پنجاه و نهمین انتخابات ریاست جمهوری امریکا هفته گذشته به پایان رسید تا نامزد حزب دموکرات آرای بیشتری را از آن خود کند و «جو بایدن» بهعنوان مسنترین رئیسجمهوری تاریخ امریکا کلیددار جدید کاخ سفید شود.
طی چند هفته پیش از برگزاری این دوره از انتخابات، رسانههای غربی بارها هکرهای روسی، چینی و ایرانی را متهم به حمله سایبری کردند که البته تمامی آنها به نوعی تبلیغات انتخاباتی امریکاییها بود چرا که با پایان انتخابات و شمارش آرا، مهمترین تفاوتی که بین این دوره و انتخابات 2016 به چشم خورد، عدم حملات سایبری گسترده و خرابکاری شرکتهای فناوری بزرگ نظیر فیس بوک و گوگل بود و مقامات فدرال ایالات متحده نیز روز جمعه با انتشار بیانیهای بهصورت خوشبینانه اعلام کردند که میتوانند این فصل از انتخابات امریکا را بدون اختلالات عمده ناشی از حملات سایبری و اقدامات بدخیم مربوطه بدانند و البته هشدار دادند که ممکن است در روزهای
پیش رو هرگونه عملیات هکری در این زمینه صورت گیرد. ولی چه اتفاقی صورت گرفت که در این دوره از انتخابات امریکا حمله سایبری گسترده رخ نداد؟
یک انتخابات بدون اختلال
یکی از مقامات ارشد آژانس امنیت و زیرساختهای سایبری امریکا در نتیجه گفتوگو با مقامات ارشد این کشور که نخواست نامش فاش شود روی شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «ما هنوز از کارزار انتخاباتی خارج نشدهایم. ولی میتوانم این نوید را بدهم که این دور از انتخابات بدون هرگونه حمله سایبری برگزار شد.» به صورت همزمان دیگر مقامات بلندپایه امریکا نیز در بیانیههای مجزا اعلام کردند که «روز انتخابات بهعنوان یک سهشنبه بدون حمله سایبری» برای همگان رقم خورد و به نظر میرسد اقدامات امنیتی که در این زمینه انجام شده بود بخوبی عمل کرده است. در ادامه توئیت مقام ارشد امریکایی نوشته شد: «در بیشتر موارد حتی کوچکترین اختلال سایبری هم دیده نشد و این یکی از بهترین سناریوهایی بود که به نتیجه رسید.»
اگرچه مقامات سیاسی بلندپایه امریکایی سعی کردند در مورد موفقیت خود در تأمین امنیت انتخابات 2020 زیاد اظهار نظر نکنند و آن را به هفتههای آتی موکول کنند، ولی تمامی آنها در مورد عدم حملات سایبری گسترده و اختلالات قابل ملاحظه اتفاق نظر داشتند و این اتفاق در نهایت بهدنبال همکاری گسترده آژانسهای فدرال و مقامات ارشد مستقر در واشنگتن صورت گرفت. مدیر سازمان امنیت داخلی امریکا نیز در این خصوص گفت: «برای رسیدن به این هدف و برگزاری انتخابات عاری از حمله سایبری وخیم، مسیر طولانی را پشت سر گذاشتیم. در سال 2018 میلادی تلاشهای فراوانی در این زمینه صورت گرفت و از آن زمان تاکنون بهصورت قابل توجه این تلاشها کامل شد. در مقایسه با چهار سال گذشته باید اعتراف کنم که ما در سطح فدرال و ایالتی در شرایط بسیار بهتر به سر میبریم و ایمنی کامل سایبری را برقرار کردهایم.» مقامات امریکایی برای اثبات هرچه بیشتر برگزاری انتخابات بدون اختلالات سایبری توضیح دادند که در انتخابات 2020 تعداد بیشتری از مردم امریکا حضور داشتند و با وجود اینکه بهدلیل شیوع ویروس همه گیر کرونا احتمال میرفت رأیهای پستی مشکلات سایبری را به همراه داشته باشد، ولی نتیجه نهایی بسیار موفقیتآمیز بود.
این آموزههای سایبری
گفته میشود سال 2016 میلادی دولت روسیه موجی از اقدامات فعال را در انتخابات ریاست جمهوری امریکا رقم زد تا با همکاری «دونالد ترامپ» بتواند پیروزی او را تضمین کند و به رقیب اصلی او یعنی «هیلاری کلینتون» در فعالیتهای انتخاباتی صدمه وارد کند. پس از این اتفاق چندین نفر از مقامات رسمی امریکا بازداشت شدند و در دادگاههای قضایی مختلف در مورد آنچه اتفاق افتاده بود، پاسخ دادند.
حملات سایبری مربوط به انتخابات 2016 امریکا هرگز متوقف نشد و با وجود این از آن زمان به بعد آژانس امنیت و زیرساختهای سایبری (CISA)، وزارت امنیت داخلی ایالات متحده (DHS)، پلیس فدرال امریکا (FBI) و دیگر سازمانهای دولتی مربوطه، روشهای جدید و سیستمهای امنیتی هوشمند را برای دفاع از زیرساختهای انتخابات ایالات متحده به کار گرفتند و در پی این روند یکی از مقامات ارشد آژانس امنیت و زیرساختهای سایبری هفته گذشته تأیید کرد سیستم امنیت سایبری این دوره از انتخابات جلوی تمام حملات سایبری را گرفت.
مقامات امریکایی اذعان میکنند که هنوز هم توانایی شناسایی و از بین بردن تمامی حملات سایبری را ندارند. به همین دلیل از انتخابات 2016 به بعد تمام مراکز امنیتی مربوطه تلاشهای خود را بهصورت گسترده دنبال کردهاند تا بتوانند خود را با محیط جدید سازگار کنند و یک گام از اقدامات خرابکارانه سایبری که هر روز پیشرفت میکند، جلوتر باشند. یک مقام ارشد در آژانس امنیت و زیرساختهای سایبری که نخواست نامش فاش شود در توضیحات خود به مشکلات پیش آمده برای سیستمهای رأیگیری الکترونیکی که در مکانهای اندکی از آن استفاده شد، اشاره کرد. او اظهار داشت مدیران شهرهای کوچک سوابق کاغذی در اختیار داشتند و این مسأله احتمال تقلب و شمارش کند آرا را به وجود میآورد و به همین خاطر در شهرهای کوچکتر هم تا اندازهای از سیستم رأیگیری الکترونیکی استفاده شد.
مقابله با حملات سایبری
در توضیحاتی که مقامات امریکایی طی روزهای گذشته ارائه کردند، مشخص شد که برخی حملات سایبری از داخل این کشور به سیستم انتخاباتی صورت گرفته است. سربازان سایبری وابسته به مرکز فرماندهی سایبری ایالات متحده که زیر نظر پنتاگون فعالیت میکنند در انتخابات 2020 امریکا عملیات «شکار رو به جلو» را برای نظارت بر فعالیتهای سایبری روسی پیش بردند تا جلوی هرگونه حمله احتمالی را بگیرند. این عملیات به مقامات امریکایی کمک کرد تا اهدافی را که در ایالات متحده انتخاب شده است شناسایی کنند، هرگونه فعالیت بدافزاری در این مراکز را زیر نظر بگیرند و در نهایت پیش از وقوع هرگونه حمله جلوی آن را بگیرند.
مدیران ارشد پنتاگون از ارائه هرگونه اطلاعات بیشتر در مورد مرکز فرماندهی سایبری و عملیات «شکار رو به جلو» خودداری کردند و بهصورت کلی توضیح دادند که فعالیتهای این مرکز در انتخابات 2020 با موفقیت کامل انجام شد. آژانس امنیت و زیرساختهای سایبری و پلیس فدرال امریکا طی هفتههای گذشته چندین بولتن عمومی در مورد خطرات احتمالی سایبری برای زیرساختهای انتخاباتی را منتشر کردند که در تمامی آنها بر فعالیت گسترده مراکزی نظیر CYBERCOM و آژانس امنیت ملی برای جلوگیری با هرگونه خرابکاری سایبری تأکید شد.
با همه این توضیحات، مقام ارشد سازمان CISA که نخواست نامش فاش شود در توضیحات اخیر خود اعلام کرد که ماجرای انتخابات 2020 و حملات سایبری وابسته به آن هنوز تمام نشده است و امریکاییها هنوز نگران هرگونه مداخله خارجی در این زمینه هستند و در روزها یا هفتههای آینده بهتر میتوان در مورد آنها صحبت کرد. در حالی که طی روزهای شمارش آرا برخی ایالتهای اصلی، صحبت از حملات سایبری یا خرابکاریهای مربوطه به میان آوردند، ولی مقامات ارشد امریکایی بهصورت جامع اقدامات هکری در این دوره از انتخابات را تکذیب میکنند و مهمترین عامل موفقیت خود را درس گرفتن از انتخابات 2016 میدانند.
پیش از این محققان «مرکز امنیت اینترنت» از کشف نشانههایی از حملات «فیشینگ نیزهای» از سوی هکرهای مرتبط با دولت چین علیه اهداف سیاسی امریکایی پیش از انتخابات 2020 خبر دادند و اوایل سالجاری نیز مقامات اطلاعاتی امریکا به اعضای کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان خبر دادند که روسیه در تلاش است انتخابات 2020 به سود «دونالد ترامپ» خاتمه یابد. روزنامه واشنگتن پست در این خصوص بنا به گفته یک مقام امریکایی که نام خود را فاش نکرد، گزارش داد روسیه با اقدام به دخالت در انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه مقاصد خود را پیش برده است. لازم به ذکر است که با وجود تأکید دولت امریکا بر برگزاری انتخابات عاری از حملات سایبری، اکتبر 2020 یعنی یک ماه پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دستکم در ۴ ایالت ایمیلهای تهدیدآمیز به دموکراتها ارسال شد. «جان رتکلیف» مدیر سازمان اطلاعات ملی امریکا نیز توضیح داد این پستهای الکترونیک اقدام هکری بوده است که نهادهای خارجی با اهداف ایجاد سردرگمی یا ایجاد بیاعتمادی نسبت به دموکراسی امریکایی از آنها استفاده کردند.