حالا دیگر بحران کرونا به یک تهدید جدی برای تأمین امنیت غذایی صدها میلیون نفر در سراسر جهان تبدیل شده و مجمع جهانی اقتصاد نیز هشدار داده است که با توجه به ادامه دار شدن این بیماری، چرخه کشاورزی جهان هم دچار مشکلاتی جدی می‌شود که خود در تأمین غذای جهان تأثیرگذار خواهد بود. این مجمع، بتازگی اعلام کرده است که تنها کشاورزی دیجیتال می‌تواند با کمبود احتمالی مواد غذایی جهان در آینده مقابله کرده و به کشاورزان بویژه در کشورهای درحال توسعه کمک کند تا از مشکلات اقتصادی کرونا عبور کنند. در همین راستا بسیاری از کشورها دست به دامان تکنولوژی شده‌اند تا با کمک جدیدترین ابزارها و تجهیزات فناورانه بتوانند از این گردنه سخت اقتصادی عبور کنند.

تکنولوژی یاریگر کشورهای کم درآمد

انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ تعداد جمعیت جهان از ۱۰میلیارد نفر فراتر برود که دوسوم این جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند و نسبت به ۷.۸میلیارد نفر فعلی، رقم بالایی است. ازسوی دیگر هرروز بر تعداد کسانی که از روستاها به شهرها مهاجرت می‌کنند افزوده می‌شود و همین موضوع عملاً توازن بین نیروی کار حوزه تأمین غذای جهان و مصرف کنندگان را به هم می‌زند. شیوع کرونا نیز در کوتاه مدت در اثر محدودیت‌های حمل‌ونقل هوایی ، زمینی و… انتقال غذای تازه را مختل می‌کند و در درازمدت نیز فقدان نیروی کار بر کاشت و برداشت محصولات اثرگذار است و می‌تواند به کمبود محصول و افزایش قیمت محصولات منجر شود. در این میان به نظر می‌رسد تکنولوژی، پاسخی صریح برای حل تمام این مشکلات در آستین دارد چرا که شاهد اجرای طرح‌های فناورانه مختلفی در این زمینه هستیم. یکی از این مراکز، سازمان توسعه کشاورزی دقیق(PAD)، یک سازمان غیرانتفاعی است که در زمینه آموزش کشاورزی فناورانه و دقیق به کشاورزان جهان بویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته، فعالیت دارد. تحقیق PAD نشان می‌دهد کرونا بر میزان تولید و زندگی کشاورزان در کشورهای جهان سوم تأثیرگذار بوده و هرچند شکاف بین طبقه ثروتمند و فقرا بیشتر شده ولی با کمک تکنولوژی می‌توان وضعیت زندگی کشاورزان را در کشورهای درحال توسعه بهبود بخشید. در گزارش این سازمان آمده است: درآمد ۹۰درصد مردم این مناطق از کشاورزی تأمین می‌شود اما بیشتر از روش‌های سنتی بهره می‌گیرند که بازدهی کمی دارد و باید به آنها لزوم استفاده از تکنولوژی را آموزش داد.

 این سازمان تاکنون در بنگلادش، کنیا، رواندا، پاکستان، اوگاندا، زامبیا، اتیوپی و هندوستان تلاش‌های فراوانی کرده تا کشاورزان کم درآمد را با ابزارهای فناورانه آنالیز خاک، عکسبرداری پهپادها از مزارع و تهیه بیگ دیتا(ابرداده) و همچنین استفاده از تحقیقات ماشین‌های یادگیری آشنا کند و البته این موضوع از زمان آغاز بحران کرونا شدت یافته است تا تأثیر این بحران بر کشاورزان فقیر این مناطق به حداقل برسد و ازسوی دیگر در جریان چرخه تأمین غذای این کشورها نیز مشکل زیادی ایجاد نشود.

 از زمان آغاز کرونا و جدی‌تر شدن این بحران، سازمان PAD همچنین با شرکت mPower که در زمینه تولید اپلیکیشن و طراحی برنامه‌های خاص برای کشاورزان کم درآمد فعالیت دارد، همکاری خود را آغاز کرده است. این شرکت در حال حاضر نحوه کشاورزی و زندگی کشاورزان در ۱۵کشور فقیر جهان را با کمک طرح هایAgro360 وGeoPotato تغییر داده است. Agro360 با برنج کاران و کسانی که مزارع فلفل دارند ازطریق پیامک ارتباط دارد و مشکلات آنها را حل می‌کند تا بدون نگرانی از ضعیف بودن اینترنت، راهنمایی‌های لازم را در زمینه کشاورزی دریافت کنند. در قالب GeoPotato نیز کشاورزان هشدارهای هواشناسی را دریافت می‌کنند و زمان مناسب برای هرکارمربوط به کشاورزی دقیق به آنها یادآوری می‌شود.

باز هم ردپای گوگل و روبات‌ها

یکی از کمپانی‌های بزرگ فعال در زمینه کمک به کشاورزان در دوران کرونا نیز شرکت آلفابت(شرکت مادر تخصصی گوگل) است که بتازگی به کمپین تلاش برای کشاورزی پایدار پیوسته است. این شرکت از روبات‌ها و آنالیز بیگ دیتا(ابرداده) استفاده می‌کند تا درجنگ با کمبود احتمالی غذا و گرسنگی، پیروز میدان باشد. همان‌طور که گوگل ارتباط مردم جهان با یکدیگر را از طریق شبکه جهانی وب برقرار کرده است، حالا آلفابت می‌خواهد به کشاورز کمک کند تا شبکه‌ای از دیتای هر گیاه را در یک مزرعه در اختیار داشته باشد و برای این منظور هم از روبات‌های توسعه یافته و پیشرفته استفاده می‌کند. این روبات‌ها به پنل‌های خورشیدی مجهز هستند بنابراین از سوخت فسیلی استفاده نمی‌کنند و سهمی در آلودگی محیط زیست و تغییرات اقلیمی نخواهند داشت. این روبات‌ها که تعدادی دوربین و سنسور دارند و به نرم افزارهای خاص مجهز هستند، در اندازه و شکل‌های مختلفی طراحی خواهند شد تا در مزارع با محصولات مختلف بتواند کارآیی داشته باشد. این روبات‌ها با حرکت در مزارع می‌توانند دیتا و اطلاعاتی درباره ارتفاع گیاه، سایز میوه، میزان سبزی و طراوت برگ و… را جمع‌آوری کنند و آن را همراه با سایر اطلاعات همچون وضعیت خاک، وضعیت آب و هوایی و… در اختیار سیستم ماشین یادگیری قرار دهند. حالا کشاورزان با توجه به این داده‌ها بهترین زمان برای کوددهی، آبیاری، برداشت محصول و… را در اختیار دارند و می‌توانند با کمترین ضایعات، بیشترین بازده محصول را تجربه کنند. این روبات حتی می‌تواند در صورت آلوده شدن یک بوته به آفت، بلافاصله به کشاورز اطلاع دهد تا با اقدامات اولیه ضروری، بیماری به کل مزرعه سرایت نکند.

یکی دیگر از مشکلات کشاورزی وجین کردن علف‌های هرز است که در مزارع بزرگ هزینه زیادی باید برای کارگر پرداخت شود و در صورت استفاده از علف کش‌ها نیز محیط زیست آلوده می‌شود و احتمال دارد استفاده از محصولات این مزارع برای سلامت مردم مشکلاتی ایجاد کند. بنابراین روبات‌های AVO توسط کمپانی آلمانی ecoRobotix به‌عنوان گزینه‌ای مناسب ارائه شده‌اند. این روبات از هوش مصنوعی بهره می‌گیرد و میزان استفاده از علف کش‌ها در مزارع را تا ۹۰درصد کاهش می‌دهد. این روبات هم با انرژی خورشیدی کار می‌کند و می‌تواند تا ۱۲ساعت در مزارع فعالیت داشته باشد. شب هنگام هم می‌توان برای شارژ آن از باتری استفاده کرد. این روبات همچنین دوربین و سنسور دارد و مجهز به سیستم هشدار است تا چنانچه با وضعیتی غیرمنتظره از نظر میزان علف‌ها و… مواجه شد، به کشاورز اطلاع‌رسانی کند.

پهپادهای چینی

یکی از کشورهایی که با شیوع کرونا تحقیق درباره کشاورزی مبتنی بر فناوری، کشاورزی دقیق، آبیاری هوشمند و… در آن بسرعت جان گرفت، چین است. با شیوع کرونا در چین، کشاورزان توسط دولت تشویق شده‌اند که امسال بر سطح زمین‌های زیر کشت خود بیفزایند تا محصول بیشتری تولید شود و در این میان مزارع هوشمند مورد توجه قرار گرفته‌اند و پهپادها جایگاه ویژه‌ای در این طرح دارند. چین که در زمینه استفاده از پهپادها در ارتش پیشتاز است با کمک این فناوری می‌خواهد انقلابی در کشاورزی نیز ایجاد کند. بنیانگذار XAG، یک کمپانی پهپادی واقع در گوانگجو چین اعلام کرده که پهپادهای این کمپانی به کشاورزان کمک می‌کند تا بر محصولات خود نظارت بیشتری داشته باشند و نحوه کاشت بذر و استفاده از کودها به صورتی کاملاً مؤثر انجام گیرد. درحال حاضر ۴۲هزار پهپاد این کمپانی روزانه بیش از ۱.۲میلیون پرواز دارند. ازآنجا که پهپادها ۱۰بار مؤثرتر از نیروهای انسانی کارآزموده عمل می‌کنند، کم هزینه‌تر بوده و دوستدار محیط زیست هستند این فناوری در چین بسیار مورد توجه قرار گرفته است. «لی لیپینگ» یک کشاورز ۵۱ساله که حالا از این پهپادها کمک می‌گیرد می‌گوید دیگر لازم نیست تمام مزرعه را طی کنم. پهپادها برحسب نیاز محصول به کوددهی و دفع آفات می‌پردازند و ۵۰ تا ۸۰ بار سریع‌تر از روش‌های سنتی عمل می‌کنند و کشاورز هم دیگر بوی سم یا آفت کش‌ها را استنشاق نمی‌کند. وی اعتقاد دارد شاید استفاده از پهپاد در نگاه نخست پرهزینه به چشم بیاید اما با توجه به اینکه بیشتر کشاورزان سن بالایی دارند و جوانان کمتر به این موضوع روی خوش نشان می‌دهند امروزه یافتن کارگر برای مزارع چندان راحت نیست.وی که حالا کار با پهپادها را یاد گرفته می‌گوید امسال ۲۰هکتار بیشتر برنج کاشته و با توجه به استفاده از پهپاد احتمالاً بازده محصول بالایی خواهد داشت چراکه خطاهای انسانی در آن به حداقل می‌رسد. DJI هم یکی دیگر از کمپانی‌های پهپادی چین است که بیش از ۱۰میلیون یوآن در پهپادهای کشاورزی هزینه کرده و قرار است حداقل به ۲۰هزار نفر آموزش استفاده از پهپاد  را بدهد.

5G بازوی کمکی مالزی

مالزی نیز یکی از کشورهایی است که در زمینه کشاورزی فناورانه و پایدار تلاش فراوانی دارد و حالا در بحران کرونا این تلاش افزون شده است. در مالزی کشاورزی یکی از بازوهای اقتصاد این کشور محسوب می‌شود و حدود ۷ تا ۱۲درصد تولید ناخالص داخلی این کشور به کشاورزی مربوط می‌شود اما کرونا به آن آسیب زیادی وارد کرده است.مؤسسه تحقیقات و توسعه کشاورزی مالزی(MARDI) برای توسعه سریع کشاورزی این کشور از انقلاب صنعتی چهارم استفاده کرده و با کمک اپراتور مخابراتی Maxis از فناوری 5G بهره گرفته تا راهکارهایی به کشاورزان ارائه بدهد. به این ترتیب داده‌های فراوانی ازطریق فناوری اینترنت اشیا سنسورها جمع‌آوری می‌شد و به کشاورزان کمک می‌کرد تا با استفاده از سیستم هوشمند agritech بر رشد محصولات خود نظارت دائم و فناورانه داشته باشند و به طور دقیق از کود ، سموم و… استفاده کنند. در این سیستم سنسورها میزان رطوبت وPHخاک، دمای محیط و… به‌طور دائم اندازه‌گیری و بهترین و مؤثرترین زمان ممکن برای آبیاری و… اعلام می‌شود.