دوقطبی در بازار پخش آنلاین فیلم چین
با شیوع ویروس موذی در سراسر دنیا، محبوبیت سرویس‌های پخش آنلاین فیلم هم بیشتر و بیشتر شد. در بازارهای بزرگ و پرجمعیتی مانند چین، این روند حالا رقابتی پیچیده و جدی را ایجاد کرده است. iQiyi که در سال ۲۰۱۰ راه‌اندازی شد، حالا این‌قدر رشد کرده و بزرگ شده است که رسانه‌های خارجی به آن لقب «نتفلیکس چین» را می‌دهند. این لقبی است که در واقع موفقیت این سرویس در این سال‌ها برای او به همراه آورده است. با این حال «گانگ یو» موسس و رئیس شرکت iQiyi اصرار دارد که «نتفلیکس پلاس» لقب بهتری برای شرکتش است؛ ادعایی جسورانه برای تجارتی که با ارزش ۲۱۴ میلیارد دلاری، تنها برابر یک‌پنجم کل صنعت سرگرمی آمریکا است.
دوقطبی در بازار پخش آنلاین فیلم چین
iQiyi هم درست مانند نتفلیکس فهرستی بزرگ از محتوای ویدئویی اصل و مجوزدار را در اختیار مشترکانش قرار می‌دهد. با این حال اما برخلاف نتفلیکس که تقریبا تمام درآمدش متکی به حق اشتراک است، iQiyi مدل‌های درآمدزایی متنوعی دارد. حق عضویت یا اشتراک این سرویس که از ۸/ ۱۹ یوآن (۸۷/ ۲ دلار) در ماه شروع میشود، تنها نیمی از درآمد ۴/ ۷ میلیارد یوآنی شرکت iQiyi در فصل دوم امسال را به خودش اختصاص داده است. مابقی درآمد این شرکت به‌طور عمده از یک فروشگاه آنلاین -که اجناس مرتبط با بازار سرگرمی را می‌فروشد- یک بازوی نوظهور بازی موبایل، یک تجارت کتاب الکترونیک و البته بخش تبلیغات آنلاین، به‌دست می‌آید. iQiyi با مدل تجاری فریمیوم کار می‌کند که در آن محصول یا سرویس پایه به‌صورت رایگان عرضه میشود و مشترکان برای استفاده از سرویس‌های بیشتر باید هزینه بپردازند. به این ترتیب iQiyi به مشترکان حسابگر اجازه استفاده از بعضی محتواها به‌صورت رایگان را می‌دهد، به این شرط که آنها تماشای تبلیغات و آگهی‌های آنلاین را بپذیرند.
البته iQiyi که فعالیت چندانی در خارج از بازار خانگی خودش یعنی چین ندارد، این شانس را هم دارد که به‌خاطر قوانین ممنوعیت ورود بسیاری از محتواهای خارجی، غول نتفلیکس در کشورش امکان و اجازه فعالیت ندارد. با این وجود، این به معنای آن نیست که بتوانیم بگوییم چین از جنگ رقابتی پخش آنلاین فیلم و ویدئو -یعنی جنگی که رقبای بزرگی مانند نتفلیکس، HBO و nbcUniversal درگیر آن هستند- نجات یافته است. گانگ یو بنیان‌گذار iQiyi حالا دور از این رقابت بزرگ، با Tencent Video می‌جنگد که زیرمجموعه‌ای از شرکت بزرگ تکنولوژی Tencent است. آمارهای منتشر شده از سوی این دو شرکت نشان می‌دهد که Tencent Video تا پایان ماه ژوئن امسال با ۱۱۴ میلیون مشترک، توانسته است iQiyi را با ۱۰۵ میلیون مشترک پشت‌سر بگذارد. جالب اینکه مدل تجاری هر دو شرکت فریمیوم است و حتی iQiyi در فصل گذشته ۱۴ میلیون مشترک جدید جذب کرده، در حالی که Tencent Video در این فصل تنها ۲ میلیون مشترک جدید داشته است.
iQiyi اما اصرار دارد که این شکست موقتی به‌خاطر عواملی مانند شرایطی است که شیوع ویروس کرونا به شرکت‌های فیلم‌سازی تحمیل کرده تا به این ترتیب خط تولید محتوای موردنیاز آنها به‌صورت موقتی خالی شود. ممکن است چنین فرضیه‌ای درست باشد، اما Tencent Video در همین شرایط مجموعه‌ای غنی از محتوای انگلیسی زبان را به مشترکانش ارائه می‌کند که شامل سریال‌های تلویزیونی پرطرفداری مانند «چرنوبیل» و «سیلیکون‌ولی» هم هست. مهم‌تر از آن، این است که رقابت میان Tencent Video و iQiyi در واقع یک جنگ نیابتی میان Tencent و Baidu در سایه است؛ غول موتور جست‌وجوی چینی که بیشترین سهم مالکیت iQiyi را در اختیار دارد. به نظر می‌رسد iQiyi این شکست را پذیرفته است، چون در آخرین گزارش سالانه‌اش در این مورد نوشت: «رقبایی شامل شرکت‌هایی با پشتوانه مالی خوب که توانایی دادن حقوق و مزایای جذاب‌تری دارند، می‌توانند استعدادهای بهتری را هم استخدام کرده و به‌کار بگیرند.»
با این همه رقبای غربی که برای تماشای هر ویدئویی کوتاهی هم حق اشتراک می‌گیرند، می‌توانند تایید کنند که پخش آنلاین فیلم همچنان بازی پرسودی است. «گیگی ژو» از کارگزاری bocom International به این موضوع اشاره می‌کند که بازار چین به زودی آن‌قدر بزرگ میشود که بتواند هر دو شرکت‌های Tencent Video و iQiyi را حفظ کرده و درآمدزایی آنها را تضمین کند. گیگی ژو همچنین پیش‌بینی می‌کند که ۴۰۰ میلیون چینی تا سال ۲۰۲۳ در یکی از پلت‌فرم‌های پخش آنلاین فیلم و ویدئو مشترک بشوند. این درحالی است که این رقم تا پایان سال ۲۰۱۹ در حدود ۳۰۰ میلیون نفر بوده است. در صورتی که رقیب جدیدی در این بازار ظهور نکند، هر کدام از این شرکت‌ها می‌توانند حدود ۱۵۰ میلیون نفر مشترک جذب کنند و این به آنها کمک می‌کند تا با دریافت حق عضویت و اشتراک از آنها، درآمد خودشان را افزایش بدهند.
تا پیش از آنکه سرعت رقابت در بازار پخش آنلاین فیلم کندتر شود، iQiyi یک نبرد دیگر را هم پیش‌رو دارد. این شرکت در روز سیزدهم آگوست اعلام کرد که بعد از متهم شدن به گران‌فروشی از سوی یک فروشنده کوچک -که آن را انکار می‌کند- تحت تحقیق و بررسی‌های کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا قرار دارد. اگر iQiyi در این تحقیقات مجرم شناخته شود، احتمالا مجبور خواهد بود که از فهرست بورس نزدک نیویورک بیرون آمده و حذف بشود. با این همه، ثابت ماندن قیمت سهام این شرکت نشان از اعتمادی دارد که سرمایه‌گذاران به این شرکت و عملکرد آن دارند.
