به گفته معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تامین مالی با استفاده از برخی از روشها مانند وام دادن به استارتآپها روش مطلوبی نیست و بهتر است استارتآپها از سرمایهگذاری جسورانه به جای وام استفاده کنند و اینجاست که سیاستهای تامین مالی غیرمستقیم اهمیت پیدا میکند.
استارتآپها که غالبا به شرکتهای نوپای حوزه فناوری اطلاق میشوند، اگرچه بهواسطه روشهای نوآورانه و مبتنیبر تکنولوژی روزی که پیش میگیرند، میتوانند آینده روشنی برای کسبوکارها رقم بزنند و شیوههای سنتی را با شیوههای جدید کمهزینهتر و بهینهتر جایگزین کنند، همچنان موانعی را هم پیشرو دارند.
از جمله این موانع میتوان به عدم ثبات اقتصادی و بهروز نبودن قوانین متناسب با رشد فناوریها ی نوین اشاره کرد. البته تامین مالی برای استارتآپها هم همواره موضوع مهمی بوده و بههمین دلیل سرمایهگذاری که با آگاهی از چالشهای پیش روی مسیر استارتآپی، به این بخش اعتماد کند، میتواند قوت قلبی برای مالکان استارتآپها که اغلب موارد جوانان امیدوار و جویای نام هستند، محسوب شود.
در این راستا و به نقل از سازمان فناوری اطلاعات، امیر ناظمی – رئیس سازمان فناوری اطلاعات تاکید کرد: سیاستهای توسعه نوآوری همواره در لبه مرزی است که یک سوی آن کاهش مداخله دولت است و سوی دیگر آن نیاز به پشتیبانی دولتی برای کاهش ریسکی که در نوآوری همیشه نهفته است، به همین دلیل هم سیاست نوآوری کار سادهای نیست.
وی با بیان اینکه این موضوع در سیاست تامین مالی نوآوری پیچیدگی دوچندان دارد، افزود: تامین مالی مستقیم دولتی میتواند پر از فساد باشد؛ خصوصا وقتی ارزیابیهای انسانی جایگزین معیارهای عینی و شفاف شود. از سوی دیگر تامین مالی با استفاده از برخی از روشها مانند وام دادن نیز اساسا برای استارتآپها روش مطلوبی نیست. در حقیقت بهتر است استارتآپها از سرمایهگذاری جسورانه به جای وام استفاده کنند. بر این اساس سیاستهای تامین مالی غیرمستقیم اهمیت پیدا میکند.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه یکی از روشهای سیاست تامین مالی غیرمستقیم این است که دولت به سرمایهگذاری که حاضر به سرمایهگذاری جسورانه میشود، وام ارزانقیمت پرداخت میکند، گفت: در این طرح که در سازمان فناوری اطلاعات ایران و بر پایه وام وجوه ادارهشده طراحی شده است، اتفاقهایی رخ میدهد، از جمله اینکه دولت به جای دخالت کردن در بازار و راه انداختن هزار کارگروه تشخیص و ارزیابی، در واقعیت ارزیابی و انتخاب را به بخش خصوصی واگذار میکند. در این وضعیت دولت تشخیصدهنده ناواردی که پتانسیل فساد دارد دیگر نخواهد بود.
ناظمی ادامه داد: اتفاق دیگر این است که دولت همه پول سرمایهگذار را وام نمیدهد، بلکه ۵۰ درصد آن را میدهد و اسناد واریز نیمی دیگر به حساب سرمایهپذیر را پیش از دادن وام دریافت میکند. به این ترتیب کسی بیهوده وارد این بازی نمیشود. در اتفاقی دیگر، دولت تنها به سرمایهگذاران حرفهای (یعنی شرکتهای سرمایهگذاری جسورانه رسمی) وام میدهد، تا کسانی که صرفا به دنبال پول دولت هستند وارد بازی نشوند.
وی درباره اتفاقی دیگر از تامین مالی غیرمستقیم توضیح داد: دولت تنها به شرط سرمایهگذاری جسورانه وام میدهد؛ به همین دلیل قرارداد رسمی میان سرمایهگذار و سرمایهپذیر باید برای دریافت وام ارائه شود تا ریسک هرگونه تبانی افزایش یابد و همچنین سرمایهگذار اصول سرمایهگذاری و ریسک را میپذیرد. همچنین ریسک سرمایهگذار کاهش مییابد؛ چون وام دادهشده دارای تنفس یکساله است و با سود پنج یا ۹ درصد که بسیار پایینتر از نرخ تورم و سود بانکی است. همچنین زمان بازپرداخت نیز چهار ساله است و این فاصله پنج ساله در عمل زمان کافی به بازگشت میدهد.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات در ادامه خاطرنشان کرد: دیگر اینکه دولت مستقیما دست به سرمایهگذاری نمیزند و به این ترتیب هم میزان مداخله دولت کاهش مییابد و هم رقیب بخش خصوصی نمیشود. مشارکت با رویدادهای شناسایی و معرفی طرحهای نوآورانه بر اساس دلایل بالا طراحی شده است.
ناظمی با بیان اینکه آخرین رویدادی که در کشور برگزار شد، ۵شنبه گذشته بود، اظهار کرد: در این رویداد مبلغ ۱۵.۴ میلیارد تومان سرمایه (۱۲.۲ میلیارد سرمایهگذاری قطعی و ۳.۲ میلیارد پس از ارزیابی موشکافانه) برای ۳۲ استارتآپ جذب شد؛ که سرمایهگذاران تا سقف نیمی از این مبلغ میتواند از وام وجوه ادارهشده استفاده کنند. در سکوی پرتاب زایندهرود، بلندترین پرواز سرمایهگذاری استارتآپهای کشور در اصفهان رقم خورد.
وی ادامه داد: در پایان هفته نهم کاروان سرمایهگذاری ۱۰۰ استارتآپ در استان اصفهان، از مجموع ۲۳۰ طرح کسبوکاری ارسال شده، ۵۵ تیم به داوری نهایی راه یافتند و در نهایت ۳۱ تیم موفق به جلب نظر داوران و سرمایه گذاران شدند. این کاروان سرمایهگذاری از ابتدای پاییز و با تمرکز بر تیمهای غیرتهرانی کار خود را آغاز کرده است.
معاون وزیر ارتباطات اظهار کرد: سرمایه گذاران شرکتکننده در این رویداد عبارتند از: صندوق نوآوری و شکوفایی، هاب اصفهان، هدهد، شناسا، داوین، صندوق پژوهش و فناوری اصفهان، نیکاستارتر. البته امروز رویداد رینوتکس تبریز هم آغاز شد و برنامه مشابهی برای حمایت از سرمایهگذاران در این رویداد نیز تدارک دیدهایم. منتظر همراهی سایر سرمایهگذاران جسورانه هستیم.