حذف قیمت از آگهی‌های خودرو و مسکن تاثیری در قیمت‌ها نداشته است
پلتفرم دیوار در یک گزارش تحلیلی، نتایج حذف قیمت خودرو و مسکن از پلتفرم‌های انتشار آگهی را بررسی کرده که نشان می‌دهد این دستور، تنها به اتلاف وقت کاربران منجر شده و منجر به کاهش قیمت‌ها یا جلوگیری از افزایش آنها نشده است.
در اردیبهشت امسال و به دنبال افزایش ناگهانی قیمت مسکن و خودرو به‌دستور مراجع قضایی، پلتفرم‌های آنلاین انتشار آگهی، از درج قیمت‌ها منع شدند. هر چند سال گذشته نیز برای مدتی حذف قیمت‌ها از روی پلتفرم‌های آگهی آنلاین صورت گرفت اما در آن زمان با ایجاد محدودیت‌هایی از سوی خود پلتفرم‌ها قیمت‌ها دوباره روی این بسترها به نمایش درآمدند. دراین مورد حتی چارچوب‌های فعالیت نیازمندی‌های آنلاین تهیه و تدوین شد تا از طریق آن امکان نظارت بر آگهی‌های آنلاین وجود داشته باشد و با تعیین این چارچوب مشکل حذف قیمت‌ها در پلتفرم‌های آنلاین حل شود؛ اما امسال نیز این موضوع تکرار شد و با وجود مخالفت‌های صورت گرفته هنوز با این تصمیم هنوز قیمت‌ها روی پلتفرم‌ها بازنگشته‌اند.
اکنون پلتفرم دیوار که سهم عمده انتشار آگهی‌های خودرو و مسکن را در اختیار دارد با انتشار گزارشی نشان داده است با وجود گذشت ۸ ماه از صدور دستور ممنوعیت درج قیمت‌ها می‌گذرد، تاثیری در قیمت‌ها دیده نمی‌شود.
تغییرات قیمت مسکن
ممنوعیت درج قیمت در آگهی‌های ملکی، تنها مربوط به تهران است. براساس گزارش تحولات بازار مسکن شهر تهران که ماهانه از سوی بانک مرکزی منتشر میشود، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران در فاصله ۶ ماه پس از حذف قیمت‌ها- از اردیبهشت تا آبان ۱۳۹۹- بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که در همین بازه زمانی، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی حدود ۳۰ درصد و نرخ ارز حدود ۴۷ درصد افزایش داشته است.
متوسط قیمت فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی در شهر تهران (میلیون ریال). منبع: بانک مرکزی
ملک‌رادار نیز در گزارشی پیش از این اعلام کرده بود که حذف دستوری قیمت‌ها هیچ‌تاثیری بر قیمت مسکن نداشته است. بهاره آروین عضو شورای شهر تهران نیز پیش از این نسبت به حذف قیمت‌ها از پلتفرم‌ها و سایت‌های خرید مسکن هشدار داده و آن را موجب اختلال در گردش آزاد اطلاعات و نقض حقوق شهروندان تهرانی در دسترسی آزاد به اطلاعات عنوان کرده بود. طبق گفته او « با سیاست‌هایی نسنجیده چون حذف قیمت مسکن از سایت‌های اینترنتی، شهروندان را مجبور می‌کنند در گرما و ترافیک و کرونا، از این سر شهر تا آن سر شهر را زیرپا بگذارند و از این مغازه معاملات ملکی به آن یکی بروند و اغلب بدون امکان فاصله‌گذاری فیزیکی موثر در کنار یکدیگر قرار گیرند بلکه دراین اوضاع نابسامان اقتصادی که به انفجار قیمت مسکن انجامیده است، یک چاردیواری متناسب با وضعیت مالی‌شان بیابند.»
تغییرات قیمت خودرو
بررسی تغییرات قیمت خودروهای صفر کیلومتر داخلی و وارداتی در ماه‌های پس از حذف قیمت‌ها در آگهی‌های فروش خودروهای سواری نیز نشان‌دهنده بی‌اثر بودن حذف قیمت‌ها و تاثیرپذیری قیمت‌های بازار خودرو از تغییرات نرخ رشد نقدینگی است. متوسط قیمت خودروهای صفر کیلومتر داخلی و وارداتی در پایان آبان ۱۳۹۹ به‌ترتیب حدود ۶۵ درصد و ۱۲۵ درصد بیشتر از متوسط قیمت آنها در پایان تیر ۱۳۹۹ بوده و در ماه‌های آذر و دی اندکی در مقایسه با آبان افت کرده است. تمام این افت‌وخیزهای قیمت در زمانی اتفاق افتاده که به‌دستور مقام قضایی، هیچ قیمتی در بخش فروش خودروهای سواری در پلتفرم‌های نیازمندی‌های آنلاین قابل مشاهده نبوده است.
متوسط درصد تغییر ماهانه قیمت خودروهای صفر کیلومتر داخلی و وارداتی نسبت به تیر ۱۳۹۹. منبع: بررسی‌های میدانی و معاملات روزانه نمایشگاه‌داران
اتلاف وقت
سایت دیوار همچنین در گزارش خود، رفتار کاربران این پلتفرم در ۸ ماه اخیر را بررسی و آن را با رفتار کاربرانی که در کرج سکونت دارند، مقایسه کرده است.
داده‌های دیوار نشان می‌دهد در این بازه زمانی، متوسط تعداد تماس‌های تلفنی به‌ازای هر آگهی و همچنین متوسط تعداد تماس‌های تلفنی هر کاربر بیش از ۲ برابر شده است، یعنی هر کاربر در شرایط جدید باید بیش از ۲ برابر برای کسب همان اطلاعات قبلی وقت صرف کند. این به‌معنای حدود ۱.۵ میلیون تماس اضافه در ماه است.
همچنین متوسط تعداد چت‌های انجام شده برای هر آگهی و همچنین متوسط تعداد چت‌های هر کاربر بیش از ۳ برابر شده و تعداد دفعات پرسش در مورد قیمتِ مسکنِ آگهی‌شده در چت بیش از ۱۲ برابر شده است.
زمان مصرف شده برای در اختیار داشتن قیمت‌ها و همچنین افزایش قیمت خودرو و مسکن در این مدت نشان می‌دهد تصمیم گرفته شده در این زمینه، تاثیر مثبتی نداشته است.
همچنین، نتایج یک نظرسنجی که از سوی مرکز افکارسنجی سپنتا انجام شده، نشان می‌دهد ۸۸ درصد کاربران با بازگشت قیمت‌ها به آگهی‌های فروش مسکن و خودرو موافق بوده‌اند و بیش از ۹۰ درصد پرسش‌شوندگان گفته‌اند حذف قیمت‌ها سبب شده است آنها وقت بسیار بیشتری در تماس‌های تلفنی با طرف مقابل یا انجام مکالمه متنی در محیط پلتفرم صرف کنند.
هر چند بسیاری از بخش‌های کشور بر بی‌‌تاثیری حذف قیمت‌ها از پلتفرم‌های آگهی آنلاین صحبت می‌کنند اما هنوز دادستانی با بازگشت قیمت‌ها موافقت نکرده است. برخی از نمایندگان مجلس نیز طی هفته‌های گذشته اعلام کردند حذف قیمت‌ها از روی پلتفرم‌ها تاثیری روی قیمت‌ها نداشته است و خواهان بازگشت قیمت‌ها روی این بسترها شدند.