شیوع کرونا میزان استفاده کاربران جهان از اینترنت برای دیدن فیلم، انجام بازی‌های آنلاین، آموزش از راه دور، پزشکی آنلاین، دورکاری و… را افزایش داده و با توجه به اینکه هر کلیک کاربر می‌تواند منجر به گرم‌تر شدن کره زمین شود، این بار غول‌های فناوری به میدان آمده‌اند تا با راه‌های ابتکاری خود از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کرده و محیط زیست را نجات دهند. یکی از این کمپانی‌ها اپل است که ایجاد دیتاسنترهای «سبز» در دانمارک را در برنامه خود دارد.

این دیتاسنترهای متهم

شاید برای شما این سؤال پیش بیاید که دیتاسنترها چه نقشی در گرمایش کره‌ زمین دارند. در پاسخ به این سؤال تنها کافی است به آماری از چین اشاره کنیم. در سال گذشته دیتاسنترهای فعال در چین ۹۹میلیون تن دی اکسید کربن تولید کردند که معادل گاز گلخانه‌ای تولید شده توسط ۲۱میلیون خودرو در جاده‌هاست و انتظار می‌رود این رقم در ۴سال آینده به ۱۶۳میلیون تن معادل ۳۵میلیون وسیله نقلیه برسد که رقمی بسیار بالاست ازسوی دیگر دیتاسنترهای سراسر جهان اطلاعات دیجیتال همچون ایمیل، عکس، ویدئو و… را ذخیره می‌کنند و ۳تا ۵درصد انرژی برق جهان را برای خنک شدن و چرخه فعالیت خود مصرف می‌کنند و از نظر تولید گازهای گلخانه‌ای، اتهامی هم ردیف صنعت ایرلاین‌ها دارند.

دانمارک بهشت دیتا سنترها

اما برای ساخت دیتاسنتر، کدام کشورها مورد توجه غول‌های فناوری قرار دارند؟ کمپانی‌های فناوری کشورهای «نوردیک» (سوئد، نروژ، دانمارک، فنلاند و ایسلند) را برای ساخت دیتاسنترهای سبز و عاری از انرژی‌های سوختی درنظر گرفته‌اند و البته دانمارک که تاکنون در زمینه انرژی‌های بادی و خورشیدی بسیار موفق عمل کرده میزبان تعداد زیادی از این دیتاسنترهاست. دانمارک و در رأس آن، شهر استکهلم از کمپانی‌های فناوری استقبال می‌کند تا از این انرژی‌ها بهره بگیرند به همین دلیل هم برخی دانمارک را بهشت دیتاسنترها می‌دانند. یکی دیگر از نکات جالب درباره استکهلم این است که تا سال ۲۰۴۰ میزان استفاده از سوخت‌های فسیلی در این شهر به صفر می‌رسد، همه خدمات شهری، امور شهروندی و… با کمک انرژی‌های پاک ارائه می‌شود و در خانه‌ها هم از هیچ انرژی فسیلی استفاده نخواهد شد.تاکنون اپل و گوگل به ترتیب سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری و ۶۰۰میلیون پوندی در دیتاسنترهای خود واقع در دانمارک داشته‌اند و مایکروسافت نیز در نروژ اقدام به ساخت دیتاسنتر کرده تا از شرایط مشابه دانمارک بیشترین بهره را بگیرد. آمازون، اریکسون و فیس بوک هم در کشورهای «نوردیک» به‌دنبال ساخت دیتاسنترهای سبز بوده‌اند.

اپل در ساخت دو مورد از بزرگ‌ترین توربین‌های بادی جهان واقع در دانمارک سرمایه‌گذاری کرده تا از انرژی حاصل از آنها برای دیتاسنترهایش استفاده کند. این غول دنیای فناوری با توجه به شرایط کرونا و افزایش میزان استفاده اینترنت توسط کاربران، به طرح‌های خود سرعت بخشید و از دیتاسنتر سبز خود در شهر ویبورگ (Viborg) دانمارک در مساحتی بالغ بر ۴۵هزار مترمربع رونمایی کرد. دیتاسنتر ویبورگ از اپ استور اپل، اپل موزیک، iMessage، دستیار صوتی اپل یعنی سیری(Siri) و سایر سرویس‌های اپل در اروپا پشتیبانی می‌کند. اپل یادآور شده که همه بخش‌های این دیتاسنتر با انرژی‌های تجدیدپذیر پروژه‌های محلی دانمارک تأمین خواهد شد که از آنها می‌توان به پروژه توربین بادی در اسبیرگ (Esbjerg)، شهری بندری در جنوب شرق دانمارک و همچنین یک پروژه خورشیدی در شمال دانمارک اشاره کرد. اپل همچنین در حال توسعه پروژه‌های بادی و خورشیدی بزرگی طی همکاری با سازمان انرژی اروپاست. اسبیرگ میزبان دو توربین ۲۰۰متری است که انتظار می‌رود سالانه ۶۲گیگاوات ساعت انرژی تولید کند که در صورت قرار گرفتن آن در شبکه برق، برای تأمین انرژی تقریباً ۲۰هزار خانه کافی خواهد بود اما باید یادآور شد که تنها، برق مازادی که مرکز داده اپل مصرف نمی‌کنند به شبکه برق دانمارک متصل خواهد شد.این غول دنیای فناوری پیشتر در سال ۲۰۱۵ از برنامه‌هایش برای ایجاد دو دیتاسنتر در دانمارک خبر داده و یادآور شده بود این مراکز داده ها کاملاً سبز خواهند بود و در آنها از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌شود. حالا یکی از این دیتاسنترها وارد چرخه شده و باید منتظر ماند و دید تا چه حد می‌تواند در کاهش گرمای کره زمین تأثیرگذار باشد و به انجام تعهدات اپل در این زمینه کمک کند.اپل همچنین از برنامه‌های جدیدتر خود به‌منظور توسعه طرح صفر کردن میزان کربن و گازهای گلخانه‌ای این کمپانی در کارخانه‌ها و دیتاسنترهایش خبر داد و یادآور شد طبق برنامه‌ریزی‌های قبلی تا سال ۲۰۳۰ میزان کربن تولید شده توسط این کمپانی در جهان به صفر خواهد رسید. برای تحقق این هدف، Varta کمپانی آلمانی که برای ایرپادهای اپل، مینی باتری تولید می‌کند متعهد شده است که در همه مراحل تولید این محصول از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کند.  از دیگر تأمین کنندگان محصولات اپل در منطقه اروپا، خاورمیانه و آفریقا(EMEA) که عنوان شده در همه مراحل تولید از انرژی‌های پاک استفاده می‌کنند می‌توان به Henkel و همچنین tesa SE در آلمان اشاره کرد.کمپانی‌های دیگری همچون STMicroelectronics در سوئیس، شرکت مهندسی DSM در هلند و Solvay در بلژیک نیز از دیگر مراکز تولید محصول برای برند اپل به حساب می‌آیند که تنها از انرژی‌های پاک استفاده می‌کنند. کمپانی‌هایی نیز در مراکش با استفاده از انرژی خورشیدی به تولید قطعاتی برای اپل می‌پردازند.

«لیزا جکسون» معاون بخش محیط زیست اپل در این باره گفت: مقابله با گرمایش کره زمین نیاز به اقدامی فوری و همکاری‌های جهانی دارد و دیتاسنتر ویبورگ، نمونه‌ای قدرتمند به حساب می‌آید که می‌توانیم با کمک نمونه‌های مشابه آن، بر بزرگ‌ترین چالش امروز محیط زیست یعنی افزایش گرمای کره زمین مقابله کنیم. وی همچنین ادامه داد: سرمایه گذاری‌های اپل در مبحث انرژی‌های پاک، زمینه ساز ایجاد حجم قابل توجهی از فرصت‌های شغلی مناسب شده است. ما برای نجات کره زمین و امنیت خاطر نسل آینده این کار را انجام داده‌ایم و می‌خواهیم در این زمینه پیشرو باشیم.

گرم کردن خانه با یک کلیک

غول‌های فناوری در زمینه مقابله با گرمایش کره‌ زمین، علاوه بر دیتاسنترهای سبز و استفاده از انرژی‌های پاک در ساخت آنها به موضوع دیگری نیز توجه دارند و آن هم نحوه خنک کردن این مراکز داده است. قبلاً بیشتر دیتاسنترها در مناطق سردسیری همچون ایسلند ساخته و اطلاعات به سوی اروپا و امریکای شمالی ارسال می‌شد برخی هم از آب استفاده می‌کردند همچون گوگل که دیتاسنترش را در آریزونا ساخت تا روزانه از میلیون‌ها گالن آب برای خنک کردن دیتاسنتر خود بهره بگیرد. اما امروز دانمارک در کانون توجه قرار دارد.ادنسه (‏Odense‏)‏ سومین شهر بزرگ دانمارک نیز میزبان فیس‌بوک شده است. این غول دنیای فناوری، ادنسه را به‌عنوان مقر یکی از دیتاسنترهایش در اروپا انتخاب کرد و از سال ۲۰۱۹ وارد چرخه فعالیت شد. فیس بوک اما برای مقابله با گرمای کره‌زمین یک راهکار دیگر نیز به سبز بودن دیتاسنترهایش افزوده و آن هم بازیافت گرمای حاصل از فعالیت دیتاسنترهاست. تراکنش مالی، برقراری تماس صوتی و تصویری، برگزاری کنفرانس‌های آنلاین و… هریک می‌توانند سبب گرم‌تر شدن دیتاسنترها شوند که فیس بوک این گرما را عملاً یک منبع انرژی عالی می‌داند. این کمپانی درواقع گرمای حاصل از خنک کردن دیتاسنترهای خود را بازیافت می‌کند تا خانه‌ها را گرم کند و از هدر رفتن انرژی پیشگیری شود.دمای هوا در زمستان‌های ادنسه ،حداقل منفی یک درجه است و با اجرایی شدن طرح فیس بوک، بسیاری از مردم این شهر تنها با کلیک کردن روی دکمه لایک فیس‌بوک یا به اشتراک گذاشتن یک پست در اینستاگرام، می‌توانند خانه خود را گرم کنند. فیس‌بوک در این شهر دو دیتاسنتر با مساحت۵۰هزار مترمربع دارد و طی همکاری با شرکت‌های محلی موفق شد از گرمای دیتاسنترهای خود نهایت استفاده را ببرد بدون اینکه کمترین آسیبی به محیط‌ زیست وارد کند. در حال حاضر یک بیمارستان محلی و چندین ساختمان اطراف آن با برق بازیافتی دیتاسنترهای فیس بوک گرم می‌شوند. فیس‌بوک انتظار دارد در آینده و با رفع نواقص فعلی، این دیتاسنترها سالانه تا ۱۰۰هزار مگاوات انرژی برق تولید کنند که این رقم برای گرم کردن ۶هزار و ۹۰۰خانه کافی است، البته استفاده از گرمای دیتاسنترها موضوع تازه‌ای نیست و در سال ۲۰۰۸ در یکی از شهرهای سوئیس با کمک گرمای دیتاسنترIBM یک استخر شنای بزرگ گرم شد.همچنین در سال‌های گذشته یکی از شعبه‌های آمازون در سیاتل با این روش به گرمای مطبوع رسید. اما فیس‌بوک ایده‌ای بلندپروازانه دارد و نمی‌خواهد تنها به گرم کردن چند خانه کوچک اکتفا کند. قرار است در هر ساعت تا ۲۵مگاوات ساعت انرژی تولید و هزاران خانه گرم شوند. فیس‌بوک همچنین قرار است در این دیتاسنترها تنها از انرژی باد استفاده کند که به این ترتیب مصرف سوخت زغال سنگ تا ۲۵درصد در این شهر کمتر می‌شود.