توضیح و درک کامل شبکههای بی سیم G5 کار سختی است. نه تنها به قطعات متعددی برای ساخت یک شبکه نیاز است، بلکه رابطه این قطعات، نرمافزاری که برای کنترل آنها استفاده میشود، استانداردها و پروتکلهای مورد نیاز برای پشتیبانی از آن و خیلی چیزهای دیگر درک کامل این تکنولوژی را دشوار میسازد.
به نقل از فوربز، از نگاه اکثر مردم تا زمانی که شبکههای بیسیم کاری که باید را انجام دهند، نیازی به نگرانی نیست. با این حال اگر بخواهید دلیل افزایش استفاده از ۵G یا کاربرد آن در زمان یا مکان خاص را متوجه شوید، باید حداقل یک سری از اصول عملکرد آن را متوجه شوید.
برای مثال یکی از ویژگیهای جالبی که برای ۵G وعده داده شده دستهبندی شبکه است. به این طریق هر دسته ترافیک یا اپلیکیشن پس از مجازی سازی در یک شبکه مشترک فیزیکی قرار میگیرد. برای مثال اگر بخواهید ترافیک IoT جداگانه ای به صورت حساس به زمان را از گوشی هوشمند مصرفکننده برای حسگرهای بخش تولید اختصاص دهید یا حتی ارتباطی شبکه به VPN را برای کارکنان شرکت ایجاد کنید، دستهبندی شبکه این امکان را در اختیار شما قرار میدهد.
تکنولوژی ۵G برای انجام این کارها به قدرت محاسباتی بیشتر و نرم افزار پیچیدهتری نسبت به نسلهای پیشین شبکههای بین سیم نیاز دارد. درنتیجه صحبتهای زیادی درمورد تغییر معماری کلی و زیرساخت شبکههای ۵G را شاهد هستیم. از گذشته تا به امروز اکثر تجهیزات شبکههای بیسیم سلولی از چند فروشنده به ویژه اریکسون، نوکیا و به تازگی سامسونگ تامین میشدند هر چند هواوی هم یکی از بازیگران بزرگ این عرصه به شمار میآید اما چالش های ژئوپلتیک باعث شده تا تاثیر این شرکت در خارج از چین کاهش پیدا کند.
چندین دهه است که این شرکتها تجهیزاتی پیچیده اما اختصاصی را برای شبکههای سلولی جهان تولید و ارائه میکنند. با این وجود در چند سال اخیر تحولات صنعتی باعث شده تا حالت اختصاصی این تجهیزات به ویژه برای بعد محاسباتی ۵G از بین برود. بهعلاوه تقاضا برای شبکه دسترسی رادیویی یا RAN باز که بخشی از زیرساخت این شبکهها به شمار میآید افزایش یافته است. RAN بخشی از شبکه همراه است که واسطهای بین گوشی همراه یا دیگر دستگاهها با شرکت ارائه دهنده محسوب میشود. RAN وظیفه دریافت و انتقال سیگنالهای بیسیمی را دارد که برای ارتباط بین دستگاهها و شبکه اصلی استفاده میشوند و درنتیجه مثلا در زمینه دستهبندی شبکه نقش مهمی خواهد داشت.
دلیل این توجه و افزایش تقاضا را میتوان گذار به استانداردهای باز و انعطاف پذیر دانست، تحولی که با مجازی سازی سرورها و استفاده از مدلهای محاسبه ابری همخوانی دارد. افزایش پیچیدگی و نیاز به پهنای باند بیشتر باعث فشار بیشتر بر بازار ارائه خدمات بیسیم شده است. همانطور که بیش از یک دهه پیش ارائه دهندگان فضای ابری و دیتا سنترها با فشار روبرو شدند، حالا قابلیت مجازی سازی و اشتراک گذاری منابع و البته ارائه تجهیزاتی برای استفاده در طیف وسیعتری از زیرساختها به یکی از چالشهای ارائه دهندگان این شبکههای بی سیم تبدیل شده است. به همین دلیل تغییر در شبکههای بیسیم اجتناب ناپذیر است.
با این حال این تغییر آنچنان که تصور میکنید ساده نخواهد بود. اول از همه اینکه خدمات کاربردی شبکههای بی سیم نیازمند اعتبار و پایداری بیشتری هستند. برای مثال از کار افتادن برنامه زوم (Zoom) برای چند ساعت مشکل ساز بود اما اگر اینترنت به طور کلی حتی برای چند ساعت هم قطع شود نتیجه فاجعه بار خواهد بود. به همین دلیل شبکههای بیسیم در دوران کرونا تحت فشار زیادی قرار گرفتند و البته پایداری و ثبات خود را نیز به اثبات رساندند.
یکی از دلایل این موضوع تنوع و پراکندگی بخش RAN در شبکههای بی سیم است. این پراکندگی و تنوع باعث شده تا شاهد قطعی یکپارچه و وسیع نباشیم اما در عین حال به روز رسانی قطعات مختلف هم دشوارتر خواهد بود و به همین دلیل ایجاد محیط مجازی و بازی که از طریق نرمافزار کنترل شود سختتر است و باید تمامی قطعات مختلف به طور یکپارچه به روز رسانی شوند. یکی از دلایل اصلی این موضوع این است که ارائه دهندگان بیشتر از اینکه به تکنولوژی مدرن و پیشرفته اهمیت دهند به اعتبار و پیوستگی خدمات خود اهمیت میدهند. این محافظهکاری و رشد آهسته ارائهدهندگان برای کسانی که به سرعت بالای پیشرفت در دیگر زمینهها عادت دارند کمی خسته کننده است. اما اگر بحث اعتبار و وابستگی به این شبکهها نیز مد نظر قرار دهیم، سرعت پایین تغییرات منطقیتر به نظر میرسد.
اما این محدودیتها باعث نشده تا پیشرفت به سمت محیط شبکه مجازی کاملا متوقف شود. همین هفته شرکت ورایزون اعلام کرد که قرار است با همکاری بخش شبکه سازی سامسونگ و اینتل اولین مسیر دادههای پیوسته ۵G را به صورت کاملا مجازی برروی RAN (شبکه دسترسی رادیوی) باز ارائه کند. این شرکت خدماتی را فراهم کرده است که دسترسی ارائه دهندگان موبایل به پلتفورم محاسبات لبهای شبکه AWS (شرکت ارائه کننده فضای ابری آمازون) را از طریق شبکه G5 ورایزون فراهم میسازد. با اینکه این مسئله بسیار ساده به نظر میرسد اما نیازمند تلاش زیادی است و مثلا اجزای CU (واحد مرکزی) مجازی و DU (واحد پراکنده) مجازی ساخته سامسونگ بایند جایگزین زیرساخت سنتی شبکهها شوند و نرمافزاری نیز برای انجام محاسبات لازم فراهم آید.
همچنین توجه شرکتها در چندین زمینه دیگر هم به تکنولوژیهای RANباز جلب شده است. فروشندگان قدیمی سخت افزار و نرم افزار یکی از شرکتهای بسیار مشتاق در این زمینه هستند، شرکتهایی همچون اینتل، سیسکو، مایکروسافت، IBM و ارائه دهندگان خدمات ابری همچون آمازون و گوگل. جالب اینکه فروشندگان قدیمی تجهیزات شبکه هم حالا به پشتوانهای برای RAN باز تبدیل شدهاند. علاوه بر سامسونگ، حالا نوکیا هم به یکی از حامیان این جنبش تبدیل شده و باور دارد که برخی جنبههای RAN را میتوان با گزینههایی انعطافپذیر تجهیز کرد.
توجه ارائهدهندگان خدمات اینترنت همراه هم به پتانسیل RAN باز جلب شده است. علاوه بر ورایزن حالا AT&T هم علنا در چندین جلسه پشتیبانی خود از RAN باز را اعلام کرده است. در ژاپن شرکت راکوتن (Rakuten) یک شبکه G5 کاملا مجازی را با تکیه بر RAN باز و دیگر تکنولوژی های مدرن شبکه ارائه کرده است. البته یکی از مزیتهای شرکت راکوتن این بود که زیرساختی سنتی برای به روز رسانی یا جایگزینی نداشت. اما شرکتهای امریکایی تجهیزات سنتی عظیمی را دارند که برای تحول و به روز رسانی آنها به هزینه و زمان زیادی نیاز است. درنتیجه با وجود علاقه این شرکتها برای استفاده از زیرساخت های مدرن شبکه، گذار به RAN باز چندین سال زمان خواهد برد.
همچنین محیطهای تازه مشکلات جدیدی هم به دنبال دارند. شرکت راکوتن برای یکپارچه سازی اجزای مختلفی که فروشندگان گوناگون ارائه میکنند به مشکلات متعددی برخورد کرده است. مشکل و تاخیر برای شرکتهای تازه کاری که از پایه شروع به کار کردهاند مسئلهای قابل قبول است اما ارائه دهندگان قدیمی از این مزیت برخوردار نیستند.
در نهایت میتوان گفت که بدون شک حرکت به سمت شبکهای با قابلیت «مجازی» اجتناب ناپذیر است اما سرعت این تحول به فروشندگان و تجهیزاتی که در اختیار ارائه دهندگان قرار میدهند بستگی دارد. با توجه به انگیزه شرکتها برای افزایش سرعت خدمات G5 از جمله دسته بندی شبکه و بهبود بازدهی و هزینه شبکههای فعلی، RAN باز ارزش بالایی دارد. در حال حاضر مسئله اصلی واقعیتهای موجود و انگیزه طرفین دخیل در این فرایند است تا در نهایت این هدف با همکاری تمامی طرفین محقق شود.