ارتش بریتانیا در حال پیشبرد برنامه‌های توسعه و استقرار چند هزار روبات رزمی است که برخی از آنها ممکن است خودکار و مستقل باشند. در همین راستا «سرنیک کارتر»رئیس  ستاد نیروهای مسلح این کشور اعلام کرد که احتمال دارد تا یک دهه آینده، حدود یک چهارم ارتش این کشور را روبات‌های هوشمند مجهز به هوش مصنوعی تشکیل دهند تا به این ترتیب در صورت وقوع جنگ نظامی و لزوم حفاظت از مرزهای این کشور، سربازان کمتری در معرض خطر قرار بگیرند، درواقع وزارت دفاع بریتانیا معتقد است روزی فرا می‌رسد که در خط مقدم جبهه‌ها تنها سلاح‌های روباتیک فعالیت می‌کنند و جان هیچ انسانی به خطر نمی‌افتد.

مشکلات یک طرح بزرگ

اما موضوع سربازان روباتیک بریتانیا چیست؟ در ماه مارس سال گذشته، وزارت دفاع انگلستان تصویب کرد تا 66 میلیون پوند از محل صندوق تحول 160 میلیون پوندی این کشور به توسعه روبات‌های نظامی آینده تعلق بگیرد تا استفاده از آنها در جبهه‌های جنگ تسریع شود. این خبر در جریان کنفرانس «بهره‌برداری از جنگجویان خودکار» در لندن اعلام و قرار شد در این زمینه شرکت‌های دفاعی بریتانیا برای تولید و آزمایش روبات‌های نظامی مستقل و بدون سرنشین آینده، با مقامات نظامی همکاری کنند. این موضوع بسیار مورد توجه قرار گرفت و شرکت‌های دفاعی نمونه‌هایی نیز در این بخش طراحی کردند اما حالا این پروژه با مشکلاتی مواجه شده و هرچند «سرنیک کارتر»رئیس ستاد نیروهای مسلح بریتانیا از حضور 25درصدی نیروهای روباتیک در 10سال آینده خبر می‌دهد اما این موضوع باعث نشد که از مشکلات موجود و دغدغه‌هایش چیزی نگوید.

وی به گاردین گفت: یکی از موانع اصلی که ارتش در حال حاضر با آن روبه‌رو است می‌توان به مشکل تأمین بودجه اشاره کرد چراکه تحقیقات در مورد تولید روبات‌های رزمی در ماه اکتبر با به تعویق افتادن طرح هزینه‌های بین دولتی، متوقف شد. ژنرال کارتر افزود: واضح است که در این زمینه به سرمایه‌گذاری طولانی مدت نیاز داریم تا به ما فرصت اعتماد به مدرن‌سازی را بدهد اکنون گفت‌و‌گوها در مورد موضوع بودجه در حال انجام است و ساخت این روبات‌ها به روشی بسیار سازنده ادامه دارد.

وی یادآور شد: به هرحال سرمایه‌گذاری در سلاح‌های جنگی روباتیک در قلب برنامه 5ساله دفاعی بریتانیا جای گرفته است و ارتش بریتانیا در آینده‌ای نزدیک تعداد زیادی روبات را به‌ کار خواهد گرفت تا در جنگ‌های احتمالی پیش رو دست برتر را داشته باشد و موفق‌تر عمل کند. وی ادامه داد: ما شاهد تعداد زیادی روبات مستقل تفنگ به‌دست نخواهیم بود که براحتی شلیک می‌کنند و گاه نیز همچون فیلم‌های علمی تخیلی از کنترل خارج و حادثه آفرین می‌شوند. طرفداران این طرح نظامی معتقدند که می‌توان مجموعه‌ای از روبات‌های کوچک و بزرگ را در ارتش گنجاند تا در انجام عملیات‌ مختلف در میادین جنگ به ارتش کمک کنند.

رئیس نیروهای مسلح انگلستان به گاردین گفت: ارتش طراحی شده برای دهه آینده، می‌تواند تعداد قابل توجهی از ماشین‌های خودکار یا کنترل از راه دور را داشته باشد و من گمان می‌کنم که ما می‌توانیم یک ارتش 120 هزار نفری داشته باشیم که 30 هزار نفر از آنها روبات باشند. 30 هزار روبات سرباز می‌توانند بخشی جدایی‌ناپذیر از ارتش انگلیس در دهه آینده باشند و در کنار انسان در خط مقدم جبهه و… کار کنند.

وی مراقب بود یادآوری کند که رهبری ارتش هنوز هیچ هدف مشخصی در ذهن ندارد و این تخمین‌ها فقط نظر اوست. در همین راستا در گفت‌و‌گو با گاردین ادامه داد: البته تحقق یک ارتش 30هزار نفره روباتیک کار آسانی نیست و شاید هم زمان بیشتری بخواهد چه کسی می‌داند؟شاید هم تعداد کمتری روبات وارد نیروی مسلح ما شود اما تعداد آن هرقدر که باشد، بی‌شک ارتش ما قدرتمندتر عمل خواهد کرد.

اما چرا بریتانیا تا این حد بر لزوم استفاده از سربازهای روباتیک تأکید دارد؟گفته می‌شود ارتش این کشور هم اکنون فقط ۷۳ هزار و ۸۷۰ سرباز آموزش دیده دارد، درحالی که پیش‌بینی می‌شد تعداد این سربازان ۸۲ هزار و ۵۰ نفر باشد. بنابراین روبات‌ها می‌توانند جای خالی نیروهای آموزش دیده را پر کنند یا علاوه بر کاهش اتکا به سربازان، ارتش را گسترش دهند.

سایه سنگین اخلاقیات بر روبات‌های سرباز

همانند ایالات متحده، نیروهای مسلح در بریتانیا نیز در حال ساخت روبات‌هایی برای کمک به سربازان انسانی هستند که از آنها می‌توان به هواپیماهای بدون سرنشین کوچک و سایر وسایل نقلیه کنترل از راه دور اشاره کرد که برای مأموریت‌های شناسایی از آنها استفاده می‌شود. اما حضور سربازهای روباتیک و سایر سیستم‌های خودمختار بحث‌های زیادی نیز به‌دنبال داشته و برخی از توسعه چنین روبات‌هایی بیمناک هستند. به هرحال استقرار روبات‌های رزمی که برای تصمیم‌گیری در کسری از ثانیه و به‌طور بالقوه، کشنده برنامه‌ریزی شده‌اند، برخی مشکلات اخلاقی را پررنگ کرده است اما رئیس نیروهای مسلح انگلستان اعتقاد دارد که استقرار و توسعه، دو چیز متفاوت است. ارتش بریتانیا و برخی دیگر از کشورهای پیشرفته، سال‌هاست که در زمینه سلاح‌های کوچک خودکار یا کنترل از راه دور کار می‌کنند ولی تاکنون نظامیان در سرتاسر جهان از استفاده از فناوری‌های بدون سرنشین خودکار در شرایط جنگی پرهیز کرده‌اند. البته هواپیماهای بدون سرنشین نیمه مستقل در میادین جنگی وجود دارند که دارای یک اپراتورخلبان بوده و همیشه از راه دور درحال کنترل هستند بنابراین انسان تصمیمات نهایی حمله را می‌گیرد نه هوش مصنوعی؛ در حال حاضر، روبات‌های کاملاً مستقل رزمی چیزی بیش از تصور نیستند. در حالی که نمونه‌های اولیه وجود دارد، اما هیچ برنامه فوری برای استقرار آنها وجود ندارد و درنهایت این رهبران جهان هستند که باید در مورد زمان و چگونگی استفاده نظامیان از این ماشین‌های جنگی توافق کنند. آخرین چیزی که هر کس می‌خواهد این است که هوش مصنوعی اشتباه بزرگی در میادین جنگی نکند و تا زمان رسیدن به این مرحله از یادگیری سیستم‌های روباتیک، شاید حتی بیش از 10 سال زمان نیاز باشد.

طرح‌های روباتیک آزمایشی

اما در حال حاضر کدام سیستم‌های روباتیک در ارتش بریتانیا به‌صورت آزمایشی فعال هستند؟ از ماشین‌های خودکار و مستقل یا روبات‌ها و ماشین‌هایی که توسط انسان و از راه دور کنترل می‌شوند و اکنون در ارتش بریتانیا به‌صورت آزمایشی در حال فعالیت هستند می‌توان به سیستم روباتیک چند مأموریتی هریس T7 اشاره کرد که تیم جست‌و‌جوی مواد منفجره (EOD) در حین تمرین مأموریت‌های خود از آن بهره می‌گیرند. با استفاده از این سیستم روباتیک و جست‌و‌جوی مواد منفجره، دیگر جان سربازان انسانی برای پیدا کردن بمب و… و خنثی کردن آن به خطر نمی‌افتد. البته این سیستم هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد اما به هرحال چشم‌انداز مثبتی برای استفاده از آن وجود دارد؛ از این سیستم حتی می‌توان برای خنثی کردن بمب‌های احتمالی در حوادث تروریستی درون شهری استفاده کرد تا با کمترین میزان تلفات، بهترین نتیجه را به دست آورد.یکی از توسعه دهنده‌های هواپیماهای بدون سرنشین انگلستان، Blue Bear نیز در مارس 2019 یک قرارداد 2.5 میلیون پوندی از وزارت دفاع برنده شد تا گروهی از هواپیماهای بدون سرنشین را برای ایجاد آگاهی بیشتر از موقعیت‌ها و عملیات فریب دشمن و تروریست‌ها تولید کند. این پهپادهای کوچک نسبت به پرواز با هلی کوپتر سرنشین دار، هزینه و خطر کمتری دارند و می‌توانند بسرعت عملیات‌ شناسایی هوایی را انجام دهند. این پهپادها حتی بر فراز جنگل‌های انبوه نیز می‌توانند براحتی مخفیگاه نیروهای دشمن را شناسایی و از آن تصویربرداری کرده و اطلاعات را به مرکز انتقال دهند. همچنین یکی دیگر از ویژگی‌های این پهپادها توانمندی در گمراه کردن دشمن است.

وزارت دفاع انگلیس (MoD) نیز در حال کار روی یک هگزاکوپتر مجهز به دو اسلحه شکاری است؛ سلاح پرنده «i9» قادر به ردیابی اهداف با استفاده از دید ماشینی و پرواز در داخل ساختمان است و می‌توان از آن در حمله به یک ساختمان در سناریوهای نبرد شهری استفاده کرد تا به تروریست یا دشمن فرصت شلیک گلوله را ندهد. حمل بار و ارسال آذوقه و کمک‌های نظامی برای سربازان هم به‌عنوان یکی دیگر از وظایف برخی دیگر از این سیستم‌های روباتیک عنوان شده است. همچنین گفته می‌شود این سیستم‌های روباتیک می‌توانند در شرایط اضطراری همچون سیل، زلزله و… نیز به امدادرسانی‌های گسترده و هدفمند بپردازند.