همراه اول در راه ۵G بومی
همراه اول برای پیاده‌سازی نسل ۵ تلفن همراه در کشور، علاوه بر نصب تجهیزات و راه‌اندازی شبکه، تلاش دارد این فناوری را در کشور بومی‌سازی کند و این مسیر را به کمک مراکز علمی و دانشگاهی کشور، طی خواهد کرد.
روز ششم مهرماه مهدی اخوان بهابادی، مدیرعامل همراه اول، در مراسم رونمایی از کاربست‌های «۵G» اعلام کرد هشت ماه است که این اپراتور مرکز تحقیق و توسعه همراه اول را برای تعامل با نهادهای علمی کشور راه‌اندازی کرده است. به همین منظور، تفاهم‌نامه‌هایی با دانشگاه‌های صنعتی شریف، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات امضا کرده است. در این تفاهم‌نامه‌ها بر توسعه فناوری‌های محصولات و راهکارهای حوزه شبکه‌های مخابراتی نسل پنجم و نسل‌های آینده، خدمات سلامت دیجیتال و پزشکی هوشمند و همچنین راه‌اندازی MCI Lab تاکید شده است.
وحید شاه‌منصوری، معاون شبکه‌های نوین مرکز تحقیق و توسعه همراه اول، در مورد نتایج این ۸ ماه فعالیت و میزان پیشرفتی که در آماده‌سازی نسل پنجم شبکه صورت گرفته به پیوست گفت: «ما در سه فاز مهم فعالیت میکنیم. اول از همه حوزه بومی‌سازی است که شامل نیازمندی‌های حال حاضر و آینده همراه اول به تکنولوژی‌های مختلفی از جمله ۲G، ۳G و ۴G است. ما در بومی‌سازی تجهیزات فعلی و شبکه‌های نسل آینده فعال هستیم.»
او در مورد بومی‌سازی تکنولوژی نسل پنجم شبکه توضیح داد: «برای نیاز‌های آینده شبکه همراه چندین پروژه تعریف کردیم که بیشتر آن سمت رادیو و آنتن‌های BTS نسل پنجم در واحد رادیویی «Sub6 GHz»، فرکانس‌های ۳.۵ گیگاهرتز و موج میلی‌متری «۲۸ گیگاهرتز» است.» او ادامه داد: «پروژه‌های شبیه‌ساز شبکه‌های ۵G نیز تعریف شده که به طراحی بهتر نسل جدید شبکه کمک می‌کند.»
به گفته شاه‌منصوری، تمامی این پروژه‌ها در مرکز تحقیق و توسعه تعریف شده و به غیر از یکی از این پروژه‌ها که توسط خود همراه اول اجرایی میشود، باقی پروژه‌ها برون‌سپاری خواهد شد.
به غیر از فاز بومی‌سازی که در مرکز تحقیق و توسعه به آن پرداخته میشود، شاه‌منصوری به دو فاز دیگر یعنی «پایلوت فناوری‌ها» و «رصد فناوری روز دنیا و کار‌های پژوهشی» نیز اشاره کرد و توضیح داد: «وقتی از شبکه ۵G صحبت میکنیم، از استاندارد‌ها صحبت میکنیم؛ اما غیر از مقوله استاندارد یک سری فناوری هم وجود دارد که روی توسعه و استفاده از آنها پروژه تعریف میکنیم. همچنین رصد فناوری توسط خود ما و کار‌های پژوهشی با همکاری دانشگاه‌ها و در جهت حمایت از پایان‌نامه‌ها انجام میشود.»
حمایت از پایان‌نامه‌های دانشجویی
شاه‌منصوری در خصوص همکاری مرکز تحقیق و توسعه همراه اول با دانشگاه‌ها توضیح داد: «حدود یک ماه پیش فراخوانی جهت حمایت از پایان‌نامه به ۱۴ دانشگاه برتر کشور از جمله دانشگاه‌های صنعتی شریف، تهران، امیرکبیر، علم و صنعت، تربیت مدرس، خواجه نصیرالدین طوسی، شاهد، امام حسین، شهید بهشتی، صنعتی اصفهان، فردوسی مشهد، صنعتی شیراز و تبریز ارسال کردیم و برای آنها دو مدل پروژه با نام‌های «شبکه‌های نوین مخابراتی» و «راهکارهای دیجیتال و هوشمندسازی» تعریف کردیم.»
او در توضیح این دو پروژه گفت: «نیازمندی‌های پژوهشی در حمایت از پایان‌نامه‌های ارشد و حوزه‌های مرتبط با فعالیت مرکز است و نیازمندی‌های کاربردی از پایان‌نامه‌هایی است که به رفع مشکلات و چالش‌های بیان شده می‌پردازند حمایت کردیم که معمولا به ساخت منجر می‌شوند.» به گفته شاه‌منصوری آخرین مهلت این فراخوان هفته گذشته بود که با درخواست برخی دانشگاه‌ها مجددا تمدید شده است.
اساتید و دانشجویان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی از موضوعات این فراخوان به معاونت پژوهشی دانشگاه خود مراجعه کنند.
معاون شبکه‌های نوین مرکز تحقیق و توسعه همراه اول در خصوص نوع دیگر همکاری مرکز R&D همراه اول با دانشگاه‌ها عنوان کرد: «به غیر از حمایت از پایان‌نامه‌ها ما پروژه‌های کاربردی داریم که برای دانشگاه‌ها تعریف میشود. برای مثال ساخت آنتن و رادیو شبکه ۵G با همکاری دانشگاه‌ها تعریف شده است.»
حمایت از تجاریسازی تجهیزات بومی
شاه‌منصوری در خصوص حمایت از تجاریسازی تجهیزات بومی نیز توضیح داد: «صنعت بومی ما در بخش‌هایی مانند تولید آنتن‌های ۴G توانمندی تولید تجاری را دارد و ما از خرید تجهیزات داخل حمایت میکنیم.» او در این باره گفت: «ما شرکت‌هایی که توانایی تولید تجاری دارند را شناسایی کرده، نمونه‌های اولیه آنها را در آزمایشگاه‌های خود تست و تایید میکنیم و زمینه استفاده همراه اول از آن محصولات را فراهم میکنیم.» شاه‌منصوری در خصوص کمک به بومی‌سازی تجهیزات اظهار کرد: «در سه حوزه توانمندی تولید داخل داریم. یکی تولید انواع مختلف آنتن است. یکی نود‌های مخابراتی است و دیگر تجهیزات شبکه مانند سوییچ، روتر و مودم است.» به گفته او این تجهیزات با کمک همراه اول تولید، تست و تایید میشود و در نهایت به اپراتور اول پیشنهاد داده میشود تا ازاین تجهیزات استفاده کند.
بخشی از این تجاری‌سازی‌ها به عقیده شاه‌منصوری نیازی به بخش تحقیق و توسعه ندارند و بخشی دیگر برای رسیدن به مرحله تجاریسازی نیازمند بخش تحقیق و توسعه هستند. در همین زمینه شاه‌منصوری اعلام کرد: « همراه اول با آن دسته از تولیدکنندگانی که برای رسیدن به تجاریسازی نیازمند تحقیق وتوسعه هستند، قرارداد R&D می‌بندد تا به مرحله تجاریسازی برسند و در این زمینه خود مرکز تحقیق و توسعه برای تجاریسازی کمک مستقیمی به شرکت‌ها و تولیدکنندگان نمی‌کند.»
از دیگر اقداماتی که همراه اول برای حمایت از تجاریسازی تولیدات داخل انجام می‌دهد این است که سازندگان را به صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری معرفی می‌کند.
باید زیرساخت فراهم شود
سیاوش بیات سرمدی، معاون راهکارهای دیجیتال و هوشمندسازی مرکز تحقیق و توسعه همراه اول، در مورد فعالیت‌های بخش دیجیتال مرکز تحقیق و توسعه همراه اول در خصوص شبکه ۵G توضیح داد: «مرکز تحقیقات در مورد بحث ۵G دو نگاه کاملا مجزا دارد. یکی بحث شبکه ۵G و تجهیزات مورد نیاز آن است که از سمت بخش شبکه‌های نوین پیگیری میشود. یکی بحث استفاده از ۵G در سرویس‌هایی مانند AI و IOT است که از سمت بخش راهکارهای دیجیتال و هوشمندسازی پیگیری میشود. برای محقق شدن قسمت دوم ابتدا باید به زیرساخت شبکه ۵G و توسعه آن دست پیدا کنیم که در حال حاضر فراهم نیست.»
به گفته بیات از جمله فعالیت‌هایی که بخش سرویس‌های دیجیتال و هوشمندسازی تا به امروز در مرکز تحقیق و توسعه همراه اول پیش برده، تصویب بیش از ۲۵ موضوع برای تعریف پروژه‌های گوناگون بوده است.
او با اشاره به این موضوع، از MCI Lab به عنوان یکی از دستاورد‌های مرکز تحقیق و توسعه نام برد و توضیح داد: «MCI Lab همراه اول از هفته گذشته با چند پروژه کار خود را آغاز کرده است.» او در این خصوص افزود: «از ۲۵ موضوعی که به تصویب رسیده است، ۶ تیم برای ۶ پروژه تعریف شده از سمت بخش دیجیتال و یک تیم برای یک پروژه تعریف شده از سمت بخش شبکه های نوین در MCI Lab آغاز به کار کرده‌اند که البته ۳ تیم برای ۳ پروژه دیگر به زودی اضافه خواهد شد.»
به گفته بیات MCI Lab در دانشگاه صنعتی شریف است که امکان استقرار ۹ تا ۱۰ تیم را دارد. مرکز تحقیق و توسعه همراه اول در حال حاضر با ۷ تیم قرارداد همکاری بسته و ۳ تیم دیگر که قرارداد آنها نیز نهایی شده در آینده نزدیک به این آزمایشگاه اضافه خواهند شد. همچنین بهره‌برداری از پروژه‌ها پاییز سال آینده رقم خواهد خورد چرا که قرارداد تمام پروژه‌های تعریف شده یک‌ساله هستند.
آنطور که بیات در خصوص نوع پروژه‌های فعال در MCI Lab اظهار کرده، یک پروژه در مورد «توکن همراه» با استفاده از بلاکچین است؛ یکی دیگر از پروژه‌ها در خصوص کلید امن فیزیکی و ۴ پروژه دیگر در مبحث هوش مصنوعی فعالیت می‌کنند.
او در خصوص ۱۹ پروژه دیگر توضیح داد: «یکی از آنها پارکینگ هوشمند است که مناقصه آن ماه گذشته انجام شد و در مرحله پروپوزال نهایی است. پروژه‌های دیگری نیز وجود دارد که در زمینه‌های اینترنت اشیا، هوشمندسازی و هوش مصنوعی، بلاکچین و ذخیره‌ساز ابری تعریف شده‌اند.» به گفته بیات ۱۰ پروژه‌ای که در MCI Lab مستقر می‌شوند با همکاری دانشگاه شریف انجام خواهد شد.