چگونه نشانه‌های آلودگی رایانه به ویروس را تشخیص دهیم؟
رایانه های شخصی حدود ۳۰ سال است که به بخشی از زندگی روزمره ما تبدیل شده اند و ویروسهای رایانه ای به اندازه گذشته دیگر مرموز نیستند اما چگونه می توانیم نشانه‌های آلودگی دستگاهمان به ویروس را تشخیص دهیم؟.
رایانه شما به چندین طریق ممکن است به ویروس آلوده شود. ویروس نوعی بدافزار است که قابلیت تکثیر خود را دارد و به محض فعال شدن، می تواند خود را در رایانه نصب کرده و ضمن آلوده کردن رایانه، به انتشار به رایانه های دیگر ادامه دهد.
ویروس ممکن است بجز آلوده کردن رایانه و تکثیر شدن تاثیر دیگری نداشته باشد یا می تواند برای آسیبهای مختلفی طراحی شود که شامل پنهان کردن اطلاعات رایانه برای باجگیری، از کار انداختن ویندوز یا تبدیل رایانه به منبع انجام حملات داس توسط هکرها است.
درباره ویروسهای رایانه باید چه بدانیم؟
ویروسها چند دهه از عمرشان می گذرد. نخستین ویروس در سال ۱۹۷۱ ایجاد شد و طوری با مفهوم بدافزار مترادف شد که برخی از افراد هر گونه بدافزاری را ویروس می نامند در حالی که درست نیست. انواع مختلفی از بدافزار وجود دارد اما ویروسها یکی از آنها هستند.
برخلاف انواع بدافزار، ویروس تا زمان فعال شدن خفته می ماند و قادر نیست خود را اجرا کند. شما ممکن است تصادفی ویروسی را به رایانه تان دانلود کنید اما تا زمانی که فایل را اجرا نکنید یا سندی که ویروس داخل آن جاسازی شده است را باز نکنید، فعالیت نخواهد کرد.
پس از اجرای فایل یا باز کردن سند آلوده، کد ویروس فعال شده و می تواند عملیاتش را که شامل سرقت پسورد، ایمیل کردن خود به آدرسهای موجود در تماسهای کاربر یا پنهان کردن اطلاعات برای دریافت باج است را اجرا کند.
بر اساس گزارش بیزنس اینسایدر، انواع مختلفی از ویروس وجود دارد که ممکن است سیستم شما را آلوده کند. اگرچه ممکن است دانستن آن مهم نباشد زیرا بالاخره سیستم شما آلوده شده اما مهم است بدانیم هر ویروس روی سیستم ممکن است تاثیر مختلفی داشته باشد. متداولترین انواع ویروس از این قرارند:
۱- ویروس بوت سکتور
ویروس بوت سکتور می تواند کنترل کامل رایانه را با آلوده کردن بخشی از هارد درایو که دستورالعملهای راه اندازی را دارد، به دست بگیرد.
۲- ویروس پلی مورفیک
این نوع ویروس موذی است زیرا می تواند کد خود را تغییر داده و شناسایی و حذف را برای نرم افزار آنتی ویروس دشوار کند. نرم افزار آنتی ویروس پیشرفته در شناسایی ویروسهای پلی مورفیک عملکرد خوبی پیدا کرده اند اما به کمال مطلوب نرسیده اند.
۳- ویروس وب اسکریپتینگ
این ویروس آسیب پذیریها در مرورگرهای وب را هدف می گیرد اما در آنجا نمی ماند و برای آلوده کردن همه بخشهای رایانه طراحی شده است.
۴- ماکرو ویروس
خوشبختانه از شدت تهدیدآمیزی آن کمتری شده است. این ویروسها به زبان ماکرو نوشته شده اند که برای ایجاد اسکریپت در برنامه هایی نظیر ورد و اکسل مایکروسافت مورد استفاده قرار می گیرد.
۵- ویروس آلوده کننده فایل
این ویروسها قادرند کدهای مخرب را در برنامه ها و اسناد دیگر تزریق کنند.
چگونه نشانه‌های یک ویروس را تشخیص دهیم؟
نشانه‌های ویروس رایانه ممکن است تفاوت زیادی داشته باشند زیرا همه ویروسها برای یک منظور مهندسی نشده اند اما اگر نگران آلوده شدن دستگاهتان به ویروس هستید این چند نشانه شاید به تشخیص ابتدایی کمک کند:
۱- عملکرد رایانه یکباره تغییر کرده است
اگر رایانه شما کندتر از قبل کار می کند ممکن است ویروس در حال استفاده از منابع رایانه شما باشد.
۲- رایانه شما مدام هنگ می کند
بسیاری از ویروسها خیلی ضعیف نوشته شده اند و ممکن است به دفعات مکرر باعث هنگ و خرابی غیرمنتظره سیستم شوند.
۳- ظاهر شدن متعدد پنجره های پاپ آپ
ممکن است به شکل معمولی در مرور وب یا جای دیگر با پنجره هایی روبرو شوید که یکباره باز می شوند و شامل دعوت به رفتن به وب سایتها هستند یا این که مرورگر وب شما پنجره هایی را برای رفتن به وب سایتهای دیگر بدون کلیک شما باز کند. بسیاری از ویروسها پنجره های پاپ آپ را باز کرده و از کاربر می خواهند نرم افزار آنتی ویروس نصب کند که در واقع یک نرم افزار مخرب دیگر است.
۴- برنامه های جدیدی در رایانه شما اجرا می شود
ممکن است برنامه های جدیدی را ببینید که به یاد نمی آورید آنها را نصب کرده باشید.
۵- اکانت ایمیل شما ایمیلهای ناخواسته به آدرسهای موجود در اکانت شما ارسال می کند
این نشانه ای از این است که ویروس تلاش می کند خود را از طریق اطلاعات تماسها تکثیر کند.
چگونه گرفتار ویروسها نشویم؟
خبر خوب این است که ویروسها در مقایسه با دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ ریسک کمتری را ایجاد می کنند. به مدد بهبودهای چشمگیری که مایکروسافت در ویندوز انجام داده است، آلودگی گسترده ویروس نسبت به یک یا دو دهه گذشته کمتر شده است و عده معدودی در هنگام انجام کارهای روزمره با ویروسها مواجه می شوند. با این حال باید مراقب بود و به توصیه هایی که در ادامه می آید توجه داشت:
۱- رایانه خود را آپدیت یا به روزرسانی کنید
حتما اطمینان حاصل کنید که سیستم شما به روز است و جدیدترین آپدیتهای امنیتی و ویندوز را دریافت کرده است.
۲- از نرم افزار آنتی ویروس استفاده کنید
نرم افزار آنتی ویروس ممکن است شامل نرم افزار امنیتی خود ویندوز ۱۰ یا برنامه های شرکتهای دیگر باشد. فارغ از انتخابی که انجام می دهید، یکی از دلایل اصلی که افراد نگرانی نسبت به ویروسها ندارند، حمایت اتوماتیکی است که ویندوز و نرم افزار ضد بدافزار آن فراهم می کنند. غیرفعال کردن این حمایتها به منزله بازگشت به سال ۲۰۰۵ است.
۳- لینکها یا ضمیمه های مشکوک را کلیک نکنید
تردیدی وجود ندارد که این توصیه را قبلا هم شنیده اید زیرا بسیار مهم است. هرگز روی لینک یا ضمیمه ای که به آن اعتماد ندارید، کلیک نکنید. اگر فرستنده ایمیل را نمی شناسید یا ایمیل به نظر معتبر نمی آید، روی آن کلیک نکنید. این مسئله درباره دنبال کردن لینکهای موجود در وب سایتها صدق می کند.