هر وقت از گرمایش کره زمین، تخریب جنگل‌ها و آلودگی محیط‌ زیست سخن به میان می‌آید انگشت اتهام به سوی کمپانی‌های تولیدی بزرگ جهان نشانه می‌رود و البته غول‌های فناوری هم از این قاعده مستثنی نیستند. در همین راستا این کمپانی‌ها هر بار تلاش دارند تا با راهکارهایی فناورانه، کمترین آسیب را به محیط‌ زیست وارد کنند. یکی از این غول‌های فناوری، گوگل است که در تازه‌ترین طرح خود متعهد شده است تا سال 2022 همه محصولاتش از مواد بازیافتی تولید شوند و دامنه این بازیافت هم از بطری‌های پلاستیکی گرفته تا لوازم الکترونیکی بلااستفاده خواهد بود.

این زباله‌های 57میلیارد دلاری

امروزه محصولات الکترونیکی به جزء حیاتی زندگی بشر تبدیل شده‌اند و هر روز هم بر میزان استفاده از این وسایل افزوده می‌شود. در پاندمی کرونا که تغییر سبک زندگی مردم ازجمله دورکاری، خرید آنلاین و… را به‌دنبال داشته، میزان استفاده از وسایل الکترونیک رشدی چشمگیر یافته و درنتیجه، تنش‌های محیط‌ زیست نیز بیش از گذشته خواهد بود که این موضوع مورد توجه گوگل و سایر کمپانی‌های فناوری قرار گرفته است.

موضوع مهم دیگری که گوگل بر آن تأکید دارد بازیافت لوازم الکترونیکی بلااستفاده در جهان است. در وبلاگ گوگل آمده است: وسایل الکترونیکی قدیمی و از کارافتاده حاوی مقدار زیادی مواد باارزش ازجمله طلا، مس، آلومینیوم، قلع و… هستند اما ازآنجا که این مواد بازیافت نمی‌شوند بلای جان محیط‌ زیست شده‌اند. ارزش مواد بازیافتی موجود در لوازم الکترونیکی ازکارافتاده حدود 57میلیارد دلار تخمین زده شده است که رقم بالایی است اما فقط 17.4درصد این لوازم الکترونیک بازیافت می‌شود. از سوی دیگر به‌عنوان مثال تنها در اروپا حدود 100میلیون دستگاه تلفن همراه در کشو و کمدهای خانه‌ها وجود دارد و از آن هیچ استفاده‌ای نمی‌شود درحالی که بازیافت این وسایل می‌تواند اتفاقی بزرگ در حوزه فناوری را رقم بزند بدون این که کره زمین آسیبی ببیند. به همین دلیل گوگل در کنار سایر کمپانی‌های فناوری تصمیم گرفته است بحران زباله الکترونیک را به فرصت تبدیل کند تا هم از محیط‌ زیست حمایت شود و هم برای تولیدکنندگان مقرون به صرفه باشد البته در این میان، کیفیت مواد بازیافتی از اهمیت بالایی برخوردار است.

مجمع جهانی اقتصاد نیز به این موضوع ورود کرده و در حمایت از برنامه سازمان ملل متحد به منظور مقابله با زباله‌های الکترونیک در آماری عنوان کرده است استخراج طلا از معادن، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را افزایش می‌دهد درحالی که با استخراج این فلز از لوازم بازیافتی، می‌توان آن را به حداقل رساند. همچنین در این گزارش آمده است به ازای بازیافت هر هزارتن وسایل الکترونیکی، 15 شغل و 110 فرصت آموزش ایجاد می‌شود که می‌تواند در کشورهای فقیرنشین بسیار گره گشا باشد به همین دلیل از غول‌های فناوری جهان می‌خواهیم دراین باره گام‌هایی جدی‌تر بردارند.

بازیافت در کانون توجه گوگل

گوگل به‌عنوان یکی از غول‌های فناوری که قصد دارد با محیط‌ زیست مهربان‌تر باشد، متعهد شده است تا سال 2022 در همه محصولاتش از مواد بازیافتی استفاده کند. این غول دنیای فناوری همچنین تلاش دارد تا سال ۲۰۲۲ بتواند گواهی UL 2799 Zero Waste to Landfill را برای خط ‌تولید محصولات خود دریافت کند. این گواهی عملاً تضمین می‌کند که تمام قطعات محصولات این کمپانی بازیافت می‌شوند و دیگر هیچ ضایعاتی وجود نخواهد داشت.

این کمپانی در سال‌جاری هم در ساخت محصولات پیکسل وNest تا حدی مواد بازیافتی را به کار گرفته اما با توجه به تعهد این شرکت، انتظار می‌رود تا سال 2022 گوگل پیکسل، پیکسل بوک، اسپیکرهای گوگل هوم، نست (Nest) و لوازم جانبی همچون قاب‌های تلفن هوشمند و پایه شارژرها نیز در زیرمجموعه این طرح قرار بگیرند و به طور کامل از مواد بازیافتی ساخته شوند.در حال حاضر اسپیکرهای Nest Audio جدید گوگل تا 70درصد از مواد بازیافتی تشکیل شده‌اند. گوگل همچنین خبر داده است که در ساخت ترموستات‌های نست(Nest Thermostat) هم تا 75درصد از مواد بازیافتی استفاده کرده است. ازسوی دیگر گوشی‌های هوشمند پیکسل گوگل هم به جرگه محصولات دوستدار محیط‌ زیست پیوسته‌اند چرا که آلومینیوم به کار رفته در ساختار گوشی هوشمند Pixel 5 از لوازم الکترونیک بازیافتی است. در وبلاگ گوگل آمده است: این نخستین گوشی کمپانی گوگل است که از آلومینیوم بازیافتی در ساخت آن استفاده شده است. ما می‌دانیم که با این کار هم میزان آلومینیوم استخراج شده از معادن کاهش می‌یابد و هم زباله الکترونیک کمتری تولید می‌شود. ازسوی دیگر در مقایسه با استخراج آلومینیوم خام، میزان انتشار کربن تا 35درصد کاهش می‌یابد.

گوگل و کربن صفر

گوگل به موضوع پلاستیک هم نگاهی ویژه دارد؛ این کمپانی از سال ۲۰۱۶ کاهش تولید پلاستیک را در دستورکار خود قرار داد و برای کاهش استفاده از پلاستیک به‌دنبال پیداکردن مواد جایگزینی بود که بتواند آنها را بازیافت کند. به‌همین‌دلیل، گوگل همکاری جدیدی با شرکت‌های مختلف آغاز کرد و تحقیقات زیادی انجام داد تا این که در نهایت تصمیم گرفت به جای استفاده از ماده پلی استر استاندارد، از پلاستیک بازیافتی استفاده کند اما حالا موضوع دیگری مطرح است.

گوگل منشأ پلاستیک‌های بازیافتی در همه محصولاتش را عنوان نمی‌کند و برخی معتقدند این یک تخلف است. به‌عنوان مثال با این که این کمپانی اعلام کرده پلاستیک به کار رفته در Nest Mini از بطری‌های آب، سی دی‌های بلااستفاده و سایر مواد بازیافتی تولید شده است اما هنوز منبع بازیافتی پلاستیک موجود در گوشی‌های پیکسل یا کروم کست خود را فاش نکرده است. (کروم‌کست دستگاهی است که از طریق پورت HDMI به تلویزیون متصل می‌شود و کاربر می‌تواند با استفاده از تلفن هوشمند و کامپیوتر به‌عنوان ریموت کنترل، به ویدیو‌ها در سرویس‌های یوتیوب، نتفلیکس، هلو، گوگل‌پلی و سرویس‌های دیگر دسترسی پیدا کند).

گوگل در ساخت کروم کست جدید خود از پلاستیک بازیافتی استفاده کرده ولی از آنجا که بازیافت پلاستیک‌های سیاه رنگ بسیار سخت است در کالکشن محصول جدید گوگل، خبری از رنگ سیاه نیست. البته باید گفت در ساخت این کروم کست‌ها تا 49درصد از پلاستیک بازیافتی استفاده شده اما گوگل منبع این پلاستیک را مشخص نکرده است. گوگل همچنین خط ‌تولید جدیدی راه‌اندازی کرده تا سایر شرکا و همکاران گوگل هم بتوانند روی مواد بازیافتی سرمایه‌گذاری کنند و مقدار بیشتری از زباله‌های الکترونیک بازیافت شوند.گوگل همچنین برای حفاظت از محیط‌ زیست، در روند بسته‌بندی محصولات و ارسال آنها به مشتریان از هیچ پلاستیکی استفاده نمی‌کند و ازسوی دیگر تلاش دارد تا برای ارسال محصولات از خودروهای هیبریدی یا با سوخت پاک استفاده کند هرچند هنوز در ابتدای راه قرار دارد. گوگل همچنین قصد دارد به منظور به صفر رساندن میزان گازهای گلخانه‌ای، تا سال ۲۰۳۰ همه دفاتر، دیتاسنترها و مراکز و شعبات خود در سراسر جهان را بدون استفاده از سوخت‌های فسیلی اداره کند.«ساندار پیچای» مدیرعامل گوگل گفت: ما نخستین کمپانی بزرگی هستیم که این کار را آغاز کرده‌ایم و در این راستا دیتاسنترها و همه محیط‌های کاری ما در سراسر جهان در این زیرمجموعه قرار می‌گیرند. ما در دیتاسنترهای خود تلاش کرده‌ایم از انرژی پاک استفاده کنیم. جالب است بدانید شما هر ایمیلی که ارسال می‌کنید  هر ویدیوی یوتیوبی که می‌بینید یا هر واژه‌ای را که در موتور جست‌و‌جوی گوگل سرچ می‌کنید یا از روی نقشه گوگل به‌دنبال مکانی می‌گردید، در تأمین این انرژی پاک سهیم هستید. همچنین باید گفت که گوگل قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ استفاده از پلاستیک را در محصولاتش متوقف کند.

محصولات دوستدار محیط‌ زیست اپل

اپل نیز از کمپانی‌هایی است که برای بازیافت زباله‌های الکترونیک پیشقدم شده است. این غول دنیای فناوری از روبات‌هایی به‌نام Daisy وDave برای بازیافت قطعات لوازم الکترونیک کمک می‌گیرد تا به افرادی که در بازیافت این لوازم دخالت دارند، آسیب کمتری برسد. اپل همچنین در برنامه خود اعلام کرده که قصد دارد تا سال 2030 میزان تولید کربن و گازهای گلخانه‌ای در این کمپانی را به صفر برساند که تحقق این طرح عزمی جدی می‌خواهد.اپل تاکنون در ساخت آیفون 11، آیفون 11 Pro و همچنین آیفون11 Pro Max از آلومینیوم، قلع و تنگستن بازیافتی استفاده کرده و برای نخستین بار در قسمت دوربین، کانکتورها و صفحه لمسی آیفون 12 به‌صورت 100درصد از مواد بازیافتی بهره گرفته است. اپل همچنین آیفون جدید خود را بدون هدفون و شارژر ارائه داده که هرچند مورد تمسخر کمپانی‌های رقیب قرار گرفته اما اپل این موضوع را در راستای حفاظت از محیط‌ زیست می‌داند. سخنگوی اپل در این باره توضیح داد مشتریان اپل تاکنون بیش از 700میلیون هدفون همراه با گوشی خریداری کرده‌اند و برخی مشتریان هم بدون استفاده از این هدفون‌ها به سمت تجربه انواع هدفون وایرلس، ایرپادها و… رفته‌اند و عملاً از این هدفون‌های سیمی استفاده نمی‌کنند پس چرا ما باید در حالی این قطعات را بسازیم که می‌دانیم دیگر طرفدار ندارند و محیط‌ زیست را هم آلوده کنیم.