نگاهی به مهمترین دستاوردهای فضایی سال ۲۰۲۰
سال 2020 با مسائلی که به دلیل بیماری همه گیر ویروس کرونا ایجاد شده بود ، سال دشواری در سراسر جهان محسوب می شود،اما حتی در این سال دشوار و تلخ نیز مطالعات و کاوش های فضایی ادامه داشته و دستاوردهای زیادی در این حوزه به دست آمد.
سال ۲۰۲۰ را می توان سالی موفق در حوزه مطالعات فضایی به شمار آورد. برای مثال در این سال ، دو فضاپیما نمونه های گرانبهایی از سیارک ها را به دست آوردند ، یک فضاپیمای جدید با قابلیت حمل انسان ساخته شده و کریستینا کوچ فضانورد ناسا رکورد جدیدی را برای انجام طولانی ترین پرواز فضایی صورت گرفته توسط یک زن ثبت کرد و اسپیس ایکس نیز با انجام اولین پرتاب تجاری خود، گام بزرگی را در ماموریت های فضایی برداشت .
در این گزارش به معرفی خلاصه ای از پنج دستاورد برتر فضایی در سال ۲۰۲۰ می پردازیم:
1) اعزام نخستین فضانورد به فضا توسط اسپیس ایکس
سرانجام پس از بیش از یک دهه مطالعه و توسعه فناوری های فضایی، برنامه خدمه تجاری ناسا اولین فضانورد خود را با یک فضاپیمای تجاری آمریکایی به ماموریت فرستاد. طی این عملیات در ماه می ، نسخه ی نمایشی اسپیس ایکس ۲ با استفاده از فضاپیمای دراگون این شرکت ، دو فضانورد را با موفقیت به ایستگاه فضایی بین المللی فرستاد.
اهمیت عملیات فوق به این دلیل بود که آمریکا به کمک مأموریت اسپیس ایکس توانست پس از ۴۵ سال و بعد از ماموریت مشهور آپولو، مجددا و بدون کمک روسیه، فضانوردانش را به ماموریت فضایی اعزام کند.
2) بازگشت ماهنورد چانگ ۵ به همراه نمونه هایی از سنگ های ماه
در آخرین ماه سال ۲۰۲۰ میلادی ، فضاپیمای چانگ 5 که توسط چین به ماموریت اعزام شده بود، اولین نمونه های برداشته شده از سنگ و خاک سطح ماه را پس از ۴۴ سال به زمین آورد. این مأموریت پس از عملیات موسوم به لونا ۲۴ که توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام شده بود، پس از چهار دهه دانشمندان را قادر به مطالعه نمونه های جدیدی از ماه کرد . در ماموریت لونا ۲۴ تنها ۱۷۰ گرم از سنگ های ماه به زمین آورده شده بود اما برنامه ریزی ماه نورد چینی به نوعی صورت گرفته است که طی آن جمع آوری ۲ کیلوگرم سنگ و خاک سطح قمر زمین امکان پذیر می شود. مأموریت اخیر چین ماحصل مجموعه فعالیت های مستمر و طولانی محسوب می شد که از سال های گذشته آغاز شده و نخستین قدم جدی آن مرتبط با سال ۲۰۱۳ بود.
3) ماموریت های موفقیت آمیز نمونه برداری از سطح سیارک ها
در ماه اکتبر ، اولین ماموریت ناسا برای نمونه برداری از سطح سیارک بنو انجام شد. در عملیات OSIRIS-REx ، از سطح سیارک مورد نظر نمونه برداری شده و پیش بینی می شود این نمونه ها تا سال ۲۰۲۳ به زمین منتقل شوند. بررسی این نمونه ها، دانشمندان را قادر به شناسایی بخش های ناشناخته از فضا و روند شکل گیری جهان هستی خواهد کرد. این ماموریت ، تنها ماموریت موفقیت آمیز نمونه برداری از سطح سیارک ها در سال ۲۰۲۰ نبوده و در سال جاری که در آخرین روزهای آن به سر می بریم، فضاپیمای ژاپنی موسوم به Hayabusa2 توانست نمونه هایی از سیارک ریوگو را به زمین بیاورد.
۴) پیشرفت ماموریت اکتشاف مریخ
در حالی که اروپا و روسیه پرتاب مریخ نورد ExoMars Rosalind Franklin را به دلیل مشکلات فنی چتر فرود و تأخیرهای ناشی از بیماری همه گیرکرونا، به تعویق انداختند، سه عملیات دیگر به مقصد مریخ با موفقیت در جولای 2020 که سیاره سرخ نزدیک به زمین بود ، انجام شد.
در این سال ناسا عملیات بهره برداری و آماده سازی مریخ نورد Perseverance را راه اندازی کرده و چین نیز مأموریت بلند پروازانه مریخ خود را که به عنوان یک مدارگرد ، عملیات فرود و شناسایی و حرکت روی مریخ طراحی شده را کلید زد.
مریخ نورد تیانوان – 1 را می توان گامی بلند در برنامه های فضایی اکتشاف مریخ محسوب کرد. البته در سال ۲۰۲۰ امارات متحده عربی نیز مدارگرد خود را به نام Hope راه اندازی کرد که به این کشور امکان می دهد در کنار سایر قدرت های فضایی که قصد کاوش در مریخ را دارند، قرار گیرد.
۵) پیشرفت خارق العاده پروژه استار شیپ اسپیس ایکس
نمونه اولیه فضاپیمای استار شیپ SN8 که توسط اسپیس ایکس طراحی و ساخته شده است در اوایل ماه جاری میلادی در یک پرواز آزمایشی در مراحل پرتاب و انتقال به طور موفق عمل کرد اما در هنگام فرود دچار مشکل شده و منفجر شد. علی رغم پایان ناخوشایند این عملیات، الون ماسک مدیر عامل شرکت اسپیس ایکس عملیات صورت گرفته را بسیار موفقیت امیز محسوب کرده و اعلام کرد با کمک این آزمایش، پیشرفت چشمگیر و هیجان انگیزی در عملیات پرتاب فضاپیما به مریخ صورت گرفته است.
دلیل اظهار نظر قابل تامل مدیر اسپیس ایکس این است که به دلیل پیچیدگی SN8 نسبت به نمونه های اولیه ، گام بلندی در تکمیل پروژه برداشته شد زیرا این فضاپیما شامل فلپ های تثبیت کننده بدنه و سه موتور رپتور بود که در مقایسه با یک موتور استفاده شده در نمونه های قبلی، پیشرفت قابل توجهی به شمار می رفت.
گفتنی است هدف نهایی این شرکت استفاده از فضاپیمای استارشیپ برای ارسال افراد و حمل بار به ماه ، مریخ و دیگر مقاصد دور دست فضایی است. اسپیس ایکس امیدوار است که تا سال 2024 یا 2026 مأموریت اکتشاف مریخ را آغاز کند.