال رایزنیهای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، شرکت مخابرات مصوبه بیت استریم را اجرا کرد. در قدم اول به دنبال اجرای این مصوبه، دو شرکت شاتل و آسیاتک موفق شدهاند طی توافقاتی از زیرساختهای شبکهای مخابرات که تا کنون به صورت انحصاری در اختیار این شرکت بود برای توسعه شبکه بر مبنای تکنولوژی VDSL استفاده کنند. مدیران این شرکتهای اینترنتی رایزنیها و پیگیریهای وزیر ارتباطات و البته شیوع کرونا و نیاز کشور به توسعه در بخش اینترنت ثابت را دلیل اصلی همکاری مخابرات بعد از حداقل یک دهه با این فعالان میدانند.
وقتی کرونا سبب خیر میشود
مصوبه ۲۶۰ کمیسیون سازمان تنظیم مقررات یا بیت استریم که مقررات حاکم بر ارائه خدمات عمدهفروشی زیرساختهای ارتباطی را مشخص میکند، در سال ۱۳۹۶ به منظور رقابتی شدن هرچه بیشتر بازار، تسهیل در ارایه خدمات در حوزه ارتباطات ثابت سیمی-کابلی و ایجاد فرصت برای استفاده حداکثری از منابع و امکانات موجود در اختیار دارندگان پروانه شبکه از طریق اشتراک در بخش دسترسی و جلوگیری از هدر رفتن منافع و امکان توزیع و گسترش شبکه با سرعت بیشتر در تمام نقاط کشور تصویب شد. با اجرای این مصوبه در آن سال قرار بود زیرساختهای فیبرنوری در بخش دسترسی شرکت مخابرات ایران با شرکت های دارنده پروانه FCP و Servco به اشتراک گذاشته شود و با رفع انحصار مخابرات در این بخش، کیفیت خدمات افزایش یافته و امکان انتخاب برای مشترکان فراهم میشود. اما این مصوبه به دلایل مختلف از جمله همکاری نکردن شرکت مخابرات، تا کنون اجرا نشدهبود. حالا اما مدیران دو شرکت بزرگ اینترتی کشور یعنی شاتل و آسیاتک میگویند نیاز کشور به توسعه در بخش اینترنت ثابت در زمانی که کرونا مصرف اینترنت را چند برابر افزایش داده و از سمت دیگر پیگیریهای شبانه روزی وزیر ارتباطات باعث شده تا بالاخره این مصوبه از سمت شرکت مخابرات ایران به عنوان اپراتور غالب در بازار به اجرا گذاشته شود.
محمدحسن شانهساززاده، رئیس هیات مدیره گروه شرکتهای شاتل در گفتوگو با پیوست اعلام میکند که فشارهای وزیر ارتباطات و پیگیریهای او در نهایت باعث شده تا این مصوبه حیاتی برای توسعه شبکه اینترنت ثابت در کشور به اجرا گذاشته شود. شانهساززاده در مورد جزئیات اجرای این مصوبه به پیوست گفت: «خوشحالیم که بالاخره این مصوبه که میتواند به توسعه شبکه شاتل با استفاده از زیرساختهای مخابرات کمک کند به اجرا درآمد؛ اما باید به این نکته هم اشاره کنم که همکاری ما با مخابرات در حالحاضر عین بندهای در نظر گرفته شده در مصوبه بیتاستریم نیست.» او در این مورد توضیح داد که در این مصوبه ما برای استفاده از سرویس ترنزمیشن مخابرات مختار بودیم اما الان مجبور هستیم که از ترنزمیشن مخابرات استفاده کنیم. این شرط را هم قبول کردیم تا کار توسعه شبکه ما پیش برود و بتوانیم براساس زمانبندی توسعه شبکه بر مبنای VDSL را پیش ببریم.
او در پاسخ به اینکه حالا با اجرای این مصوبه بعد از اما و اگرهای مختلف چه اتفاقی رخ خواهد داد گفت: «مخابرات حالا موظف شده که در قم و تهران شرایط اتصال کابل مسی به کافوهای مسی خود را در اختیار ما نیز قرار دهد تا بتوانیم ظرف ۳ماه آینده کل کابلهای تهران را به VDSL برگردان کنیم.»
آنطور که رئیس هیات مدیره گروه شرکتهای شاتل میگوید با این اتفاق سرعت دسترسی به اینترنت ثابت در کشور با جهش چشمگیری روبهرو خواهد شد. براساس اظهارات او در حالحاضر میانگین سرعت سرویس اینترنتی در این شرکت ۶ مگابیت بر ثانیه است که با توسعه VDSL این سرعت برای کاربرانی که نزدیک به کافو هستند به نزدیک ۷۰ تا ۸۰ مگابیت بر ثانیه میرسد و کاربرانی که فاصله بیشتری با مراکز مخابراتی دارند نیز به سرعتی در حدود ۶۵ مگابیت بر ثانیه دسترسی خواهند داشت.
او در پاسخ به سوال دیگر پیوست که با راهاندازی VDSL هزینه پرداختی از سمت کاربران تا چه میزان افزایش پیدا میکند گفت: «برای استفاده از سرویس VDSL و رسیدن به سرعت بالا ۶۰ مگ نیاز به خرید مودمهای مخصوص این سرویس است که قیمت آن حالا در بازار با دلار ۱۶ هزار تومان نزدیک ۴۰۰ هزار تومان است. البته اگر کاربران نمیخواهند مودم جدید خریداری کنند میتوانند از مودمهای قدیمی خود هم برای دریافت سرویس VDSL کمک بگیرند؛ اما سرعت در این حالت تا ۲۰ مگ را پوشش خواهد داد که این هم سرعت قابل توجهی نسبت به سرعت سرویس ADSL است. همچنین تعرفه سرویس VDSL هم براساس مصوباتی است که رگولاتوری در این زمینه تنظیم کرده و براساس سرعت و حجم مصرف کاربران باید هزینه لازم را پرداخت کنند.»
شانهساززاده در مورد اینکه تاکنون آنها در چه مناطقی موفق به استفاده از زیرساختهای مخابرات برای توسعه شبکه خود شدهاند گفت: «در تهران ۱۰ هزار کابینت وجود دارد که تا اردیبهشت ماه ۴۵۰ کابینت کافو نصب کردهایم و در حال ادامه کار هستیم. براساس برنامه کل تهران را باید در عرض ۳ ماه برگردان کنیم. برای همین با توجه به برنامه در روز باید ۱۰۰ کابینت و در ماه باید ۳ هزار کابینت را برگردان کنیم تا بتوانیم سرویس VDSL خود را در اختیار تمام کاربران تهرانی قرار دهیم.» شانهساززاده تاکید میکند که برای توسعه در بخش VDSL علاوه بر همکاری مخابرات به همکاری بخش شهرداری و وزارت نیرو هم نیاز دارند و امیدوارند در این زمینه بتوانند با سرعت بیشتری با این بخشها به توافق برسند.
براساس اظهارات او در قم نیز آنها به سرعت در حال نصب تجهیزات و ارائه سرویس به کاربران این استان هستند؛ او در واکنش به اینکه آیا این سرویس در استانهای دیگر هم از سمت شاتل به کاربران ارائه خواهد شد یا خیر گفت: «در این زمینه باید با شهرداریهای استانهای مختلف هم به توافق برسیم که هنوز این اتفاق صورت نگرفته و فعلا روی تهران و قم تمرکز کردهایم.»
از دیگر شرکتهایی که توانسته براساس مصوبه بیتاستریم با مخابرات به توافق برسند شرکت آسیاتک است. محمدعلی یوسفیزاده، مدیرعامل شرکت آسیاتک نیز اعلام میکند که در راستای مصوبه بیتاستریم توانستهاند با مخابرات به تواقفات خوبی برسند. او شکسته شدن این انحصار و همکاری مخابرات با شرکتهای اینترنتی را نیاز کشور به توسعه میداند و معتقد است که شرکتهای اینترنتی در کنار مخابرات و با همکاری همدیگر میتوانند این توسعه را در بخش اینترنت ثابت کشور رقم بزنند.
او در مورد جزئیات همکاری با مخابرات به پیوست گفت: «مدل همکاری ما با مخابرات براساس سه مدل است. در مدل اول شبکه ما با شبکه مخابرات یک پارچه میشود تا با این کار بتوانیم سرویس خود را روی شبکه مخابرات نیز در اختیار مشتریان بگذاریم. در مدل دو با مخابرات در سرمایهگذاری برای توسعه شبکه مشارکت میکنیم تا بتوانیم در شهرهایی با همکاری همدیگر سرویس بدهیم و هر کدام جدا جدا تجهیزات تهیه نکنیم. در مدل سوم هم تجهیزات ما در شبکه مخابرات نصب میشود و همه اینها بر اساس مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات افتاده است.»
آنطور که مدیرعامل آسیاتک میگوید تا تابستان و براساس همکاری که با مخابرات برای توسعه شبکه بر مبنای تکنولوژی VDSL دارند، کاربران بر اساس اولویتهای راهاندازی امکان استفاده از این سرویس پرسرعت را خواهند داشت. براساس گفتههای یوسفیزاده این طرح همکاری با مخابرات در استانهایی مانند فارس، آذربایجان، اصفهان، کرمانشاه، بوشهر ،کردستان و البرز نیز در حال پیگیری است. یوسفیزاده تاکید میکند که توسعه در این بخش وابستگی مستقیمی هم به تامین تجهیزات ، تامین نیاز های ارزی و مراتب ترخیص کالاها زیرساختی از مبادی مربوطه دارد.
براساس اعلام سازمان تنظیممقررات و ارتباطات رادیویی، وزارت ارتباطات تصمیم دارد با ایجاد شرایط بهتر همکاری بین شرکتهای اینترنتی با مخابرات و همچنین رایزنی با شهرداریهای کشور تا پایان وزارت ارتباطات دولت دوازدهم، امکان اتصال ۵ میلیون پورت VDSL را برای کاربران کشور فراهم کند.