«فین تک ها» توسعه می یابند
طرح «پرداخت کارمزد خریدهای اینترنتی» توسط شرکت‌های فین تک (پرداخت‌یار) از سوی انجمن فین‌تک، به کارگروه کارمزد بانک مرکزی پیشنهاد و مورد استقبال گروه‌های بانکی قرار گرفته؛ اما این طرح چگونه طرحی است و چه تحولی را در حوزه فین تک‌ها ایجاد خواهد کرد.
دبیر انجمن فین تک‌ها و فعالان این حوزه درباره این طرح و تحولی که در این صنعت ایجاد خواهند کرد به «ایران» گفتند.
افزایش توسعه
«با ارائه طرح پرداخت کارمزد خریدهای اینترنتی از طریق شرکت‌های فین تک، دیگر بانک‌ها کارمزد پرداخت نمی‌کنند، بلکه این شرکت‌های فین تکی هستند که کارمزدها را پرداخت خواهند کرد.»
مهدی عبادی، دبیر انجمن فین تک‌ها با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: از زمانی که شاپرک در کشور ایجاد شد ابتدا شرکت‌های پی اس پی (PSP شرکت‌های ارائه‌دهنده راهکارهای پرداخت الکترونیکی) و سپس فین تک‌ها در یک حوزه فعالیت می‌کنند، ولی رقابت در این عرصه عادلانه نیست.
عبادی افزود: تنها 12 شرکت پی اس پی که مجوز انحصاری دارند، به پذیرندگان خدمات رایگان ارائه کرده و با قراردادی که با بانک‌ها بسته‌اند، کارمزد دریافت می‌کنند، این در حالی است که فین تک‌ها از این امکان نمی‌توانند استفاده کنند و مجبور هستند از پذیرنده‌های خود مانند استارتاپ‌ها و فروشگاه‌ها و… کارمزد دریافت کنند.
این فعال حوزه فین تک افزود: وقتی بحث پرداخت کارمزد و رایگان بودن پیش می‌آید قطعاً برای پذیرنده‌ها مقایسه ایجاد میشود بنابراین پذیرنده تصمیم می‌گیرد از جایی که خدمات رایگان ارائه می‌دهد، خدمات دریافت کند و این به ضرر فین تک هاست از این‌رو در این طرح، فین تک‌ها قبول کرده‌اند تا کارمزدها را در خریدهای اینترنتی پرداخت کنند. وی در ادامه به مزایای این طرح اشاره کرد و گفت: این طرح باعث میشود که عرصه رقابت برای خدمات دهندگان پرداخت الکترونیکی عادلانه شود. با این طرح شرکت‌های پی اس پی یا با فین تکی‌ها همکاری خواهند کرد و با پرداخت کارمزد از سوی فین تک‌ها درآمدخود را ضمانت می‌کنند یا به‌صورت مستقیم از پذیرنده خود کارمزد دریافت می‌کنند. در این میان بانک‌ها هم دیگر به شرکت‌ها کارمزدی پرداخت نخواهند کرد. این طرح نه تنها به نفع بانک‌هاست بلکه عرصه را برای شرکت‌های پرداخت الکترونیکی رقابتی و عادلانه می‌کند.
عبادی افزود: در صورت تصویب این طرح عرصه بازی برای فین تک‌ها و حتی شرکت‌های پرداخت نیز بزرگتر میشود. میزان تراکنش‌ها افزایش یافته و منجر به توسعه فین تک‌ها و حتی شرکت‌های پی اس پی خواهد شد. از سوی دیگر نرخ خطا در شرکت‌های پی اس پی بسیار بالا و در شرکت‌های فین تکی بسیار پایین است و این می‌تواند تعداد تراکنش موفق را بالاتر برده و کاربران و پذیرنده‌ها را راضی‌تر کند.
وی با بیان اینکه این طرح مخالفان خود را نیز دارد، افزود: شرکت‌های پی اس پی که سهم چندانی در تراکنش‌های آنلاین ندارند و قراردادهایی نیز با فین تک‌ها نبسته‌اند، ترجیح می‌دهند که ماهانه سهمی ثابت را از شاپرک دریافت کنند از این جهت از مخالفان این طرح هستند ولی برخی شرکت‌های پی اس پی که روابط خوبی با فین تک‌ها دارند به این درک رسیده‌اند که هزینه‌های اجرایی، بازاریابی و پشتیبانی با اجرای این طرح کاهش یافته و سود آنها بالاتر خواهد رفت.
افزایش بازار رقابت
میلاد جهاندار، فعال فین تکی نیز معتقد است این طرح نظام کارمزد تراکنش‌های خرید اینترنتی را اصلاح کرده و عاملی برای رشد و توسعه فین تک‌ها خواهد بود.
جهاندار به «ایران» گفت: با این طرح دیگر بانک مرکزی الزامی به پرداخت کارمزد نخواهد داشت و این فین تک‌ها هستند که کارمزد تمام تراکنش‌ها را پرداخت می‌کنند.
این فعال فین تکی با بیان اینکه مدل فعلی آسیب‌های جدی را به صنعت پرداخت آنلاین بخصوص فین تک‌ها زده است، افزود: مدل فعلی باعث شده صنعت فین تک شکوفا نشود، چرا که شرایط رقابتی بسیار نابرابر است و شرکت‌های فین تکی نتوانسته‌اند به اندازه کافی رشد کنند و به شکوفایی پایدار و استاندارد و مطلوب برسند.
وی مهم‌ترین مزیت این طرح را برطرف شدن موانع سد راه توسعه و گشایش صنعت فین تکی -که پرداخت‌های خرد اینترنتی است- دانست و گفت: اجرای این طرح باعث میشود فین تک‌ها، استارتاپ‌ها و شرکت‌های بزرگ درآمد چندبرابری را به‌دست آورند و به عبارتی کل بازیگران از اجرایی شدن این طرح منفعت ببرند. وقتی بازار رقابتی شود کیفیت سرویس ارائه شده از سوی فین تک‌ها و دیگر شرکت‌های پرداختی نیز بشدت افزایش خواهد یافت و مصرف‌کنندگان نهایی نیز از این کیفیت بهره‌مند خواهند شد.
این فعال فین تکی اعتقاد دارد شرکت‌های پی اس پی که برای بانک‌ها بازاریابی کرده و کارمزد دستوری دریافت می‌کنند از مخالفان این طرح هستند این در حالی است که دریافت این مدل کارمزد خود آفت جدی محسوب میشود و موجب کوچک ماندن صنعت پرداخت‌ها بخصوص فین تک‌ها میشود ولی آنها نیز باید بدانند طرح جدید یک رابطه تجاری است و می‌تواند برای همه بخش‌های پرداختی حتی پی اس پی‌ها ارزش ایجاد کرده و به‌صورت مستقل درآمد بیشتری کسب کنند.
نزدیک شدن به مدل جهانی پرداخت اینترنتی
علی فارمد، دیگر فعال حوزه فین تک نیز اعتقاد دارد در حال حاضر در نظام پرداخت، بانک‌ها کارمزد را پرداخت می‌کنند و نه پرداخت‌کننده و این مدل درستی نیست و مشکلات زیادی را برای فعالان حوزه فین تک‌ها ایجاد کرده است.
فارمد به «ایران» گفت: تراکنش پرداخت آنلاین در حال حاضر برای مشتری هزینه ندارد و کارمزدی از او اخذ نمی‌شود در صورتی که هر تراکنش در شبکه هزینه دارد و این هزینه از سوی بانک‌ها به برخی از شرکت‌های پی اس پی پرداخت میشود و این صحیح نیست. وقتی بانک کارمزد را پرداخت می‌کند یعنی این پول از جیب همه مردم و حتی آنهایی که از این سرویس‌ها استفاده نمی‌کنند یا کم استفاده می‌کنند نیز هزینه میشود در صورتی که در همه بازارها هر مشتری باید برای خدمات مورد نیازی که دریافت می‌کند خود هزینه پرداخت کند.
این فعال حوزه پرداخت‌های خرد اینترنتی افزود: چون هرکس از هر خدماتی که استفاده می‌کند باید هزینه آن را بپردازد به همین خاطر این اقدام موجب شده تنها یک طرف درگیر به‌صورت انحصاری به هر روشی متوسل شود تا تعداد تراکنش‌ها را افزایش دهد و سود ببرد.(تبلیغ خرید 5 شارژ 1000 تومانی به جای شارژ 5 هزار تومانی).
وی با بیان اینکه فین تک‌ها به میزان لازم سود نمی‌کنند به همین دلیل صنعت پرداخت و خدمات این حوزه نیز رشد نکرده است، گفت: طرح پیشنهادی انجمن فین تک‌ها، مدل پرداخت‌های اینترنتی را اصلاح کرده و به مدل استاندارد جهانی پرداخت‌های اینترنتی نزدیک می‌کند و به این صورت کارمزد پرداخت از بانک دریافت نشده، بلکه از پذیرنده و مشتریان شرکت‌های فین تک و پی اس پی دریافت میشود. با تصویب این طرح انگیزه شرکت‌های فین تک و حتی پی اس پی افزایش می‌یابد و می‌توانند محصولات خود را توسعه داده و رشد کنند.
فارمد اعتقاد دارد با این تغییر به طور قطع کیفیت و تنوع خدمات در شبکه پرداخت کشور و فین تک‌ها نیز افزایش خواهد یافت و شرکت‌ها برای جلب نظر مشتریان رقابت خواهند کرد. از سوی دیگر مشتری برحسب نیاز گزینه‌های زیادی برای دریافت خدمات خواهد داشت.
این فعال فین تک در ادامه گفت: این طرح برای کل زنجیره مفید خواهد بود. وقتی کاربری از یک سایت خرید اینترنتی می‌کند، سایت از یک فین تک سرویس می‌گیرد یا کاربر سرویسی را از یک فین تک دریافت می‌کند. پس زنجیره‌ای که در این کار دخیل هستند همه بهره می‌برند ولی وقتی برای بخشی ارائه خدمات رایگان باشد، انگیزه فین تک برای رشد سرویس از بین می‌رود.