وزارت ارتباطات به منظور کاهش نگرانیها در حوزه فضای مجازی لایحه مسئولیت ارائهدهندگان خدمات حوزه فناوری اطلاعات را به کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک هیئت دولت ارائه کرده است.
فضای مجازی تأثیر بسزایی در ساخت فرهنگ جامعه و به خصوص جوانان کشور دارد و عدم توجه به مؤلفههای کنترل و مدیریت فضای مجازی میتواند آثار مخربی در فرهنگ یک جامعه ایجاد نماید.
لذا در راستای کاهش و رفع نگرانیهای موجود در حوزه فضای مجازی و با هدف مدیریت عقلانی در جنبههای مختلف کاربردی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به انجام مطالعات جامع و تخصصی با همکاری مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات وفناوری، پژوهشگاه قوه قضائیه اقدام نمود که برآیند مطالعات مذکور، تدوین لوایحی پنجگانه است. از جمله این لوایح، لایحه مسئولیت ارائه دهندگان خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات که در ۴۲ ماده تدوین شده است.
این پیش نویس قانونی، مجموعه اصول و قواعدی است که نحوه ارائه و استفاده از خدمات اطلاعرسانی رایانهای را مقرر میکند.
مطابق این لایحه پیشنهادی، ارائه دهنده خدمات اطلاع رسانی رایانهای عبارت است از هر شخص حقیقی یا حقوقی که با راعایت قوانین مربوطه و با استفاده از شبکههای اطلاع رسانی نسبت به انجام خدمات "دسترسی"، "میزبانی یا مرکز ذخیره داده" و "ثبت نام دامنه" میپردازد.
کاربر و مشترک این خدمات نیز هر شخصی است که به موجب قرارداد از خدمات ارائه دهنده خدمات استفاده میکند، در صورتی که به موجب قرارداد نباشد، کاربر نامیده میشود.
حقوق کاربران و مشترکان در برابر ارائهدهندگان خدمات تعریف شده است. کلیه ارائهدهندگان خدمات موظفند آنها را از امکانات فنی و خدماتی که بر مبنای نرخهای مصوب ارائه میدهند، آگاه کنند. هم چنین، باید زمینههای متعارف آگاهی کاربران و مشترکان خود را از حقوق و وظایفی که به موجب این قانون برای آنها به وجود میآید، فراهم کنند. ارائهدهندگان خدمات از سوی دیگر موظفند حقوق مادی و معنوی اطلاعاتی را که مشترکان و کاربران مطابق این قانون یا قرارداد جهت اطلاعرسانی روی شبکه قرار میدهند، رعایت کنند.
بر اساس این لایحه، ارائه دهندگان خدمات فوق میتوانند از تجهیزات دریافت از ماهواره استفاده کنند و مشمول قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره نمیشوند.
هم چنین، در راستای حفظ حریم ارتباطات خصوصی افراد در شبکههای اطلاع رسانی رایانهای، ارائه دهندگان خدمات موظفند با بکارگیری تجهیزات مناسب، ژیام ها و اطلاعات خصوصی را با حفظ تمامیت و محرمانه بودن آنها انتقال دهند.
علاوه بر این، جهت افزایش امنیت و سلامت ارتباطات خصوصی در شبکههای اطلاع رسانی رایانهای، ارائه دهندگان خدمات موظفند فناوریهای رمزگذاری یا رمزنگاری مناسبی را در اختیار کاربران و مشترکان خود قرار دهند.
هم چنین، شنود، افشا، قطع یا ایجاد اختلال یا هرگونه تغییر در ارتباطات خصوصی در شبکههای اطلاع رسانی یا اطلاعاتی که منجر به افشای ارتباطات خصوصی میشود فقط با دستور مقام ذی صلاح قضائی امکان پذیر است.
ضمناً ارائه دهندگان خدمات نمیتوانند بدون مجوز قانونی یا رضایت کاربران و مشترکان به ارتباطات یا اطلاعات خصوصی ذخیره شده یا درحال انتقال آنه ا دسترسی یافته یا آنها را شنود نمایند.
در مقابل، کابران و مشترکان نیز موظفند بر مبنای قرارداد و حوزه مجاز خود به نحوی فعالیت کنند که در فعالیت ارائه دهندگان خدمات مذکور خللی ایجاد نکنند. هم چنین، موظفاند به ارائهدهندگان خدمات، اطلاعات شخصی صحیحی ارائه دهند و همواره برای آنها امکان برقراری ارتباط با خود را فراهم کنند. در غیر این صورت مسئول عواقب ناشی از آن خواهند بود. در غیر این صورت، به مجازات اخلال کنندگان در سیستمهای رایانهای مندرج در قانون مبارزه با جرایم رایانهای محکوم میشوند.