آماده‌سازی زیرساخت‌های ارتباطی برای توسعه آموزش مجازی
شیوع کرونا، شیوه آموزش را به مجازی تغییر داد و باعث شد قدم‌هایی که وزارت ارتباطات و سازمان فناوری اطلاعات، برای توسعه آموزی مجازی و هوشمندسازی مدارس برداشته بودند، سرعت بیشتری به خود بگیرد.
تا قبل از شیوع کرونا شاید کمتر نهادی به شکل جدی به فکر آماده‌سازی بستر مناسب برای آموزش مجازی بود، اما وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از قبل از شیوع کرونا نیز قدم‌هایی برای این کار برداشته بود. قدم‌هایی که با شیوع کرونا سرعت گرفت و در نهایت باعث شد امروز بیش از ۷۶ هزار مدرسه روستایی و شهری به شبکه ملی اطلاعات و به ویژه به «شبکه ملی هوشمندسازی مدارس دانا» متصل شوند؛ شبکه‌ای که اوایل مهرماه با حضور رئیس جمهوری و وزیر ارتباطات افتتاح شد.
قانونی برای عدالت اجتماعی
بر اساس ماده ۶۹ قانون ششم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با رعایت مصوبات شورای عالی فضای مجازی مکلف است با همکاری وزارت آموزش و پرورش تا پایان سال دوم اجرای قانون برنامه هوشمندسازی مدارس، امکان دسترسی الکترونیکی (سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و محتوا) به کتب درسی، کمک آموزشی، رفع اشکال، آموزش و مشاوره تحصیلی، بازی رایانه‌ای آموزشی، استعداد سنجی، آموزش مهارت‌های حرفه‌ای و مهارت‌های فنی و اجتماعی را به صورت رایگان برای کلیه دانش آموزان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر، روستاها و حاشیه شهرهای بزرگ فراهم کند.
در این ماده قانونی آمده است، دولت برای تامین هزینه‌های این ماده می‌تواند از مشارکت بخش غیر دولتی استفاده کند. این هزینه‌ها به عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیانی تلقی میشود.
تفاهمی که به نتیجه رسید
سال گذشته، در نمایشگاه بین المللی الکامپ، وزیر ارتباطات و سرپرست وزارت آموزش و پرورش تفاهم‌نامه‌ای را برای آموزش مجازی دانش‌آموزان به امضا رساندند؛ تفاهم‌نامه‌ای که از راه‌اندازی شبکه دانش‌آموزی و اتصال تمامی مدارس به شبکه ملی اطلاعات خبر داد.
آن زمان هنوز خبری از شیوع کرونا نبود و آموزش مجازی در آموزش و پرورش جایی نداشت اما از همان زمان، اقدامات وزارت ارتباطات و سازمان فناوری اطلاعات برای مهیا کردن زیرساخت اتصال مدارس به شبکه ملی اطلاعات و هوشمندسازی آغاز شد.
ماده ۶۷ قانون برنامه ششم توسعه، وزارت ارتباطات و فناری اطلاعات را مکلف کرده تا برای توسعه زیرساخت‌های خدمات الکترونیکی در مناطق محروم و روستایی سرمایه‌گذاری کند. به گونه‌ای که امکان ارائه حداقل چهار خدمت الکترونیکی اصل دولت (سلامت، آموزش، کشاورزی و بانکی) در ۸۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار کشور امکان‌پذیر باشد. اکنون و در سال سوم برنامه، ۷۸ درصد اتصال محقق شده و تنها ۲ درصد باقی مانده است.
در سال ۹۴ بیش از ۱۰ هزار روستا به شبکه ملی متصل شد، سال ۹۵ اتصال ۱۹ هزار روستا انجام شد و این روند ادامه داشت تا الان که بیش از ۳۲ هزار روستا به شبکه ملی اطلاعات متصل شدند. بر اساس آخرین آماری که وجود دارد تعداد مدارس روستایی دارای اطلاعات ۲۶ هزار و ۲۳۷ مدرسه است که از این بین ۲۳ هزار مدرسه دارای امکان دسترسی به شبکه ملی اطلاعات هستند.
شبکه ملی هوشمندسازی مدارس دانا
بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که میان دو وزارت‌خانه ارتباطات و آموزش و پرورش به امضا رسید، بیش از ۷۶ هزار مدرسه شهری و روستایی در سراسر کشور با آغاز سال تحصیلی به شبکه ملی هوشمندسازی مدارس دانا متصل شدند.
شبکه هوشمندی که دانش‌آموزان برای اتصال به آن با توجه به شرایط تحصیلی‌شان از اینترنت رایگان استفاده می‌کنند و تلاش شده که در این بین کمترین هزینه را پرداخت کنند تا به همین واسطه آموزش مجازی برای همه در دسترس باشد و کسی به دلیل مشکلات مالی از تحصیل جا نماند.
بستر مستقل برای دانش‌آموزان
علاوه بر این مسئله، دانش‌آموزان به بستری مستقلی برای آموزش نیاز داشتند که تا قبل از این برای‌شان فراهم نبود اما افتتاح شبکه دانش‌آموزی دانا، این بستر را فراهم کرد تا دانش‌آموزان ایرانی نیز یک شبکه مستقل مجازی برای تحصیل داشته باشند. شبکه‌ای که دسترسی‌ها و محدودیت‌های خاص برای کودکان دارد.
اعمال قوانین، ارائه خدمات خاصی که در شبکه‌های عمومی ممنوع است، کاهش هزینه‌ها و ایجاد فضای کاری برای کسب‌وکارهای فعال این حوزه از جمله مواردی است که شبکه ملی هوشمند مدارس دانا فراهم می‌کند.
نحوه اتصال مدارس از جنس uso (سرویس های اجباری عمومی) است که در تمام دنیا نیز به همین صورت، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در این پروژه اپراتورها در صف اول ایستاده‌اند تا اتصال مدارس به شبکه ملی هوشمندسازی مدارس دانا را برقرار نگه دارند.