در حالی که در دورانی تامین آب و برق خواسته اصلی روستاییان استان بوشهر بود اکنون با برخورداری از زیرساختها ارتباطی و شبکه جهانی وب پا به پای شهرنشیان زندگی روزمره خود را سپری میکنند، روستاهایی که به دلیل نبود امکانات خود را در قعر محرومیت میدیدند اکنون با فراهم شدن زمینه استفاده از اینترنت عمده خدمات و کالاهای موردنیاز خود را به صورت الکترونیکی تدارک میبینند و کسب و کار آنها در بستر فضای مجازی رونق گرفتهاست.
با تمرکز انواع امکانات در دهههای اخیر در شهرها سیل عظیمی از جمعیت روستاییان به دنبال یافتن کار و درآمد مناسب به شهر مهاجرت میکنند که این وضعیت آسیبهای بسیاری را، متوجه شهرنشینان و روستاییان میکند.
بهترین راه جلوگیری از این آسیبهای مختلف ایجاد اشتغال و گسترش امکانات در روستاها است، زیرا کارآفرینی هم موجب بهرهبرداری صحیح از امکانات و منابع بالقوه موجود در روستاها میشود و هم ولع مهاجرت به شهرها را کاهش میدهد.
مزایای اجرای طرحهای کارآفرینی در روستاها شامل ماندگاری روستاییان، احیای مشاغل سنتی، جلوگیری از بروز نابسامانیهای ناشی از فشار بر منابع و امکانات شهرها، جلوگیری از کمبود فضای زیستی و آموزشی، جلوگیری از آلودگی هوا، محیطزیست، ترافیک و غیره است.
با پدید آمدن مفهوم کارآفرینی، بسیاری از افراد درصدد برآمدند تا با شناخت تواناییهای خود و نیاز روستا به ایجاد بهترین کسب و کار در روستا بپردازند، امروزه در روستاهای بسیاری افراد کارآفرین مشغول به حمایت و هدایت کسب و کار خود هستند و افراد زیادی را نیز مشغول به کارکردهاند.
کسب و کارهای روستایی به کارگیری نوآورانه منابع و امکانات روستا برای بدست آوردن فرصتهای شغلی در مقیاسی کوچک بین ۱۰تا ۲۰ نفر است و با توجه به غالب بودن فعالیتهای کشاورزی و کارگاهی از کارایی خاصی برخوردارند.
با توجه به تغییرات عصر کنونی و ورود به جامعه اطلاعاتی، کسبوکارهای روستایی نیز در نوع خود دچار تغییر و تحول شدهاند و انواع کسب وکارهای خدماتی، تولیدی، صنعتی و فناوری اطلاعات در آن دیده میشود.
یکی از اهداف مهم توسعه پوشش تلفن همراه و اینترنت پرسرعت در نقاط روستایی، رونق کسب و کارهای خرد و منحصر به فرد در فضای مجازی است زیرا از این طریق امکان معرفی و عرضه محصولات و صنایع دستی مردم در دور دست ترین مناطق کشور فراهم خواهد شد.
دولت الکترونیک در روستاهای بوشهر
پیشگامی روستانشینان استان بوشهر در استفاده از اینترنت به جایی رسیده که استان بوشهر در ۲ سال اخیر در موضوع استفاده روستاها از اینترنت رتبههای ممتاز کشور را به خود اختصاص دادهاست.
خدمات بانکی، مدیریت سهام عدالت، ورود به بازار سرمایه و خرید و فروش های اینترنتی نقاط اوج روستاییان استان بوشهر در استفاده از خدمات اینترنتی است.
روستانشینان در تشریح خدمات اینترنت در محل زندگی خود عمده مزیت آن را کاهش چشمگیر تردد به شهرها و مناطق دوردست عنوان میکنند.
ترددهایی که کاهش آنها در دوران شیوع کرونا نیز کمک وافری به سلامت مردم داشته است و برای خدمات جزیی ناگزیر به خریدن رنج سفر به مناطق دور دست نشدند.
دهیار روستای "زیراهک" شهرستان تنگستان استان بوشهر گفت: از ۲۲ بهمن سال گذشته اینترنت نسل سوم در این روستا فعال شد و به کسب و کار ساکنان این روستا در بخشهای مختلفی رونق بخشیدهاست.
مصطفی خدری افزود: پیش از راهاندازی اینترنت در این روستا ساکنان برای انجام یک کار بانکی نظیر کارت به کارت کردن وجه باید مسیر رفت و برگشت ۴۰ کیلومتری را طی میکردند ولی اکنون این مهم در کنار سایر خدمات متنوع بانکی از طریق اینترنت گوشی تلفن همراه میسر شدهاست.
وی ادامه داد: از آنجا که شغل عمده ساکنان روستا صید و صیادی است صاحب شناورها باید در پایان هرماه برای واریز حقوق و بیمه کارکنان شناور خود راهی شهرها و روستاهای دارای دستگاه عابر بانک میشدند اما اکنون صاحب شناور میتواند بصورت آنی حق و حقوق ماهیانه آنها را واریز کند.
خدری عنوان کرد: اطلاع از آگهیهای استخدام و دریافت فوری بلیت سفرهای مختلف زمینی، هوایی و دریایی از دیگر دستاوردهای اینترنت برای ساکنان روستای زیراهک است.
وی افزود: اکنون روستا نشینان زیراهک پا به پای فعالان بازار سرمایه در حال فعالیت هستند و با آمدن اینترنت در کنار شغل روزمره خود کسب و کار جدیدی نیز برای خود ایجاد کردهاند.
خدری ادامه داد: اینترنت در واقع یک ابزار بسیار مهم برای کاهش ترددهای غیرضرور روستاییان به شهر شده و این مهم نوید بخش تثبیت کانون جمعیتی در روستا و به دنبال آن کاهش مهاجرت به شهرها است.
دهیار روستای "سنا بن سنا " شهرستان دشتستان گفت: در چند سال اخر که توسعه دولت الکترونیک به طور جد مورد توجه دولتها قرار گرفته اینترنت به عنوان بستری ارزشمند برای تحقق این مهم در روستاها به شمار میرود.
محسن رضایی افزود: عملیات بانکی، مدیریت سهام عدالت، نام نویسی برای دریافت یارانه، کارت سوخت و سایر موارد مربوط به نام نویسیها از جمله خدماتی بود که با وجود اینترنت در روستاهای متصل به این شبکه جهانی بخوبی محقق شدهاست.
وی ادامه داد: اینترنت اگر چه در یک دورهای از نیازهای غیرضرور روستا به شمار میرفت ولی اکنون با زندگی روستانشینان پیوند مستحکم پیدا کرده و حتی شاید بتوان به دور از اغراق آن را در زمره کالاهای اساسی قلمداد کرد.
رونق کسب وکارهای اینترنتی روستایی
یکی از ساکنان روستای "طلحه" دشتستان اظهارداشت: همزمان با اتصال روستا به اینترنت چند گروهی واتساپی با عنوان گروه دیوار روستا طراحی شده و اکنون عمده خرید و فروشهای ساکنان روستا با یکدیگر بر بستر این شبکه اجتماعی انجام میشود.
ابوذر شهبازی افزود: اهالی روستا که عمده آنها به کارهای کشاورزی و دامداری مشغول هستند برخی اوقات به نیروی کار نیاز پیدا میکنند که با وجود این گروه در کمترین زمان ممکن و بدون نیاز به مراجعه حضوری نیروی کار خود را پیدا میکنند.
وی ادامه داد: محصولات تولیدی روستاییان مانند گوشت قرمز، شیر، ماست، کره و میوه نیز که فرصت زمان زیادی برای فروش آنها وجود ندارد با عرضه در گروه دیوار روستا به مصرف کننده نهایی میرسد که با کاهش واسطه این روند فروش در کاهش قیمت محصول نیز کمک میکند.
شهبازی افزود: یکی از مزیتهای گروه دیوار تشکیل شده شناخت اعضا از همدیگر است که به بحث جلب اعتماد متقابل در عرصه و خرید وفروش محصولات روستاییان کمک فراوانی داشته است.
دهیار روستای "کاردانه" شهرستان دشتی نیز گفت: این روستا از اسفند سال ۹۸ با اتصال به اینترنت تحولات چشمگیری در خود دیده که بیشتر آن در حوزه اقتصادی نمایان شدهاست.
علی شیخیانی ادامه داد: اکنون خرما، گوجه فرنگی، لیمو و فرآوردههای مربوط به دامپروی عمده تولیدات این روستا است که بخش قابل توجهی از عرضه این محصولات بر بستر اینترنت انجام میشود.
وی افزود: در شرایطی که روستاها به دلیل کمبود جمعیت، بسیاری از مراکز عرضه را در خود ندارند وجود اینترنت امکان خرید شمار قابل توجهی از نیازهای روزمره آنها را فراهم کرده و دیگر نیاز نیست که برای تهیه اقلامی چون کیف، کفش و لباس رنج طی مسافت طولانی شهرهای دوردست را به جان بخرند.
اینترنت بستر آموزش و فاصلهگذاری اجتماعی روستاییان در دوران کرونا
شیخیانی ادامه داد: همزمانی اتصال این روستا به اینترنت با شیوع ویروس کرونا به در امان ماندن ساکنان روستا از ویروس کرونا کمک قابل توجهی کردهاست زیرا بسیاری از دید و بازدیدهای درون روستایی آنها بر بستر فضای مجازی و شبکههای اجتماعی قرار گرفته و این مهم گامی ارزشمند برای رعایت فاصلهگذاری هوشمند اجتماعی در روستای کاردانه محسوب میشود.
یک دانشآموز روستایی گفت: با شیوع کرونا عمده آموزشها بر بستر نرم افزار "شاد" ( شبکه اجتماعی دانشآموزی) قرار گرفت که در نبود اینترنت دانشآموزان در فرایند یادگیری با اختلالی جدی مواجه میشدند.
مهدی رضازاده افزود: اکنون با وجود اینترنت دسترسیها به نرم افزارهای کمک آموزشی نیز فراهم شده و بخوبی میتوان از این ظرفیت در ایام تعطیلی مدارس به دلیل شیوع کرونا بهره گرفت.
۹ برابر شدن روستاهای برخوردار از اینترنت در دولت تدبیر و امید
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان بوشهر گفت: در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در هفت سال فعالیت دولت تدبیر و امید اتفاقات بسیار خوبی در استان بوشهر رقم خورده به شکلی که این استان اکنون در عمده شاخصها وضعیتش از میانگین کشوری فراتر است.
علی سملیان افزود: یکی از این شاخصها اینترنت ثابت (ای دی اس ال) است که در آغاز بکار دولت تنها ۴۰ روستای بالای ۲۰ خانوار استان بوشهر مجهز به این سرویس اینترنت بود و در واقع در آغاز دولت هیچگونه اینترنت پرسرعت سیاری در روستاهای این استان وجود نداشت.
وی ادامه داد: در زمان حاضر از مجموع ۴۰۶ روستای بالای ۲۰ خانوار استان بوشهر ۳۷۵ روستا از سرویسهای اینترنت ثابت و سیار برخوردار هستند.
سملیان عنوان کرد: براساس تعهد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تاپایان دولت دوازدهم همه روستاهای بالای ۲۰ خانوار جمعیت کشور از جمله استان بوشهر از اینترنت سیار برخودار خواهند شد.
افزایش ضریب نفوذ اینترنت روستاها به ۹۳ درصد
وی افزود: هم اکنون در استان بوشهر اکنون ۳۷۵ روستای مورد هدف طرح به اینترنتهای نسل سوم و چهارم دسترسی دارند که با این میزان برخورداری اکنون ضریب نفوذ اینترنت در روستاهای این استان به حدود ۹۳ درصد افزایش پیدا کردهاست.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان بوشهر گفت: این درحالی است که تا سال ۹۲ هیچ روستایی در این استان به اینترنت نسل سوم و چهار دسترسی نداشته و ضریب نفوذ اینترنت سیار نیز در روستاهای استان ۹.۸ درصد بوده است.
سملیان اظهار داشت: در ارتباط با سرویس صوت تلفن همراه نیز در آغاز دولت تدبیر و امید ۳۲۷ روستا مجهز به سیستم تلفن همراه بود که امروز ۵۶۶ روستا از ۶۲۷ روستای استان دارای صوت تلفن همراه است.
افزایش ۴۴ درصدی پوشش ارتباطی روستاها
وی بیان کرد: اکنون ۵۹۵ روستای دارای ارتباطات تلفن همراه و ثابت هستند که با این شاخص چیزی حدود ۹۵ درصد روستاهای استان پوشش ارتباطی دارند.
سملیان ادامه داد: درحالی که تا پیش از دولت تدبیر و امید پوشش ارتباطی تلفن همراه و ثابت در روستاهای این استان ۵۱ درصد بود.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان بوشهر گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون با همکاری اپراتورهای همراه اول و ایرانسل ۴۸ روستا از اینترنت نسل سوم و چهارم برخوردار شده که این مهم یک از اتفاق خوب در ایجاد زیرساخت اینترنت برای روستائیان است.
وی افزود: در ۲ ماه اخیر ۲ سایت تلفن همراه از محل طرح خدمات اجباری روستایی انجام شدهاست که با انجام این طرح در روستای تنگ درکش بخش ارم پوشش جاده دسترسی شهر تنگ ارم نیز کمک کردهاست.
سملیان اضافه کرد: برخی از نقاط این مسیر هنوز آنتن دهی ندارد که به دلیل نبود زیرساخت برق این مهم تاکنون فراهم نشدهاست.
اتصال ۷۸ روستا به فیبر نوری
سملیان گفت: در حالی که تا سال ۹۲ هیچ روستای استان بوشهر به فیبر نوری متصل نبوده اکنون ۷۸ روستای این استان مجهز به زیرساخت فیبر نوری است که تا پایان امسال ۲۴ روستای دیگر استان به این سرویس مجهز میشود که این مهم به افزایش پهنای باند اینترنت در روستاها کمک میکند.
توسعه زیرساختهای ارتباطی عامل کاهش مهاجرت از روستاییان
سملیان بیان کرد: همه این امکانات که در روستاها اجرا میشود تنها هدف آن تسهیل در زندگی روزمره ساکنان این مناطق و کاهش مهاجرتها از مبدا روستاها به سمت شهرها است.
وی عنوان کرد: این زیرساختهای ایجاد شده به بخشهای مختلفی شبکه شاد آموزش و پرورش، بحث سلامت روستائیان توسط خانههای بهداشت (با توجه به اتصال تمامی خانههای بهداشت روستایی به اینترنت) و خرید و فروشهای اینترنتی روستاها کمک میکند.
سملیان افزود: تمامی مدرسههای دولتی روستایی استان بوشهر در اجرای طرح هوشمندسازی به اینترنت متصل خواهد شد.
وی ادامه داد: با همکاری اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر توسط شرکت مخابرات و اپراتورهای تلفن همراه تاکنون ۹۵۰ مدرسه در استان بوشهر هوشمند سازی شده که تا پایان طرح نیز در حدود یکهزار و ۲۰۰ مدرسه روستایی استان بوشهر هوشمندسازی میشود.
وی عنوان کرد: اکنون ۹۹ درصد روستاهای هدف گردشگری استان بوشهر به اینترنت نسل سوم و چهارم مجهز شدهاست که بدون شک در جذب توریست و رونق گردشگری روستایی زمینه ساز موفقیتهای قابل توجهی خواهد شد.