پاندمی کرونا رفتار کاربران جهان را حتی در کشورهایی که نسبتاً سنتیتر هستند یا جمعیت سالمند بیشتری در آنها دیده میشود نیز تغییر داده و به سوی تجارت الکترونیک سوق داده شدهاند. یکی از کشورهایی که چرخش سریع جمعیت آن به سوی خرید آنلاین، بسیاری را غافلگیر کرده، ایتالیاست که حالا دیگر برخی آن را بهشت آمازون در دوران کرونا میخوانند.
وفاداری ایتالیاییها به خرید آنلاین
آمازون یکی از بزرگترین برندههای تجارت آنلاین در جهان بوده و موفقیتهای این غول دنیای تجارت الکترونیک در دوران کرونا مضاعف شده است. این پلتفرم در کشورهایی همچون امریکا، آلمان و بریتانیا در دوران قبل از کرونا نیز محبوبیت ویژهای داشت و بیشتر مردم به آمازون علاقهمند بودند ولی در روزگار کرونایی، این وابستگی بیشتر شد و مردم محصولات مختلف از دستمال توالت گرفته تا اسباب بازی، غذا، لباس، دارو، مواد بهداشتی و ضدعفونی کننده و… را روی این پلتفرم بهصورت آنلاین خریداری کردند.
اما موضوعی که کمتر به آن توجه شده، این است که مردم در کشورهایی همچون ایتالیا که در مقابل تجارت الکترونیک مقاومت نشان میدادند نیز در دوران کرونا به آمازون گرایش پیدا کردند. آمازون در دوران کرونا عملاً بازارهای ایتالیا را فتح کرد. این غول دنیای تجارت الکترونیک در جامعه و سرزمینی با زندگی مردم عجین شد که نسبت جمعیت سالمند آن بالاست و ترجیح میدهند خرید حضوری داشته باشند و پول نقد پرداخت کنند اما حالا خرید آنلاین به جزء جداییناپذیر زندگی آنها تبدیل شده است.
با بسته شدن مغازهها و ممنوعیت خرید فیزیکی، میزان خرید آنلاین یک جهش فوقالعاده پیدا کرد و فرصتی بزرگ در اختیار کمپانیهای فعال در زمینه فروش آنلاین بویژه غول این عرصه، آمازون قرار داد. هرچند برخی اعتقاد داشتند با باز شدن مغازهها مردم باز هم به سوی خرید سنتی بازمیگردند اما ماجرا به گونه دیگری رقم خورده و خریدارانی که حالا دیگر راحتی خرید آنلاین، انبوه کالاها، تخفیفها و… را با تمام وجود حس کردهاند باز هم به خرید آنلاین وفادار ماندهاند.
ایتالیا یکی از نخستین کشورهای اروپایی محسوب میشود که بشدت درگیر ویروس کرونا شد و از آن ضربه فراوانی دید. ایتالیاییها بیشتر ترجیح میدادند با پول نقد و بهصورت حضوری خرید کنند ولی وقتی بهعنوان نخستین کشور اروپایی، قرنطینه در کل کشور اجرا شد، مردم شروع به خرید آنلاین کردند. امروز ایتالیا بهتر از بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی موفق به کنترل ویروس کووید 19 شده و در حال حاضر بسیاری از مشاغل فعال هستند اما سلیقه و ذائقه مردم تغییر کرده و به سمت تجارت الکترونیک گرایش پیدا کردهاند. «دیوید پارما»، از تحلیلگران مؤسسه Ipsos در میلان بهدنبال انجام تحقیقاتی درباره تغییر رفتارمصرف کنندگان ایتالیایی گفت: این تغییر، واقعی و عمیق است و آمازون بزرگترین برنده در بازار ایتالیا محسوب میشود.
امریکای شمالی، بزرگترین بازار آمازون
اما بازارهای اصلی آمازون کدام کشورها هستند؟ آمازون از چه زمانی در ایتالیا فعالیت خود را آغاز کرد و در حال حاضر در کدام رتبه جای گرفته است؟ امریکای شمالی بزرگترین بازار آمازون است و دوسوم تجارت 245.5میلیارد دلاری جهانی این غول دنیای فناوری رابه خود اختصاص داده است ولی آمازون این کمپانی حاضر در سیاتل تصمیم گرفت علاوه بر امریکا، بازارهای اروپا را نیز فتح کند به همین دلیل هم بازارهای جدیدی را هدف گرفت.
آمازون در سال 2010 وارد ایتالیا شد و نخستین بار بر کتاب کودکان تمرکز کرد اما در طول یک دهه موفقیت چندانی در ایتالیا کسب نکرد. طبق اطلاعات و گزارش Eurostat، گروه آمار اتحادیه اروپا، در سال گذشته کمتر از 40درصد از ایتالیاییها خرید آنلاین انجام دادند که این رقم در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا یا آلمان چندان مناسب نیست. سال گذشته در بریتانیا 87درصد جمعیت این کشور خرید آنلاین انجام دادند و این رقم در آلمان به 79درصد رسیده است.
اما چرا بازار خرید آنلاین در دوران پیش از کرونا در ایتالیا داغ نبود؟ «آنجلا مارسیلا» مدیر آمازون در ایتالیا گفت: برخی مسائل ساختاری وجود داشت که باید با آن روبه رو میشدیم. متأسفانه در کشور ما برخی اطلاع کمی از مسائل مرتبط با تکنولوژی دارند اما پاندمی یک شوک ناگهانی به کل جمعیت ایتالیا بود و اتفاق تازهای رخ داد تا جایی که 75درصد از ایتالیاییها در طول دوران قرنطینه خرید آنلاین انجام دادند.
وی ادامه داد: ایتالیا در اتحادیه اروپا سالمندترین کشور به شمار میرود و بسیاری از مردم نگران سرقت اطلاعات مالی خود هستند به همین دلیل هم در خرید آنلاین احتیاط میکنند. ازسوی دیگر آمازون در برخی نقاط ایتالیا بهدلیل کمبود پهنای باند و جادههای ضعیف برای ارائه بستهها بویژه در جنوب این کشور با مشکل روبهرو بود.طبق تحقیقات دانشگاه پلی تکنیک میلان با اینکه پیش از این تجارت الکترونیک تنها 8درصد از کل هزینههای خرده فروشی را در کشور به خود اختصاص میداد، تخمین زده میشود کل فروش آنلاین در ایتالیا تا پایان سالجاری میلادی رشدی 26درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کند و رکوردی 22.7میلیارد یورویی برجای بگذارد.
یک کنسرسیوم ایتالیایی فروش در ایتالیا با نام Netcomm این رقم را یک جهش 10ساله دانسته و یادآور شده است بین ماههای ژانویه و مه (اواسط دی ماه 98 تا اردیبهشت 99 ) سالجاری میلادی بیش از 2میلیون ایتالیایی برای نخستین بار خرید آنلاین و تجارت الکترونیک را تجربه کردهاند و عملاً با این بخش از فناوری ارتباط برقرار کردهاند که رقم قابل توجهی است.
اشتغالزایی آمازون
جدا از جمعیت سالمند ایتالیا و ترس آنها از خرید آنلاین و مشکلات ساختاری در برخی نقاط، موانع جدی تری هم برای فعالیت آمازون در این کشور وجود داشت که البته برخی از این موانع همچنان وجود دارند. طبق اطلاعات و گزارش Eurostat، گروه آمار اتحادیه اروپا، کسب و کارهای تجاری کوچک و متوسط جامعهای یکپارچه را در ایتالیا تشکیل میدهند که 67 درصد اقتصاد این کشور و 78 درصد اشتغال را درون خود جای داده است که این ارقام بسیار بالاتر از نرخ متوسط کشورهای عضو اتحادیه اروپاست. باتوجه به این ظرفیت، بسیاری از فروشندگان بشدت از حضور پررنگ آمازون در ایتالیا دلخور هستند، چراکه این پلتفرم برخی کالاها را با قیمتی پایینتر از مغازهها به فروش میرساند و این موضوع حتی در شرایط عادی بدون کرونا هم میتواند زنگ خطری برای آنها باشد.اما در مقابل برخی دیگر از فروشندگان متوجه ظرفیت آمازون برای افزایش سود خود شدهاند. در شهر ساحلی آمالفی ایتالیا یک کارخانه پاستا با قدمت 500ساله وجود دارد که بیش از 140 مدل پاستا تولید میکند.
صاحب کارخانه گفت: آمازون برای من یک مونوپل و انحصار خطرناک محسوب میشد که میتواند تجارت و کسب و کارم را از بین ببرد ولی در پاندمی کرونا و طولانی شدن قرنطینه که بیشتر مغازههای شهرهای مختلف تعطیل بودند انتخاب دیگری جز آمازون نداشتم، تولیدات خود را بر پلتفرم آمازون و بهصورت آنلاین ارائه کردم و وقتی نتیجه را دیدم شگفت زده شدم. پسر 24ساله وی که مدتها تلاش داشت تا پدر را با تجارت الکترونیک و فروش آنلاین آشنا کند هم گفت: کرونا برای ما یک فرصت بود و هم نسلهای پدرم متوجه شدند که نمیتوان بدون فناوری زندگی کرد. اگر درآمازون حضور نداشته باشید، بهعنوان یک فروشنده دیده نمیشوید.
«آنجلا مارسیلا»، مدیر آمازون در ایتالیا نیز در این باره گفت: آمازون یک خط نجات برای مشتریان در دوران کرونا بود و همچنین راهی تازه برای کسب و کارها ایجاد کرد تا کالاها و محصولاتشان را بهصورت آنلاین به دست مردم برسانند. آمازون به محض مشاهده تقاضا برنامهریزی کرد تا دو مرکز و انبار جدید و 7 ایستگاه تحویل در ایتالیا راهاندازی کند. این کمپانی همچنین قصد دارد تا پایان سالجاری میلادی هزار و 600 نفر دیگر را استخدام کند تا تعداد کارکنان تمام وقت خود را در ایتالیا به بیش از 8هزار و 500 نفر برساند درحالی که این رقم در سال 2011 کمتر از 200نفر بوده است. مارسیلا گفت ما میخواهیم به سرمایهگذاری و اشتغالزایی شتاب بخشیم. با توجه به نرخ بیکاری 9درصدی در ایتالیا که این رقم در جنوب ایتالیا به 20درصد هم میرسد بسیاری از مردم از توسعه فعالیت آمازون و اشتغالزایی آن استقبال میکنند.
البته افزایش سفارشها در دوران قرنطینه دردسرهایی هم برای کارکنان آمازون در ایتالیا ایجاد کرد. با افزایش فشار کار به کارکنان آمازون، اعتراضها بالا گرفت.به همین دلیل هم درنهایت آمازون برای مدتی ارسال کالاهای غیرضروری را ممنوع کرد و بیشتر تمرکز بستهبندی و ارسال کالاها بر محصولات مرتبط با کودکان، سلامت، محصولات حیوانات خانگی، خواربار، غذا و لوازم ضروری خانه بود تا از فشار کاری کارکنان این کمپانی کاسته شود.
کارکنان آمازون از فشار بالای کاری و یکنواختی آن بهدلیل لزوم رعایت پروتکلهای بهداشتی گلایه مندند اما با توجه به بیکاری فزاینده در جهان و ایتالیا بهدلیل بحران کرونا و همچنین این موضوع که متوسط دریافتی آنها نسبت به کارهای مشابه بیشتر است مشکلات را تحمل میکنند.