سال تحصیلی جدید از ۱۵ شهریور ماه آغاز شده است. این روزها بحث نبود زیرساختهای نرمافزاری و سختافزاری لازم برای برپایی کلاسهای آنلاین به خصوص در مناطق روستایی و عشایری بسیار داغ است و سازمانها و نهادهای بسیاری برای تهیه تبلت و گوشی هوشمند دست به کار شدند. حتی مجلس یازدهم هم در حال تهیه طرح دو فوریتی برای «دسترسی دانشآموزان نیازمند به تبلت و گوشی هوشمند جهت آموزش در فضای مجازی» است. در این مورد مرکز پژوهشهای مجلس هم در گزارشی پیشنهاد داده تا برای تامین تبلت دانشآموزان، سازمان برنامه و بودجه در برخی ردیفهای درآمدی-هزینهای بودجه ۹۹ تغییراتی ایجاد کند تا بودجه خرید تبلت تامین شود. این مرکز همچنین در این گزارش تکالیفی را هم برای وزارت آموزش و پرورش و هم وزارت ارتباطات و صدا و سیما مشخص کرده است. این مرکز در بخش دیگری از گزارش خود پیشنهاد داده تا در هفتههای آتی دولت یا مجلس با ارائه طرح یا لوایحی نسبت به تامین تبلت دانشآموزی اقدام کنند.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی تحت عنوان «ضرورت تامین رایانک (تبلت) دانشآموزی برای آموزش مجازی» با اشاره به شیوع کرونا و تعطیلی مدارس، به نواقص آموزش تلویزیونی و آموزش مجازی پرداخت و اعلام کرد که با شیوع کرونا، آموزش از راه دور از جمله آموزش تلویزیونی جایگزین آموزش حضوری شد؛ اما با توجه به اینکه آموزش تلویزیونی تعاملی نیست و فرآیند یاددهی ـ یادگیری طی نمیشود، آموزش مجازی در کنار آموزش تلویزیونی قرار گرفت. البته آموزش مجازی هم نیازمند ابزار و زیرساختهایی است. طبق برآوردها حدود ۳ میلیون و پانصد دانشآموز به ویژه در مناطق عشایری و روستایی و دانشآموزان تحت پوشش نهادهای حمایتی از این امکان محروم هستند که به اعتقاد مرکز پژوهشها این موارد عدالت آموزشی را خدشهدار میکند.
آنطور که مرکز پژوهشها اظهار میکند مقامات ستاد ملی کرونا اعلام کردند که پاییز و زمستان شرایط ویژهای در مواجهه با این ویروس در پیش است و با توجه به همپوشانی آنفلوانزا و کرونا این نگرانیها بیشتر میشود. با توجه به این شرایط، دسترسی دانشآموزان به امکانات و زیرساختهای آموزشی پیش از پیش مورد توجه قرار میگیرد. دولت هم باید نسبت به تأمین و تهیه ابزار آموزش به شیوه مجازی یعنی تبلت دانشآموزی به گونهای اقدام کند تا درصورت نبود ساختارها و ابزارهای الکترونیکی لازم چون گوشی هوشمند و دسترسی به اینترنت با سرعت مناسب با نصب برنامههای نرمافزاری و محتوای الکترونیکی و چندرسانهای آموزشی و پرورشی با تأیید سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی مبتنی بر سند تحول بنیادین هیچ دانشآموزی از آموزش محروم نباشد.
تغییراتی در بودجه برای تامین تبلت دانشآموزان
مرکز پژوهشهای مجلس برای تامین تبلت دانشآموزی برای فضای مجازی در این گزارش برای سازمان برنامه و بودجه، وزارت آموزش و پرورش و وزارت ارتباطات ، صدا وسیما و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وظایفی را تعیین کرده است.
براساس پیشنهاد مرکز پژوهشها، سازمان برنامه و بودجه مکلف میشود تا در برخی ردیفهای درآمدی-هزینهای تغییراتی ایجاد کند تا بودجه خرید تبلت تامین شود. از جمله این ردیفها میتوان به ردیف بودجه «برنامه خدمات رفاهی، فرهنگی و ورزشی دانشجویان»،«مالیات بر ارزش افزوده سهم ورزش» و «اعتبارات هزینهای تغذیه و امور رفاهی دانشجویان» اشاره کرد. سپس این اعتبارات جهت تأمین تبلت دانشآموزی برای دانشآموزان نیازمند تا سقف ۳ میلیون و ۵۰۰ دستگاه با اولویت دانشآموزان عشایری، روستایی و تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی توسط دولت در قالب برنامه مستقل مطرح شود تا به صورت یارانه تسهیلات یا کمک بلاعوض به این موضوع اختصاص پیدا کند.
مرکز پژوهشها همچنین وزارت آموزش و پرورش را مکلف میکند تا در قالب یک بسته محتوایی ـنرمافزاری آموزشی و پرورشی، سامانه شاد، محتوای چندرسانهای و سامانههای آموزشی خود و بخش غیردولتی دارا مجوز از سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی را بر دستگاههای مذکور نصب و در اختیار دانشآموزان قرار دهد.
آنطور که مرکز پژوهشها تعیین کرده، علاوه بر وزارت آموزش و پرورش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هم موظف میشود تا سیم کارت دانشآموزی با اینترنت پاک، امن و ارزان مورد نیاز تبلتها را با همکاری اپراتورها تأمین کند. ۱۰ درصد از درآمد حاصل از فروش اینترنت موضوع این حکم هم جهت تأمین محتوای آموزشی و پرورشی در اختیار سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی قرار میگیرد. سازمان صداوسیما هم باید نسبت به اعلام فراخوان عمومی جهت تأمین تجهیزات مزبور از محل کمکهای مردمی، به صورت رایگان همکاری کند.
وزارت آموزش و پرورش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین موظف هستند، دستورالعمل اجرایی این قانون که شامل فرآیند شفاف اجرای مناقصه تأمین ابزارهای مورد نیاز، تشخیص دانشآموزان نیازمند، ضمانت اجرایی بهرهبرداری از تبلت دانشآموزی توسط دانشآموزان و ضمانت اجرایی تحویل این ابزارها به دانشآموزان را تهیه کنند. مرکز پژوهشها در پایان همچنین پیشنهاد میدهد تا دولت طی یک هفته آتی نسبت به ارائه لایحه یا از طریق طرح پیشنهادی مجلس نسبت به تأمین تجهیزات آموزش مجازی اقدام شود.